Dziecko w świecie emocji

Chłopiec był wyraźnie rozdrażniony i łatwo wpadał w złość, co znalazło wyraz w częstych kłótniach z młodszym bratem. W niedziele nie było lepiej, a wieczorem, gdy mama spytała go, czy ma odrobione lekcje Alek burknął coś w odpowiedzi pod nosem, powiedział, że nie może iść do szkoły i zaczął skarżyć się na bóle brzucha.

Rodzice spróbowali poznać przyczynę jego złego samopoczucia. Nie było to łatwe, ale w końcu wyciągnęli od niego co się stało. Okazało się, że w piątek dwóch chłopców z młodszej klasy zabrało mu plecak i zniszczyło kilka zeszytów. Alkowi było wstyd, że nie umiał się obronić a teraz czuł lęk przed powrotem do szkoły, szczególnie, że nie odrobił lekcji.

Gdy powiedział rodzicom o tym, co się stało i co naprawdę czuje zrobiło mu się lżej. Jego nastrój poprawił się, bo rodzice okazali mu wsparcie i zapewnili o tym, że pomogą znaleźć wyjście z tej nieprzyjemnej sytuacji. 

Niektóre dzieci przeżywające trudności ukrywają lub zaprzeczają swoim uczuciom, co tylko pogłębia ich złe samopoczucie i utrudnia znalezienie rozwiązanie problemu. Problemy z właściwym rozpoznaniem i wyrażeniem emocji mogą stać się także przyczyną niekontrolowanych wybuchów złości i nieposłuszeństwa (odgrywania emocji w działaniu).

Rodzice mogą jednak wspomagać emocjonalny rozwój dziecka, ćwicząc z nim i dając wskazówki, jak lepiej uświadomić sobie własne uczucia i wyrażać je za pomocą słów.  

Edukacja emocjonalna  

Wiele dzieci przeżywających trudności ma wąski zakres doświadczeń emocjonalnych. Niektóre z nich przez większość czasu odczuwają gniew, podczas gdy inne są zdenerwowane lub smutne. Trudno im zrozumieć swoje uczucia, a co dopiero wyrazić je.

Nie są w stanie dobrze wyrazić emocji, której nie mają w swoim słowniku słów określających dane uczucie.

Pierwszym krokiem powinno być więc wzbogacenie słownika uczuć twojego dziecka poprzez naukę identyfikowania różnych uczuć. Do tego celu można wykorzystać kartę "słownika uczuć", na której znajdą się nazwy poszczególnych emocji wraz z ich graficznymi odpowiednikami (można narysować własne buźki lub wykorzystać emotikony). Porozmawiaj z dzieckiem o różnych uczuciach, wyjaśnij na czym polegają, kiedy można ich doświadczyć.  

Trening rozpoznawania i wyrażania uczuć  

Dzieci uczą się poprzez obserwację i naśladowanie, dotyczy to także sztuki wyrażania uczuć. Bądź dla dziecka dobrym przykładem i nazywaj swoje emocje, staraj się na bieżąco, w różnych sytuacjach, mówić głośno o tym, co czujesz.

Dobrą metodą nauki wyrażania i rozumienia uczuć jest także codzienne regularne rozmawianie z dzieckiem o uczuciach i zdarzeniach, które je wywołały.

Proś dziecko, aby mówiło co czuje, kiedy widzisz, że przeżywa jakąś emocję. Młodsze dziecko można poprosić, aby najpierw wykonało rysunek odpowiadający swojemu samopoczuciu. Kiedy dziecko przyjmuje postawę obronną i nie chce rozmawiać o uczuciach możesz tylko podzielić się swoimi spostrzeżeniem mówiąc np. " wydaje mi się, że czujesz lęk".

Udzielaj wzmocnień  i pochwał dziecku, zawsze, gdy uda mu się wyrazić swoje uczucia. Zachęć dziecko do prowadzenia dzienniczka uczuć, w którym będzie zapisywać pozytywne i negatywne zdarzenia, jakie napotyka w swoim codziennym życiu, oraz towarzyszące im uczucia.  

Małgorzata Kamińska, psycholog