Tradycyjny opłatek wigilijny kupisz tylko tam. Księża wskazują na ważną kwestię
Oprac.: Agnieszka Kasprzyk
Opłatek wigilijny to tradycja polskich Świąt Bożego Narodzenia. Dzielimy się nim z bliskimi przed uroczystą wieczerzą, składając sobie życzenia. Gdzie można zaopatrzyć się w ten świąteczny atrybut? Księża przypominają o ważnej kwestii związanej z opłatkiem. Warto dowiedzieć się, na co zwrócić uwagę i gdzie go kupić, aby spełnił wszystkie niezbędne wymogi.
Opłatek wigilijny, którym dzielimy się w rodzinnym gronie, jest symbolem pojednania, braterstwa i miłości. Cieniutkie, białe skrawki w formie, jaką znamy, towarzyszą polskim świętom od XVII wieku. Wcześniej w domach dzielono się chlebem. Skąd wzięła się opłatkowa tradycja w naszych domach?
Spis treści:
Historia opłatka wigilijnego
Początków dzielenia się opłatkiem w domach należy szukać w czasach pierwszych chrześcijan. Jeśli nie mogli oni uczestniczyć w obrzędach wspólnoty, przekazywano im poświęcony chleb. Z czasem opłatki i hostie zaczęły być wyrabiane przy klasztorach, dopiero z czasem na ich produkcję pozwolono osobom świeckim.
Dzielenie się opłatkiem to tradycja żywa w Polsce, Ukrainie, na Litwie, Białorusi czy Słowacji, czyli głównie w Europie Wschodniej. Z tego schematu wyłamują się Włosi. Opłatek jest symbolem miłości, którą można się dzielić jak chlebem. Ludowe wierzenia przypisywały mu jednak inne moce. Polscy chłopi uważali, że opłatek chroni domostwo przed piorunami, a okadzone dymem z płonącego opłatka zwierzęta szybko wrócą do zdrowia.
Gdzie kupić opłatek? Księża przypominają
Minęły już czasy, kiedy opłatki można było kupić tylko w kościele. Dziś oferują je sklepy, stoiska na jarmarkach czy chodzące po galeriach handlowych aniołki. Księża jednak przypominają o pewnej ważnej kwestii - w tradycji chrześcijańskiej opłatek powinien być poświęcony. Nie wiadomo, czy produkty sprzedawane w sklepach spełniają ten warunek.
Tradycyjne opłatki wigilijne święcone są w kościołach w pierwszą niedzielę Adwentu. Tam też są rozdawane za symboliczne "co łaska". Księża podkreślają, że poświęcone opłatki można kupić tylko w kościele lub od osób, które posiadają certyfikaty wydawane w parafiach. Kosztują zwykle od kilku do kilkunastu złotych i można je nabyć również w niektórych sklepach z dewocjonaliami.
Nie tylko biały opłatek
Opłatek wigilijny, którym dzielimy się przy stole, tradycyjnie ma kolor biały. Rzadko spotykamy go w innych kolorach, choć kiedyś było to częste zjawisko. Kolorowymi opłatkami gospodarze obdarowywali zwierzęta. Wierzenia ludowe mówiły, że nie tylko będą lepiej pracować, ale przemówią ludzkim głosem.
W zależności od regionu, różne były kolory opłatków dla zwierząt. W niektórych miejscach dawano im opłatek różowy, w innych - zielony. Były też tradycje, które różnicowały kolory w zależności od rodzaju zwierząt. I tak opłatek żółty był przeznaczony dla krów, czerwony dla koni, a pomarańczowy dla zwierząt żywiących się mięsem. Takie dzielenie się opłatkiem ze zwierzętami miało nie tylko zapewnić zwierzętom gospodarczym zdrowie, ale i było podziękowaniem za ich ciężką pracę.
