Jak ćwiczyć z dzieckiem, które nie mówi głosek „f” i „w”?
Dzieci artykułują głoski już od pierwszych miesięcy swojego życia. Początkowo są to przypadkowe dźwięki, które z czasem stają się celowo wymawianymi głoskami. Aby mówić o zaburzeniach artykulacji warto przyjrzeć się kalendarzowi rozwoju mowy dziecka.
Głoski /f/ i /w/, o których mowa w niniejszym artykule, powinny być utrwalone w trzecim roku życia. Jeśli jednak dziecko ma 3 lata, a dźwięki te nie pojawiły się lub są zastępowane przez inne, warto udać się do logopedy.
Najczęściej występującą substytucją głosek /f/ i /w/ jest ich zamiana na głoski /ł/ lub /h/. Niezależnie jednak od tego, jakie dźwięki pojawiają się w miejscu tych pożądanych, należy zgłosić się do logopedy, który poprowadzi terapię oraz poda wskazówki do ćwiczeń.
Bardzo ważnym jest, aby jak najczęściej trenować z dzieckiem w domu- krótkie, ale systematyczne powtarzanie materiału znacznie ułatwi dziecku przyswajanie ćwiczonych głosek. Aby urozmaicić ćwiczenia, poza zaleceniami specjalisty, można skorzystać z następujących propozycji zabaw: Ćwicz oddech! Dmuchaj na piórko, puszczaj bańki, rób wyścigi piłeczek ping-pongowych.
Głoski /f/ i /w/ powstają właśnie dzięki przepływowi powietrza przez szczelinę tworzoną między wargą a zębami. Naśladuj odgłosy- przelatujący samolot (wwwww...), jadacy traktor (fffff...)... trenować można nawet w zabawie!
Zagryzaj wargi- kto więcej razy zagryzie dolną wargę? Kto zrobi minę podobną do królika? A kto ma buzię jak myszka? Usiądź przed lustrem i rób śmieszne miny. Przesyłanie całusów, robienie dzióbków, przesuwanie warg na lewo i prawo- dobrze się bawiąc usprawniasz wargi. Gdy głoska /f/ lub /w/ zostanie już wywołana, jak najczęściej powtarzaj sylaby, które zawierają ćwiczone głoski.
Nazwij misie: fa, fe, fo, fu, fy, fi; jakie samochody stoją na półce? Wa, we, wo, wu, wy, wi. Napisz sylaby na klockach, ułóż wyliczankę. Taki trening z pewnością utrwali głoski, a przy okazji przyniesie mnóstwo radości i satysfakcji.
Wykonuj ćwiczenia jak najczęściej. Stosuj je podczas zabawy, aby dziecko chętnie podejmowało próby treningu. Pamiętaj jednak, że są to tylko ćwiczenia pomocnicze, a prawidłowa terapia zaburzonych głosek zawsze powinna być prowadzona przez specjalistę.
Monika Kruszyńska - neurologopeda pracujący w Centrum Zdrowia Dziecka Pegaz w Rumi
