(Nie)typowe objawy

U wielu dzieci alergia długo pozostaje nie rozpoznana. Dlaczego? Ponieważ nie zawsze objawia się w charakterystyczny sposób. Konkretny alergen może u każdego malucha wywołać różne objawy chorobowe. Dodatkowo rozmaite substancje (pokarmowe, wziewne, kontaktowe) mogą powodować podobne dolegliwości, np. biegunkę, wysypkę albo katar. Alergię łatwo rozpoznać, jeśli daje jednoznaczne objawy, np. maluch po wypiciu mieszanki mlecznej zawsze ma krostki i ból brzucha. Znacznie trudniej postawić prawidłową diagnozę, jeśli symptomy alergii nie występują od razu po kontakcie z alergenem albo nie są charakterystyczne. Poniżej opisujemy dziewięć klasycznych i nietypowych objawów uczulenia. Sprawdź, czy występują również u twojego malucha.

Zmiany na skórze

Mogą pojawić się i u niemowlęcia, i u starszego dziecka. Krostki, grudki, suchość, zaczerwienienie i świąd skóry oraz typowa pokrzywka występują zarówno przy alergii pokarmowej, jak i wziewnej czy kontaktowej. Zmiany na skórze uwidaczniają się nie tylko wtedy, gdy szkrab zje coś, co go uczula, ale też po głaskaniu kota czy nocy spędzonej w zakurzonym pokoju. Wysypka może być także reakcją skóry na nowy kosmetyk, proszek do prania lub lekarstwo.

Wszystkim zmianom na skórze towarzyszy swędzenie. Krostki na buzi świadczą najczęściej o uczuleniu na białko mleka krowiego (rzadziej jaja lub gluten). Wywołane alergią pokarmową suche plamki i grudki są umiejscowione symetrycznie - na obu policzkach, za uszkami, w zgięciach obu kolan i łokci. Jeśli zmiany na skórze są niesymetryczne, najczęściej jest to tzw. wyprysk kontaktowy, powstający w miejscu stykania się skóry z alergenem.

Czy wiesz, że... Nie każda wysypka u dziecka jest spowodowana alergią - jedna plamka na skórze pojawiająca się okresowo, może wynikać z podrażnienia lub przesuszenia.

Bóle brzuszka

Reakcję układu pokarmowego na alergen trudno przegapić - kolki, bóle brzuszka, ulewania lub wymioty pojawiają się już u niemowląt i spędzają sen z powiek (dosłownie!) świeżo upieczonych rodziców. Dolegliwości występują po zjedzeniu przez dziecko (albo karmiącą piersią mamę, gdyż uczulające składniki przenikają do kobiecego mleka) alergizującego pokarmu. Maluch wówczas często miewa biegunki (rzadziej - zaparcia), w jego stolcu mogą pojawić się pasma krwi albo śluz. W takiej sytuacji dziecko ma również mniejszy apetyt i co się z tym wiąże - gorzej przybiera na wadze. To ważne! Powodem reakcji alergicznej układu pokarmowego wcale nie musi być to, co brzdąc zjadł. Bóle brzuszka pojawiają się też przy alergii wziewnej.

Przewlekły katar

Katar nie zawsze oznacza infekcję wirusową lub bakteryjną. Może być np. sygnałem, że dziecko jest uczulone na alergen, który atakuje śluzówkę nosa. Katar alergiczny jest wodnisty, czasem trwa krótko (np. po kontakcie z kotem), ale zdarza się, że dokuczliwe objawy utrzymują się nawet kilka tygodni (dziecko nie ma dodatkowych symptomów infekcji, np. gorączki). Alergiczny nieżyt nosa może występować sezonowo (jeśli dziecko ma alergię na pyłki traw czy drzew - jest to tzw. katar sienny), może też dokuczać maluchowi przez cały rok (przy uczuleniu na pleśnie albo na roztocza kurzu domowego). Często towarzyszy mu zapalenie spojówek o podłożu alergicznym.

