Poród - jak rozpoznać, kiedy się zaczyna?
Pod koniec ciąży organizm przygotowuje się do porodu. Już na 2-3 tygodnie przed rozwiązaniem brzuch opada niżej, można swobodniej oddychać. Mogą pojawić się bolesne skurcze, zwane skurczami przepowiadającymi.
Zwiastuny zbliżającego się porodu
Skurcze te nie są właściwymi skurczami porodowymi, zwykle są krótkie i nieregularne i ustępują samoistnie po kilku godzinach. Nie powodują one postępu porodu, czyli rozwierania szyjki macicy. Na kilka dni (czasem kilka godzin) przed porodem może dojść do odejścia śluzowego czopu, niekiedy krwiście podbarwionego, który przez całą ciążę zamykał ujście szyjki macicy.
Poród ? jak rozpoznać kiedy się zaczyna?
Początkowo skurcze macicy nie są zbyt silne i regularne. Jeśli skurcze występują regularnie, co 5-10 minut i utrzymują się przez co najmniej 0,5 godziny oznacza to początek porodu. W takiej sytuacji należy udać się do szpitala.
Do szpitala należy udać się niezwłocznie w przypadku odpłynięcia wód płodowych. Pęcherz płodowy może pęknąć już na początku porodu, ale najczęściej dzieje się to pod koniec pierwszego okresu porodu. W sytuacji, gdy pęknie jeszcze przed wystąpieniem czynności skurczowej macicy, należy zgłosić się jak najszybciej do szpitala, gdyż dziecko jest wtedy pozbawione ochronnego wpływu i istnieje ryzyko rozwoju zakażenia.
Skurcze macicy
Skurcze macicy rozchodzą się z jej górnej części w kierunku szyjki macicy. Podczas każdego skurczu szyjka macicy jest podciągana do góry i stopniowo zmniejsza się oraz rozwiera. Dziecko nie może wydostać się z jamy macicy, dopóki szyjka nie jest całkowicie rozwarta. Mimo silnego uczucia parcia, nie jest ono skuteczne przy niepełnym rozwarciu, dlatego położna sprawdza stopień rozwarcia i decyduje kiedy rodząca powinna zacząć przeć.
Skurcze macicy pomagają dziecku tak się obrócić, by mogło przejść przez kanał rodny. Po urodzeniu dziecka skurcze ustępują, ale po chwili wracają, słabsze od wcześniejszych. Ta kolejna fala skurczów ma spowodować odklejenie się łożyska i obkurczenie naczyń krwionośnych.
Etapy porodu, czyli jak przebiega poród?
Pierwszy etap porodu - trwa od momentu wystąpienia regularnej czynności skurczowej do całkowitego rozwarcia szyjki macicy. Skurcze są coraz częstsze i silniejsze, pod koniec tego etapu występują co 2-3 minuty i trwają od 30 do 60 sekund. W tym okresie szczególnie ważne jest prawidłowe oddychanie, gdyż podczas skurczu do dziecka dociera mniejsza ilość krwi i tlenu. Głębokie oddychanie pomoże też Tobie, gdyż zapewni odpowiedni dopływ tlenu do intensywnie pracującego mięśnia macicy, a tym samym nieco złagodzi odczuwanie bólu.
Oddechy w trakcie skurczów powinny być spokojne, długie. Oddychanie przeponowe, czyli torem brzusznym polega na tym, że w czasie wdechu brzuch się unosi (rośnie) i maleje na wydechu. Pomiędzy skurczami można wrócić do normalnego sposobu oddychania. Pierwszy okres porodu kończy się, gdy rozwarcie szyjki macicy jest równe 10 cm. U pierwiastek - kobiet, które rodzą po raz pierwszy, ten okres porodu trwa od 12 do 18 godzin, u wieloródek - od 6 do 12 godzin.
Drugi etap porodu - to czas przechodzenia dziecka przez kanał rodny - trwa od momentu pełnego rozwarcia do urodzenia się dziecka. Skurcze w tym etapie odczuwane są jako parcie - w tym okresie porodu położna jest cały czas przy Tobie i mówi Ci kiedy powinnaś przeć. Parcie polega na nabraniu powietrza w chwili nasilenia skurczu, wstrzymaniu oddechu i jednoczesnym napięciu mięśni brzucha. W przerwie między skurczami oddychasz głęboko i spokojnie. Podczas skurczu rodzi się kolejno główka, tułów i kończyny dziecka (przy położeniu podłużnym główkowym dziecka). Ten okres porodu trwa ok. 2 godziny u pierwiastek i ok. 30 minut do godziny u wieloródek.
Trzeci okres porodu - trwa od momentu urodzenia się dziecka do urodzenia łożyska. Trwa on zwykle do 30 minut.
Czwarty etap porodu - jest to okres obserwacji, trwający 2 godziny po porodzie. Lekarz położnik sprawdza czy nie doszło do uszkodzeń szyjki macicy i pochwy, oraz zszywa krocze (jeśli było nacięte podczas porodu). Położna regularnie ocenia Twój stan ogólny i sprawdza obfitość krwawienia.
Leki stosowane w czasie porodu
Niekiedy podczas porodu stosowane są różne leki. Oksytocyna to hormon tylnego płata przysadki, powoduje skurcze mięśnia macicy. Podaje się ją w celu wywołania lub wzmocnienia skurczów macicy, lub zaraz po urodzeniu dziecka w celu obkurczenia macicy - co przyspiesza wydalenie łożyska i zmniejsza krwawienie.
Podaje się również leki rozkurczowe, które działają rozluźniająco na szyjkę macicy, ułatwiając jej rozwieranie i łagodząc ból. Często łączone są z łagodnymi środkami przeciwbólowymi. Te ostatnie stosowane są u tych kobiet, które są bardzo wrażliwe na ból i nie potrafią sobie poradzić z uczuciem bólu, co negatywnie wpływa na postęp porodu. Niektóre z tych leków mogą być niekorzystne dla dziecka, dlatego nie mogą być podawane w zbyt dużych dawkach.
Nacięcie krocza
Zabieg ten polega na nacięciu mięśni krocza - wykonuje się go, by zapobiec pęknięciu krocza. Nacięcie jest wskazane szczególnie wtedy, gdy dziecko ma kłopoty z wydostaniem się (np. z powodu zbyt dużej główki). Położna nacina krocze na szczycie skurczu, gdy jest ono znacznie rozciągnięte. Po porodzie zaszywa się ranę.
Autor: lek. Paulina Sieniawska
