Kwas foliowy - kiedy zacząć brać, gdzie go można znaleźć?
Kwas foliowy to jedna z witamin, których absolutnie nie może zabraknąć w codziennej diecie przyszłej mamy.
Ze względu na olbrzymie zapotrzebowanie niestety bardzo ciężko jest dostarczyć odpowiednią jego ilość wraz z pożywieniem. Dlatego też odpowiednią suplementację stosuje się nawet do 6 miesięcy przed planowaną ciążą, a najpóźniej do 3 miesięcy przed poczęciem.
Według nowych norm zapotrzebowanie kobiety w trakcie ciąży na kwas foliowy jest rzędu 400g/dobę i nie zmienia się w czasie całej ciąży. Najważniejszy jest jednak pierwszy trymestr, w czasie którego kształtują się najważniejsze narządy młodego organizmu.
Brak kwasu foliowego w diecie przyszłej mamy może być niebezpieczny, gdyż znacząco rośnie ryzyko wady cewy nerwowej u dziecka (rozszczep kręgosłupa, małomózgowie, a nawet bezmózgowie), a także zwiększa się ryzyko poronienia. Brak kwasu foliowego w diecie przyszłej mamy to również ryzyko powstania niedokrwistości megaloblastycznej.
Na niedobory kwasu foliowego muszą szczególnie zwrócić uwagę kobiety przyjmujące tabletki antykoncepcyjne, które znacząco ograniczają wchłanialność folianów. Jeśli więc kobieta decyduje się na dziecko powinna po odstawieniu tabletek przez kilka miesięcy uzupełniać kwas foliowy w postaci suplementów (można także rozpocząć suplementację jeszcze w czasie przyjmowania antykoncepcji, ale należy zadbać o to, aby obie tabletki przyjmować w dużych odstępach czasowych, np. rano i wieczorem).
Podobnie osoby, które stosują dietę wegańską lub wegetariańską bez produktów mlecznych. W takiej sytuacji łatwo o niedobór witaminy B12, która bierze czynny udział w przyswajalności kwasu foliowego.
Kwas foliowy występuje naturalnie w zielonych warzywach liściastych, szczególnie w sałacie, roszponce, szpinaku, a także w pomarańczach i soku z ich owoców. Trzeba byłoby spożyć jednak olbrzymią ich ilość, aby zrealizować dzienne zapotrzebowanie na foliany u kobiety w ciąży. Naturalnie występuje także w wątrobach. Spożycie dań z wątróbką nie jest jednak polecane dla kobiet w ciąży ze względu na dużą koncentrację witaminy A.
W niektórych krajach jest prawny obowiązek dodawania kwasu foliowego do mąki, z której wyrabia się pieczywo. W Polsce jednak nie ma takiego prawa, a wzbogacanie produktów spożywczych w foliany leży jedynie w gestii producenta. Produkty wzbogacone to najczęściej przetwory zbożowe np. pieczywo, płatki śniadaniowe, ale także soki owocowe czy jogurty.
Dobrą wiadomością jest to, że kwas foliowy jako nieliczny suplement lepiej (prawie w całości) wchłania się z suplementów diety, a więc ze sztucznych źródeł niż z naturalnych produktów spożywczych, których wchłanialność ocenia się na 50%. Jest też łatwo tolerowany i w większości przypadków nie powoduje żadnego dyskomfortu w przewodzie pokarmowym kobiety.
Autor: Ewa Ceborska-Scheiterbauer
