Dolegliwości intymne u maluchów

Rodzice często reagują zdziwieniem na wiadomość, że ich dziecko, np. niemowlę czy dwulatek, ma problem intymny. Jednak może się to zdarzyć, dlatego warto na co dzień uważnie obserwować ciało malucha.

Jeśli zauważysz coś, co cię zaniepokoi, nie zwlekaj, tylko umów go na wizytę u pediatry. Ustali on przyczynę dolegliwości i, gdy będzie taka potrzeba, skieruje do specjalisty. Podpowiadamy, jakie objawy u dziewczynek i u chłopców powinny cię skłonić do zasięgnięcia rady lekarza.

Pojawia się, gdy zostanie zachwiana równowaga flory bakteryjnej pochwy. Bywa skutkiem kuracji antybiotykowej, ale może ją spowodować nawet przeziębienie lub przegrzanie okolic intymnych.

● Swędzenie warg sromowych. Dziecko może wtedy dotykać miejsc intymnych albo być bardziej marudne.

● Białawe lub żółte "serowate" upławy o niezbyt intensywnym zapachu.

● Zdarza się też częste oddawanie moczu lub pieczenie przy tej czynności.

Jak najszybciej udać się do lekarza, a później dokładnie stosować się do jego zaleceń (nie przerywać kuracji przed jej planowanym zakończeniem!). Gdy dziecko wyraźnie się męczy, a na wizytę trzeba poczekać, ulgę przyniesie częste przemywanie krocza ciepłą wodą lub Tantum rosa oraz smarowanie jej okolic maścią Clotrimazolum (bez recepty).

Zdarza się głównie u dzieci w wieku od 1 do 3 lat. Jej przyczyną jest zwykle małe stężenie hormonów kobiecych (zupełnie naturalne u tak małych dziewczynek).

● Całkowite lub częściowe sklejenie warg sromowych mniejszych.

● W zaawansowanej synechii występują problemy z oddawaniem moczu.

● Nawracające zakażenia okolic intymnych oraz zapalenia pęcherza.

Właściwa pielęgnacja genitaliów małej dziewczynki zwykle wystarcza. Podczas kąpieli należy myć krocze dziecka pod wargami większymi, a przy każdej zmianie pieluszki smarować wargi mniejsze kremami nawilżającymi i natłuszczającymi (choćby zwykłą wazeliną).

Dopóki nie ma problemów z oddawaniem moczu lub z nawracającymi zakażeniami, interwencja lekarska nie jest konieczna, ale jeśli je zauważysz, idź z maleństwem do ginekologa lub urologa dziecięcego.

Prawdopodobnie przepisze on maść zawierającą hormony, które szybko wyleczą dziewczynkę z tej przypadłości, oraz preparaty zapobiegające infekcjom. Lekarz zaleci też delikatne rozchylanie warg sromowych dziecka.

To najczęściej spotykany problem intymny u dziewczynek przed okresem dojrzewania. Jego przyczyną może być np. podrażnienie detergentami używanymi podczas kąpieli, zbyt długie chodzenie w mokrej pieluszce i słaby dopływ powietrza, sprzyjający rozwojowi niektórych bakterii.

● Zaczerwienienie sromu.

● Białawe lub szarawe upławy o "rybim" zapachu.

● Silne swędzenie okolic intymnych (czasem powodują go także owsiki).

● Niekiedy ból podczas oddawania moczu.

Należy bez zwłoki udać się do ginekologa dziecięcego, bo zapalenie pochwy to bardzo przykra infekcja, a poza tym nieleczona może być przyczyną poważnych komplikacji. Lekarz pobierze wymaz z pochwy i na podstawie wyniku przepisze leki doustne oraz maści.

Oczywiście, najlepiej zapobiegać tej dolegliwości. W tym celu trzeba codziennie dokładnie myć dziewczynce krocze (ciepłą wodą bez żadnych detergentów), a jeśli dziecko siedzi w wanience, na koniec kąpieli starannie opłukiwać miejsca intymne.

