Ile mleka jest w sam raz?
Podajesz dziecku butelkę i zastanawiasz się, ile powinno zjadać, aby się zdrowo rozwijało? Kieruj się normami żywieniowymi, apetytem malucha i... naszymi radami.
Karmienie butelką może wydawać ci się bardziej skomplikowane niż piersią, bo musisz kierować się nie tylko zasadą "na żądanie", ale także normami dietetycznymi dla niemowląt jedzących mleko modyfikowane. Gdy nie jesteś pewna, czy postępujesz prawidłowo, zerknij do poniższego tekstu.
Według schematu czy na żądanie?
Mleko modyfikowane jest bardziej ciężkostrawne niż naturalny pokarm kobiecy, dlatego zaleca się, aby między karmieniami robić przerwy potrzebne dziecku do strawienia posiłku. U małego niemowlęcia zaleca się, aby podawać butelkę nie częściej niż co ok. 3 godziny, ale musisz liczyć się z tym, że twoje dziecko może mieć inne potrzeby. Nie martw się, jeśli nowo narodzony dzidziuś domaga się jedzenia o najróżniejszych porach (to typowe dla noworodków). Staraj się, o ile to możliwe, zachowywać stałe pory posiłków. Jeśli jednak zauważysz, że malec chce jeść częściej lub rzadziej - dostosuj się do tego, ale sprawdzaj, czy dobrze przybiera na wadze. Zwykle po kilku tygodniach dzieci ustalają własny rytm jedzenia i kłopoty znikają.
Skąd mam wiedzieć, że się najada?
Aby ułatwić mamom zadanie, lekarze opracowali schemat żywieniowy dla niemowląt karmionych butelką w zależności od wieku (patrz ramka obok). Są to oczywiście ogólne zalecenia - drobne dziecko może jeść nieco mniej, zaś duży grubasek będzie przekraczał normy. Ogólnie przyjmuje się, że przez pierwsze pół roku życia dziecko powinno wypijać średnio 100 ml mleka na każdy kilogram masy ciała w ciągu doby. Jednak najważniejszą wskazówką, czy dobrze karmisz dziecko, jest jego waga, czyli prawidłowy przyrost masy ciała. W pierwszym miesiącu życia noworodek musi przybrać minimum 150 g tygodniowo (to znaczy nie mniej niż 25 g na dobę). Średni prawidłowy przyrost masy ciała niemowlęcia do 3. miesiąca życia to 170-210 g tygodniowo. Po 3. miesiącu tempo wzrostu maleje. Niemowlęta 3-, 6-miesięczne przybierają średnio ok. 110-140 g na tydzień, czyli ok. 500-600 g na miesiąc.
Jak często ważyć dziecko i gdzie?
Jeśli niepokoisz się wagą noworodka, waż go raz na tydzień, chyba że maluch bardzo słabo je - wtedy waży się dziecko nawet raz na dobę. W tym celu możesz wypożyczyć w szpitalu czy przychodni lub kupić specjalną wagę dla niemowląt (duży wybór w internecie, kilkanaście firm, cena: 250-400 zł) lub raz w tygodniu odwiedzać najbliższą przychodnię dziecięcą, w której na pewno pozwolą ci zważyć malucha. Starszym niemowlętom wystarczy wykonanie pomiaru raz na miesiąc podczas wizyty u pediatry.
W jaki sposób poznać, czy dobrze rośnie?
Do oceny wagi i wzrostu maluszka w zależności od wieku służą między innymi siatki centylowe (znajdziesz je np. w książeczce zdrowia dziecka). O prawidłowym rozwoju dziecka mówimy wtedy, gdy jego waga i wzrost mieszczą się między 3. a 97. centylem, a ich wartości nie odbiegają zbytnio od siebie. Oznacza to, że niemowlęta w tym samym wieku mogą się różnić i wagą, i wzrostem, a mimo to rozwijają się prawidłowo, jeśli mieszczą się w normie na siatce centylowej. Aby dobrze korzystać z siatek centylowych, zaznaczaj na nich zmiany wzrostu i wagi twojego dziecka - jeśli linia wykresu będzie się równomiernie wznosiła do góry - wszystko w porządku. Niepokojące są nagłe załamania linii w dół. Oznaczają one spadek wagi (albo wzrostu) w stosunku do wieku i wymagają konsultacji lekarskiej.
Czy trzeba dopajać maluszka?
Dziecko karmione tylko mieszanką raczej powinno być dopajane. Dużo jednak zależy od wyglądu jego kupek. Jeżeli stolce nie są twarde i dziecko nie ma kłopotu z wypróżnianiem, a przy tym odmawia picia - nie dopajaj go na siłę. Ogólna zasada dla dzieci karmionych sztucznie jest taka, że powinny dostawać na dobę tyle dodatkowego płynu, ile wynosi wielkość jednej porcji mleka. Dla przykładu noworodek zjadający 90 ml mieszanki, powinien wypić 90 ml wody na dobę.
Co robić, gdy nie chce jeść?
Spróbuj wydłużyć przerwy między jedzeniem o pół godziny i nie dopajaj go zbyt często, zwłaszcza przed posiłkiem. Możliwe też, że źle dopasowałaś smoczek (za mała dziurka) i dziecko za bardzo męczy się podczas ssania albo nie smakuje mu mieszanka i będzie grymasić, dopóki nie zmienisz mleka. Przede wszystkim jednak kontroluj wagę malucha - jeśli przyrasta prawidłowo, to znaczy, że nie trzeba karmić go na siłę.
Ciągle chce więcej jeść. Czy mu dawać?
Najpierw spróbuj podać dziecku nieco wody lub herbatki z kopru po posiłku. Gdy to nie pomoże, zwiększ każdą porcję o ok. 30 ml i obserwuj, czy malec nie ma dolegliwości z powodu przejedzenia (wzdęcia, zaparcie, obfite ulewanie). Czteromiesięcznemu malcowi możesz zagęszczać mieszankę kleikiem. Ogólnie - jeśli dziecko nie choruje z przejedzenia i nie przekracza norm wagowych, może jeść więcej niż, podają normy dietetyczne.
Czy karmić malca w nocy i jak często?
Przez pierwsze miesiące życia maluszek powinien jeść 2-3 razy w nocy (między posiłkami nocnymi może być 4-5 godzin przerwy, jeśli dziecko się nie budzi). Do trzeciego miesiąca życia malec musi być karmiony w nocy przynajmniej raz, ale jeśli 9-tygodniowy, zdrowy, dobrze przybierający na wadze bobas przesypia całą noc, to nic mu się nie stanie. Jeśli chcesz, by kilkumiesięczny maluch przesypiał kilka godzin z rzędu, możesz do wieczornej porcji mleka dodać kaszki, aby zwiększyć kaloryczność posiłku. Blisko rocznego malca próbuj odzwyczajać od nocnego jedzenia.
Aleksandra Grzyb, konsultacja: lek. med. Barbara Gierowska-Bogusz
