Jak dostrzec w dziecku talent?
Celem ogólnopolskiego programu eduBudzik jest wyrównywanie szans edukacyjnych, inspirowanie uczniów do odkrywania swoich mocnych stron i zainteresowań oraz wspieranie nauczycieli i rodziców w motywowaniu dzieci do stałego rozwoju i rozbudzania pasji.
Program ma na celu zintegrowanie nauczycieli, rodziców oraz same dzieci w edukacyjnej przygodzie. Dlaczego współpraca jest tak ważna? Wyniki badań pokazują, że zarówno w szkole, jak i w domu dzieci napotykają na wiele czynników, które mogą wzmocnić lub osłabić ich chęć rozwoju.
Szczególnie między 9 a 12 rokiem życia, uczniowie potrzebują uwagi i troski.
- To wówczas wrodzone pragnienie zdobywania wiedzy pobudza naturalną ciekawość i rozpala emocje odkrywcy. Formuła programu eduBudzik ma pokazać, jak ważne jest, aby nie przespać tego momentu i zainspirować dzieci do rozwoju - mówi psycholog Anna Resler-Majekspert programu eduBudzik.
Badania prowadzone w USA od 2010 roku przez zespół Johna Hettie, z Visible Learning Laboratories, na Auckland University zdecydowanie wskazują na kluczową rolę rodziców i nauczycieli w rozwijaniu zdolności i zainteresowań dzieci.
33 proc. dzieci objętych badaniem i rozwijających od najmłodszych lat zainteresowania na zajęciach dodatkowych, kontynuuje swoje pasje w wieku późniejszym. 32 proc. z nich wykazuje się zdecydowanie lepszymi wynikami w nauce, częściej bierze udział w konkursach i lepiej zachowuje się w warunkach rywalizacji. Ważną obserwacją jest także fakt, że zdecydowanie lepsze wyniki w nauce i podczas zajęć pozaszkolnych osiągają dzieci rodziców zaangażowanych w ich naukę.
W grupie dzieci rodziców zainteresowanych edukacją aż 64. proc uczniów uczestniczyło w zajęciach dodatkowych z inicjatywy rodziców. W grupie dzieci, gdzie rodzice nie angażowali się w wykształcenie swoich dzieci, największa rolę odgrywała tzw."zachęta" albo "wskazanie nauczyciela" do uczestniczenia w szkolnych zajęciach dodatkowych.
Program eduBudzik integruje rodziców i nauczycieli wokół ważnego momentu w rozwoju dziecka. Daje wskazówki, jak wesprzeć dziecko w odkrywaniu i rozwijaniu jego wrodzonych talentów oraz w zdobywaniu nowych wiadomości i umiejętności. eduBudzik bierze na cel problem nurtujący wielu rodziców i nauczycieli : jak sprawić, by dziecko polubiło szkołę? Na początku ważna jest diagnoza. Aby jej dokonać należy wdrożyć etap OBSERWACJA!
Dziecko wychowane w duchu kreatywności jest odważne, ma poczucie, że poradzi sobie w najróżniejszych sytuacjach. Osoby kreatywne są najczęściej optymistami - kiedy napotykają przeszkodę, szukają twórczego sposobu na jej pokonanie, wierzą w swoje pomysły i możliwości.
Kreatywność już jest w twoim dziecku, bo urodziło się jako kreator przyszłości, ale nie zostanie nim, jeśli w nim to zablokujesz. Pokazuj dziecku, jak ogromne poczucie zadowolenia i satysfakcji z życia daje wymyślanie czegoś zupełnie nowego (zabawki, potrawy, słowa), zachęć je do wymyślania i buduj w nim zaplecze dla jego pomysłów w postaci wiedzy o nim samym i świecie.
Kiedy dziecko pyta, jak coś zrobić, nie udzielaj od razu odpowiedzi, zaproponuj, aby samo spróbowało, aby odkrywało metodą prób i błędów sposoby na poradzenie sobie, jedynie asystuj. Tłumienie kreatywności następuje wówczas, kiedy nakazujemy przygotowanie czegoś według jednego słusznego scenariusza.
Pilnując, by dzieci wykonywały swoje prace tak jak wszyscy, uczymy je, że ich własne pomysły są nieatrakcyjne. Daj prawo swojemu dziecku do indywidualności, nie narzucaj mu zachowań standardowych.