Uwaga! Jeśli twój maluch ma katar alergiczny, nie używaj kropli stosowanych w przeziębieniu. Specyfiki te silne wysuszają śluzówkę, więc mogą uszkodzić błonę śluzową i nasilić dolegliwości.

Uporczywy kaszel

Pierwszym symptomem alergii może być sapka (zatkany nosek bez wysięku) i świszczący oddech. Niepokój powinien wzbudzić suchy kaszel pojawiający się bez objawów infekcji, który trwa ponad dwa tygodnie. Typowe napady kaszlu alergicznego zaczynają się w nocy, towarzyszy im świszczący oddech, czasem duszności. Jeśli lekarz zaleci syrop na zwykły kaszel, efekty kuracji mogą być mizerne - kaszel, który jest źle leczony, może trwać nawet miesiącami.

Czy wiesz, że... Suchy, napadowy kaszel, nasilający się po wysiłku i w chwilach stresu, to najczęstszy objaw astmy oskrzelowej - choroby o podłożu alergicznym.

Częste przeziębienia

Alergię można podejrzewać u dziecka, które zapada na infekcje dróg oddechowych częściej niż sześć razy w roku. U alergika choroby przebiegają zwykle bez wysokiej gorączki i trwają dłużej niż 10 dni. Dzieci z alergią chorują częściej niż inne maluchy, ponieważ ich błona śluzowa jest w przewlekłym stanie zapalanym i nie chroni organizmu przed atakiem wirusów i bakterii. Ciągle zakatarzeni alergicy najczęściej zapadają na infekcje ucha środkowego, krtani i oskrzeli.

Warto wiedzieć! To właśnie alergia jest zwykle przyczyną nawracającego wysiękowego zapalenia uszu.

Kłopoty ze snem

Zaburzenia rytmu snu mogą być wtórnym objawem alergii. Kilkumiesięczne niemowlę, które z płaczem budzi się w nocy, może mieć alergię pokarmową - budzi się, bo boli go brzuszek. Większość mam chce uspokoić malca, karmiąc go w nocy - dziecko dostaje kolejną dawkę alergenów i wciąż płacze z bólu. Kłopoty ze spokojnym snem może mieć także dziecko z obrzękiem śluzówki nosa i katarem, które nie może swobodnie oddychać, albo budzi się z powodu świądu skóry.

Czy wiesz, że... Przesuszona skóra swędzi, nawet gdy nie można dostrzec objawów wyraźnej wysypki.

Nadpobudliwość u malucha

W czasie nasilania się objawów alergii smyk może być rozdrażniony oraz pobudzony. Nic w tym dziwnego, bo wtedy ciągle ma zatkany nos i nie może normalnie oddychać albo wciąż swędzi go skóra. W jednym z medycznych pism opisano przypadek trzyletniego chłopca, u którego podejrzewano ADHD. Po wnikliwych badaniach u malca zdiagnozowano alergię wziewną (jedynym jej objawem był świąd skóry). Lekarze odkryli, że dziecko miało zaburzenia koncentracji, było agresywne i nadpobudliwe w okresie pylenia traw.

To ważne! Bywa także odwrotnie: u niektórych dzieci alergia powoduje zmęczenie oraz senność.

Bole głowy

Pojawiają się u dzieci starszych z silną alergią na chemiczne dodatki do żywności. Smyk może zacząć skarżyć się na ból głowy około godziny po zjedzeniu alergizującego produktu.

Czy wiesz, że... Ból głowy może wystąpić też po kontakcie z alergenem wziewnym (np. w okresie pylenia traw).

Choroby nerek

O problemach alergicznych mogą świadczyć nawracające zapalenia układu moczowego albo problem z moczeniem nocnym u przedszkolaka.

Uwaga! Dzieci często chorujące na zapalenie kłębuszków nerkowych, powinien zbadać również alergolog.