Co robić, gdy maluszek...

Jeśli twoje dziecko zachowuje się inaczej niż zwykle, nie zamartwiaj się, ale uważnie je obserwuj. Maluszek nie powie ci, co mu dolega, ale jego organizm będzie wysyłał różne sygnały. Warto nauczyć się je rozpoznawać. Niektóre niepokojące zachowania, np. wkładanie wszystkiego do buzi, są wpisane w rozwój malucha i związane ze zdobywaniem przez brzdąca kolejnych umiejętności.

Inne zaś, np. pociąganie za ucho, mogą być zwiastunem poważniejszych dolegliwości zdrowotnych. Dlatego żadnych symptomów nie należy bagatelizować. Aby ułatwić ci określenie wagi problemu, wyjaśniamy, skąd bierze się takie zachowanie malca, jak pomóc dziecku i kiedy udać się do lekarza.

Pierwsze 6-8 tygodni życia dziecka to czas tzw. asymetrii fizjologicznej, kiedy maluch zwraca całe ciało i głowę w jedną stronę. Jeśli nie ustąpi ona w ciągu kilku tygodni (mimo zachęt do odwracania główki w drugą stronę), warto odwiedzić fizjoterapeutę.

Pediatra radzi: Kilkutygodniowemu maluszkowi zmieniaj ułożenie główki, odwracając jego twarz raz w lewo, raz w prawo. Możesz też podłożyć mu z boku główki np. wałek z kocyka, który sprawi, że smyk będzie patrzył w drugą stronę. Co jakiś czas przekładaj wałek na drugi bok główki. Zwróć uwagę na ustawienie łóżeczka.

Dziecko zwykle patrzy w kierunku światła i podchodzących do niego rodziców. Dlatego co kilka dni układaj smyka raz w jednym, raz w drugim końcu łóżeczka. W czasie karmienia staraj się tak trzymać niemowlę, by przekręcało główkę w przeciwną stronę niż ta, z której lubi leżeć.

Takie zachowanie może świadczyć o infekcji ucha. Jeśli objaw nawraca, a maluch jest zdrowy, ucho powinien obejrzeć laryngolog. Przyczyną dolegliwości może być np. nagromadzenie woskowiny, którą trzeba szybko usunąć, albo ciało obce tkwiące w uchu. Ból w okolicy ucha może być też objawem np. anginy lub świnki.

Pediatra radzi: Nie próbuj pomóc dziecku na własną rękę. Nie wpuszczaj do ucha kropli, nie usuwaj też samodzielnie ciała obcego z ucha smyka, bo możesz je wetknąć głębiej. Niektórzy laryngolodzy odradzają nawet przykładanie ciepłych okładów, ponieważ tylko chwilowo przynoszą ulgę, mogą natomiast nasilać ostry stan zapalny. Najlepiej zgłoś się do pediatry, który w razie infekcji zdiagnozuje chorobę i przepisze odpowiednie leki. W przypadku zapalenia ucha są to zwykle środki przeciwbólowe, rozrzedzające wydzielinę i ułatwiające jej odpływanie lub antybiotyki.

Zielonkawa kupka może być reakcją dziecka na mieszankę mlekozastępczą (np. mleka typu HA, Bebilon pepti, Nutramigen), objawem nietolerancji nowego pokarmu wprowadzonego do diety (np. glutenu, białka mleka krowiego) lub sygnałem rozpoczynającej się infekcji.

Pediatra radzi: Uważnie obserwuj dziecko. Jeśli przybiera prawidłowo na wadze i oprócz zielonych kupek nic nie wzbudza twojego niepokoju, nie martw się wyglądem stolca. Skonsultuj się z lekarzem, jeśli zielonkawy kolor utrzymuje się przez kilkanaście dni lub smyk częściej niż zwykle robi ciemnozielone kupki z przezroczystymi pasmami śluzu. Takie kupki mogą świadczyć o infekcji układu pokarmowego. Specjalista ustali dietę, zaleci przyjmowanie leczniczych preparatów (np. Smecty) oraz probiotyków (np. Lacidofil, Trilac).

Niemowlęta po 6. miesiącu mogą budzić się w nocy z głodu - może być to znak, że są już gotowe na rozszerzanie diety. Około 8. miesiąca niektóre maluszki przeżywają lęk separacyjny. Sen kojarzy im się ze zniknięciem mamy, dlatego przed nim się bronią. Nocne pobudki pojawiają się także w okresie, kiedy dziecko zaczyna stawiać pierwsze kroki. W ten sposób maluch odreagowuje nadmiar wrażeń.

Pediatra radzi: Staraj się ograniczyć ilość bodźców, które otrzymuje maluszek w ciągu dnia. Zwracaj uwagę na to, by jego kolacja była sycąca (starszemu niemowlęciu zacznij podawać pokarmy stałe). Wprowadź stały rytm dnia i trzymaj się codziennej rutyny, która daje malcowi poczucie bezpieczeństwa. Postaraj się, żeby pójście do łóżeczka kojarzyło się dziecku z przyjemnością. Wieczorem zrezygnuj z ekscytujących zabaw i staraj się wyciszyć malca. Wypracuj ze smykiem wasz wspólny rytuał zasypiania, np. kolacja, kąpiel, masaż, kołysanki.

To normalny etap rozwoju dziecka. Wkładając do buzi różne przedmioty, malec zaspokaja ciekawość. Uczy się też radzić sobie z nadmiarem śliny oraz ze swędzeniem i bólem dziąseł, które dokuczają mu, kiedy zaczyna ząbkować.

Pediatra radzi: Staraj się myć dziecku rączki nawet kilka razy dziennie, aby malec nie nabawił się zakażenia, np. pleśniawkami lub aftami. Odpowiednio zabezpiecz mieszkanie: schowaj drobne przedmioty, które maluch mógłby znaleźć i połknąć, (np. monety, guziki), zamontuj na szufladach blokady, leki trzymaj w niedostępnym miejscu. Jeśli dziecko ząbkuje, podaj mu schłodzony gryzak i posmaruj wrażliwe dziąsła żelem (np. Bobodent, Calgel). Ząbkowaniu może towarzyszyć obniżenie odporności, dlatego maluch jest bardzie podatny na infekcje. Jeśli smyk zacznie gorączkować albo będzie miał biegunkę, zgłoś się do lekarza.

Dzieci mają czasem nawyki, które nie są dla nich dobre. Oto najbardziej typowe szkodliwe przyzwyczajenia.

• Ssanie kciuka. Wiele maluchów ssie kciuk lub palce jeszcze w brzuchu mamy i nawyk ten zostaje im także po narodzinach. Gdy smyk ma pół roku, ssanie kciuka pełni funkcję uspokajającą, może sygnalizować głód i rozdrażnienie. Aby malec pozbył się tego nawyku, częściej go przytulaj lub podawaj smoczek-uspokajacz.
  
• Zgrzytanie zębami. Dziecko najczęściej robi to podczas snu. Może to świadczyć o przeżywanym przez malca stresie lub obecności pasożytów przewodu pokarmowego (np. owsików). Staraj się wyciszyć maluszka i okazywać mu więcej uwagi. Jeśli smyk ma też podkrążone oczy i stracił apetyt, udaj się z nim do lekarza.