Należy przy tym zawsze myć, osuszać i podcierać strefy intymne dziewczynek w kierunku od przodu do tyłu, żeby nie przenosić bakterii z okolic odbytu do ujścia cewki moczowej.

... i żołędzi. W wielu przypadkach nie udaje się ustalić przyczyny. Może nią być np. uraz mechaniczny, uczulenie na kosmetyki stosowane do mycia, zbyt rzadkie zmienianie pieluszki czy niedostateczna higiena.

● Zaczerwienienie skóry.

● Obrzęk części prącia oraz napletka (bywa bardzo duży).

● Wydzielina ropna.

● Ból, również przy oddawaniu moczu.

Zwykle zapalenie napletka i żołędzi ustępuje samo, ale maluszka powinien obejrzeć urolog. Zaleci on odpowiednią kurację. Skuteczne są nasiadówki z dodatkiem ziołowych środków odkażających, poza tym stosuje się maść pod napletek.

Obserwuje się go po narodzinach u niektórych chłopców. Zmiana ta polega na nagromadzeniu się płynu między osłonkami jądra. U niemowląt wodniak na ogół sam się wchłania.

● Jądro wygląda jakby było opuchnięte, przypomina balonik napełniony wodą. Nie boli przy dotykaniu, a przy podświetlaniu (np. latarką) przepuszcza światło. To jego najbardziej charakterystyczne cechy, ale by postawić diagnozę, czasem konieczne jest USG.

Wodniak jądra nie jest groźny, ani dokuczliwy, nie powoduje u malucha dyskomfortu. Zaleca się więc tylko okresową kontrolę u chirurga dziecięcego. Jeśli wodniak samoistnie nie zniknie, usuwa się go operacyjnie w znieczuleniu ogólnym.

5 proc. chłopców w wieku niemowlęcym ma wodniaki jąder.

Określamy tak stan, w którym napletek nie daje się w pełni odsunąć z główki penisa. U noworodków to naturalne (tzw. stulejka fizjologiczna), o chorobie można mówić dopiero po ukończeniu przez smyka 2. roku życia. Przyczyną stulejki są m.in. nieprawidłowości w budowie napletka lub stan zapalny żołędzi.

● Niemożność odsunięcia napletka z główki penisa.

● Czasem dyskomfort przy oddawaniu moczu.

Do ukończenia przez dziecko 2 lat nie wolno na siłę próbować odciągać mu napletka, nawet podczas kąpieli. Tylko w sytuacji, gdy tak mały chłopczyk ma problem z oddawaniem moczu, trzeba od razu iść z nim do lekarza. Jeśli smyk ma już dwa latka, a jego napletka nadal nie można zsunąć z główki penisa, umów go na wizytę u urologa.

Tylko specjalista jest w stanie potwierdzić lub wykluczyć stulejkę. Leczenie polega na stosowaniu maści sterydowych albo na przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego. Operację poszerzenia ujścia napletka przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, a dziecko przebywa w szpitalu na ogół tylko przez jeden dzień.

U chłopców do ok. 8. roku życia jądra, które zazwyczaj pozostają w mosznie, pod wpływem ciepła, chłodu czy stresu cofają się do jamy brzusznej - częściowo lub też całkowicie.

● Jąderka przestają być widoczne, "znikają".

Na początku w ogóle nie należy się tym przejmować. Wędrujące jądra u małych chłopców są stanem całkowicie naturalnym, który ustąpi sam, gdy tylko jądra osiągną większy rozmiar i wagę.

Jeśli jednak dziecko skończyło już 2 lata, a jego jądra nadal cofają się od czasu do czasu do jamy brzusznej, warto skonsultować się z urologiem. Oceni on, czy taki stan jest normalny, czy też wiąże się z jakimiś zaburzeniami. Być może wystarczy obserwacja, a jeśli nie - pozostaje terapia hormonalna albo zabieg chirurgiczny.

Pamiętaj! Wielu przykrych dla maluszka infekcji można uniknąć, dbając we właściwy sposób o jego higienę. Jeszcze w szpitalu poproś położną, by pokazała ci, jak należy to robić.

Tekst: Anna Rędzio

Konsultacja: lek. med. Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie