Świat w zasięgu rączek

0-6 miesięcy

Na początku dziecko cały czas ma zaciśnięte piąstki, a kciuki schowane wewnątrz dłoni.

Rozluźnia je tylko podczas kąpieli. Gdy coś je przestraszy, np. zmiana położenia ciała lub głośny dźwięk, natychmiast otwiera dłonie, prostuje palce i wyrzuca rączki na boki. Potem wykonuje gest obejmowania, przywodząc je do tułowia. Kilkutygodniowe niemowlę słabiej zaciska piąstki, a kciuki coraz częściej pozostawia na wierzchu. Trzymiesięczny brzdąc jest zafascynowany swoimi rączkami. Z uwagą obserwuje ich ruchy. Z czasem odkrywa, że może nimi kierować. Przybliża dłonie do twarzy, mocno trzyma w nich zabawkę i próbuje włożyć ją do buzi. Niekiedy

udaje mu się dotknąć jedną dłonią drugiej. Starszy maluch chętnie bada rączkami swoje ciało, szczególnie gdy jest nagi. W czasie przewijania dotyka kolanek, brzuszka, genitaliów. Coraz częściej świadomie wy-ciąga rączki w bok, by wprawić w ruch wiszącą obok zabawkę. Gdy brzdąc kończy pół roku, umie już dość sprawnie chwycić przedmiot całą dłonią.

6-12 miesięcy

Teraz dziecko bawi się już dość swobodnie, najchętniej prostymi przedmiotami codziennego użytku, np. drewnianą łyżką i blaszaną pokrywką czy kartką papieru. Rzuca też drobnymi przedmiotami. Nie robi tego jednak, aby wypróbować twoją cierpliwość, ale dlatego, że chce sprawdzić, co się z nimi stanie. W siódmym miesiącu życia maluszek coraz częściej sięga po dwie zabawki jednocześnie, a następnie z zadowoleniem postukuje jedną o drugą. Albo przekłada je z rączki do rączki, obraca, przekręca i ogląda ze wszystkich stron. Bada też, z jakiego materiału są wykonane. Czuje różnicę, gdy dotyka pluszowej maskotki, a potem chropowatej grzechotki.Potrafi też podnieść to, co mu upadnie i przytrzymać sobie butelkę podczas karmienia. Około dziewiątego miesiąca życia dziecko jest w stanie chwycić za pomocą kciuka i palca wskazującego bardzo mały przedmiot, np. ziarnko grochu lub okruch. Początkowo brzdąc, wykonując tę czynność, ma wyprostowane oba paluszki, z czasem zaczyna je zginać. Dzięki temu może podnosić przedmioty, używając wyłącznie opuszków palców (jest to tzw. chwyt obcęgowy). Ruchy rączek jedenastomiesięcznego malucha są już na tyle celowe, skoordynowane i precyzyjne, że spośród kilku zabawek potrafi wybrać ulubioną lub wziąć sobie z talerzyka kawałek ugotowanego warzywa i włożyć go do buzi. To dobry moment, by zacząć uczyć dziecko samodzielnie jeść łyżeczką i pić z kubeczka.

12-18 miesięcy

Roczny maluch ma już na tyle sprawne dłonie, że równie pewnie trzyma w nich małe, jak i dość duże przedmioty. Chętnie kładzie na twojej wyciągniętej ręce zabawkę, a potem oczekuje od ciebie, że mu się zrewanżujesz, oddając ją. Dziecko w tym wieku bez problemu chwyta przedmioty, które są w ruchu. Dlatego uwielbia bawić się np. piłką. Brzdąc jest zachwycony, kiedy może ją turlać po podłodze w twoim kierunku i zatrzymywać, kiedy do niego wraca. Podobnie jest z samochodzikiem na baterie. Gdy pojazd "ucieka" przed maluchem po całym pokoju, malec pełza zanim lub biega, próbując go złapać. Kiedy mu się to uda, podnosi go i obraca w rączkach, by dokładnie obejrzeć z każdej strony. Dziecko ma na tyle silny chwyt, że coraz częściej próbuje urwać wystające elementy zabawki. Dlatego np. miś może nagle zostać pozbawiony uszka, a piesek - ogonka.Starszy maluch umie już ustawić wieżę z kilku klocków, przekładać grube kartki podczas oglądania książeczki albo przedmioty z jednej miski do drugiej (mogą to być np. orzechy włoskie, piłeczki). Jedną z ulubionych zabaw brzdąca jest teraz wrzucanie małych elementów do większego pojemnika. Spraw mu więc plastikowe pudełko-wielokąt z otworami o różnych kształtach, do których trzeba dopasować klocki lub zrób je sama z tekturowego kartonu. Poza tym, maluch chętnie ciąga za sobą zabawkę na sznurku i pcha przed sobą taką na kółkach lub na kiju.

Tekst: Dorota Guzowska