Choroby serca u młodych osób. Jakie są ich przyczyny?
Artykuł sponsorowany
Zawał serca oraz inne choroby układu sercowo-naczyniowego kojarzone są głównie z osobami starszymi. Jednak statystyki pokazują, że problem ten dotyczy coraz młodszych osób. Z czego to wynika i czy istnieją sposoby, które pozwalają zmniejszyć ryzyko schorzeń sercowo-naczyniowych? Dowiedz się więcej.
Statystyki pokazują, że zawał serca bardzo rzadko dotyka dzieci i młodych dorosłych poniżej 45. roku życia[1], ale tego typu zdarzenia mają miejsce. Chociaż jego przyczyna często tkwi w predyspozycjach genetycznych, większość czynników ma charakter modyfikowalny.
Choroby serca u młodych - skąd się biorą?
Choroby serca u młodych osób najczęściej wynikają z prowadzonego stylu życia. Wyjątek stanowią tzw. ukryte choroby, które nie uwidaczniają się podczas badania EKG ani badania echokardiograficznego. W tym przypadku mowa m.in. o: kardiomiopatii przerostowej, arytmogennej dysplazji prawej komory, dwupłatkowej zastawce aortalnej, kanałopatii[2].
Jednak powszechnie uważa się, że najczęstszą przyczyną choroby wieńcowej u młodych osób jest miażdżyca. Powoduje ona aż 80% przypadków tego schorzenia u pacjentów poniżej 45.roku życia[3].
Miażdżyca jako główna przyczyna chorób sercowo-naczyniowych
Miażdżyca jest chorobą tętnic prowadzącą do zwężenia ich światła, co spowodowane jest obecnością blaszki miażdżycowej[4].
Wśród głównych objawów tego schorzenia można wymienić m.in.:
- ból wieńcowy - pojawiający się najczęściej podczas wysiłku fizycznego i ustępujący po odpoczynku,
- ból mięśni łydek (w przypadku miażdżycy tętnic nóg) - występujący podczas chodzenia, a ustępujący po zaprzestaniu marszu.
Jeśli miażdżyca dotknie tętnice odpowiadające za transport krwi do mózgu, wówczas można odczuwać zawroty głowy, dezorientację. Niekiedy pojawia się przejściowy niedowład.
Za powstawanie blaszek miażdżycowych odpowiada przede wszystkim niewłaściwy styl życia, tj. nieprawidłowy sposób odżywiania, niska aktywność fizyczna, palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.
Nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko zawału serca i ostrego zespołu wieńcowego
Liczne badania kliniczne wskazują na związek nadciśnienia tętniczego i zawału mięśnia sercowego[5]. Wartości ciśnienia tętniczego przekraczające obowiązujące normy zwiększa ryzyko niewydolności serca. Przeprowadzone analizy wykazały, że osoby powyżej 40. roku życia zmagające się z nadciśnieniem tętniczym są dwukrotnie bardziej narażone na rozwój niewydolności serca w porównaniu do osób z ciśnieniem niższym od 140/90 mm Hg[6].
Wśród czynników ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego wymienia się m.in.:
- genetyczną skłonność,
- otyłość brzuszną,
- duże spożycie soli[7].
Dyslipidemia jako czynnik ryzyka choroby wieńcowej
Dyslipidemię definiuje się jako stan, w którym poziom lipidów i lipoprotein we krwi przekracza optymalne wartości[8]. Zaburzenia lipidowe odpowiadają za zwiększenie ryzyka choroby niedokrwiennej serca, dlatego podstawą jest dążenie do obniżenia podwyższonych wartości cholesterolu frakcji LDL[9].
Jak zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych?
Ryzyko chorób sercowo-naczyniowych można skutecznie obniżyć, eliminując czynniki wpływające na rozwój schorzeń.
Zmiana sposobu odżywiania
Za powstawanie chorób sercowo-naczyniowych odpowiada nieprawidłowy sposób odżywiania. Zaleca się, aby osoby należące do grupy obciążonych większym ryzykiem chorób układu krążenia baczniej przyjrzały się swoim nawykom żywieniowym.
Zgodnie z zasadami przyjętymi przez Konsensus Rady Redakcyjnej Polskiego Forum Profilaktyki, wartości procentowe składników odżywczych powinny wyglądać następująco:
- tłuszcze - nie mogą przekraczać 30% dziennego zapotrzebowania na energię,
- białka - powinny stanowić 15% dziennego zapotrzebowania energetycznego,
- węglowodany - powinny stanowić ponad 55% dziennego zapotrzebowania energetycznego[10].
W kontekście profilaktyki chorób serca ogromne znaczenie ma spożycie tłuszczów. Zaleca się ograniczyć podaż kwasów tłuszczowych nasyconych oraz zwiększyć ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych (źródłem są tłuste ryby morskie)[11]. Liczne badania naukowe potwierdzają, że spożywanie dużej ilości tłuszczów nasyconych zwiększa ryzyko choroby wieńcowej[12]. Nie bez znaczenia jest także wykluczenie spożycia tłuszczów trans, które zwiększają poziom cholesterolu LDL we krwi[13] - frakcji, która odpowiada m.in. za tworzenie blaszki miażdżycowej. Masło zamień na margarynę - najlepiej zawierającą sterole roślinne, które częściowo blokują wchłanianie cholesterolu w jelitach, np. Optima Cardio.
Zwiększenie aktywności fizycznej
Dieta obfitująca w tłuszcze, której kaloryczność przekracza dzienne zapotrzebowanie na energię oraz niska aktywność fizyczna - to czynniki sprzyjające otyłości. Zaś nadmierna masa ciała jest jednym z czynników chorób sercowo-naczyniowych także u młodych osób.
Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania, warto zwiększyć aktywność fizyczną. Zaleca się ćwiczyć minimum trzy razy dziennie nie krócej niż 30 minut, utrzymując umiarkowaną intensywność. Rodzaj aktywności ma mniejsze znaczenie, dlatego warto uwzględnić takie formy ćwiczeń, które sprawiają najwięcej radości.
Twoje zdrowie leży w twoich rękach, dlatego warto zmienić styl życia. To wszystko przełoży się na mniejsze ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i pozwoli zachować zdrowie na długie lata.
[2] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/aktualnosci/273868,choroby-serca-coraz-czesciej-zagrazaja-mlodym-ludziom
[6] Nadciśnienie tętnicze a niewydolność serca; Choroby Serca i Naczyń 2008, tom 5, nr 1, 6-10; Copyright © 2008 Via Medica, ISSN 1733-2346
[7] https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/informacje/cisnienie_nadcisnienie/58698,nadcisnienie-tetnicze
[9] Leczenie zaburzeń lipidowych w niewydolności serca; Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 2, 90-96; Copyright © 2012 Via Medica, ISSN 1733-2346
[10] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/zapobieganie/62384,wskazania-zywieniowe-w-prewencji-chorob-ukladu-krazenia
[12] https://www.termedia.pl/poz/Tluszcze-nasycone-zwiekszaja-ryzyko-wystapienia-chorob-serca,25116.html
[13] Wpływ spożycia kwasów tłuszczowych trans TFA na rozwój zespołu metabolicznego; "Acta Salutem Scientiae" nr 1/2019, s. 41-51.