Inicjuj zabawy, formy spędzania czasu, w trakcie których będzie ono mogło doświadczać i odnajdywać swoje mocne strony, np. odwiedzajcie różnorodne miejsca - muzeum, teatr, zoo - i wymieniajcie poglądy, dyskutujcie, co dla każdego z was było najciekawsze; w trakcie dyskusji stwórz klimat "twoja opinia jest OK; ja mam odmienną, ale to też jest OK".
Pokaż, że odmienność jest zaletą, a nie wadą. Przy takiej postawie będzie można lepiej przyjrzeć się dziecku, jego opiniom, poglądom, zainteresowaniom i potencjałowi.
Dziecko od najwcześniejszych lat przejawia naturalną ciekawość, chęć eksperymentowania, zdobywania nowych doświadczeń. Niejednokrotnie ciekawość ta jest silniejsza niż zasady i reguły, którym powinno się, według dorosłych, podporządkować.
Często w celach poznawczych podejmuje spontaniczne działania, sprawdzając ich konsekwencje. Ważne, aby zainteresować się jego pomysłami, rozwiązaniami, które wymyśla, warto zaciekawić się, z czego wynika jego działanie i kreatywnie włączyć dziecko w zabawę czy zajęcia. Któż z nas nie zadawał tysiąca pytań: "A jak myślisz?", "Dlaczego?", "Skąd...", "Po co ...?".
Obserwuj dziecko w różnych sytuacjach - w trakcie samodzielnej zabawy w domu, zajęć w grupie, na podwórku. Przypatrz się, jak się zachowuje, jakiego rodzaju aktywności wybiera, czym się najchętniej bawi, z kim, jakie role przybiera - czy jest liderem, pomysłodawcą, czy raczej outsiderem i preferuje zabawy na uboczu.
Dostrzeż jego mocne strony, nie porównuj go z innymi dziećmi, lecz szukaj jego wyjątkowości. Dostarczaj mu wielu różnorodnych okazji do eksperymentowania, swobodnego eksplorowania świata. Zapewnij różnorodne zabawki (klocki, instrumenty, plastelinę, pędzle, modele, przedmioty codziennego użytku, samochody, lalki, materiały, łamigłówki), kontakt z dziećmi, dorosłymi, zabieraj je w różnorakie miejsca, angażuj w czynności - stwórz paletę możliwości, tak aby miało szeroki wachlarz różnorodnych inicjatyw, możliwości rozpoznania swojej pasji.
Pozwól dziecku błyszczeć z zadowolenia, samorealizacji. Daj przyzwolenie na chaos i hałas, spontaniczną twórczość. Nie da się eksperymentować, wymyślać i próbować w ciszy i porządku. Towarzysz mu w sposób niedyrektywny, nie narzucaj pomysłów, rozwiązań, nie wskazuj dróg, które tobie wydają się dobre. Pozwól, aby spontanicznie i z naturalną ciekawością w bezpiecznych warunkach doświadczało siebie, otoczenia, odkrywało pasje.
Kto powiedział, że te przekonania, myśli, sposoby zachowań, którymi kieruje się większość, są jedynymi słusznymi. Co by było bez Edisona, Newtona, Einsteina i innych geniuszy, którzy w swoim myśleniu i działaniu wyszli poza stereotypowe spostrzeganie, poza schematy? Pozwól sobie na otwartość i tym samym daj możliwość odkrycia pasji swojemu dziecku.
Podpatrując dziecko, poszukaj odpowiedzi na pytania:
- Jaki dziecko ma stosunek do ludzi?
- Czy jest towarzyskie, otwarte, wrażliwe, dobre, a może nieśmiałe, łatwo wpada w irytację, jest wyniosłe czy może lubi dominować?
- Jakie ma zdanie o sobie?
- Czy realnie ocenia swoje możliwości, czy jest skromne, samokrytyczne, a może wyniosłe i egoistyczne?
- Jakie ma podejście do postawionych zadań?
- Czy jest sumienne, pracowite, z inicjatywą, czy raczej cechuje je brak staranności i wytrwałości w realizacji planów, nieodpowiedzialność, lenistwo?
- Czy jest dokładne, oszczędne, uważne, czy raczej rozrzutne, niedbałe, skąpe?
- Jakie wykazuje umiejętności?
- Co lubi robić?
- Jakie prace wykonuje chętnie, a których nie lubi?
- Jakie ma zainteresowania, czym zajmuje się w czasie wolnym?
Tekst: Anna Resler-Maj - ekspert programu eduBudzik - Nakręcamy edukację!, psycholog, psychoterapeutka, certyfikowany terapeuta poznawczo-behawioralny, terapeuta systemowy,