Gabriela Kownacka: "Polska Marylin Monroe", która odeszła zbyt wcześnie

Gabriela Anna Kownacka, z domu Kwasz urodziła się 25 maja 1952 roku we Wrocławiu jako córka Ottokara Kwasza i Izabelli z domu Tumidajskiej. W 1971 roku ukończyła III Liceum Ogólnokształcące we Wrocławiu i zdała maturę. W tym samym roku dostała się na wydział aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie i już na pierwszym roku studiów zagrała Zosię w "Weselu" Andrzeja Wajdy. 

W 1975 roku Kownacka obroniła dyplom PWST i zaczęła pracę w Teatrze Kwadrat w Warszawie, gdzie zadebiutowała tytułową rolą w sztuce "Pepsie" Pierrette Bruno, w reżyserii twórcy i dyrektora tego teatru - Edwarda Dziewońskiego. Aktorka zaczęła pojawiać się także w Teatrze Telewizji, gdzie zachwyciła m.in. w sztuce "Po upadku" Arthura Milera (pisarza i męża Marilyn Monroe). Kownacka wcieliła się w rolę Maggie, wzorowanej na samej Monroe. Sztuka odwołuje się bowiem do przeżyć Arthura Millera i jego związku z gwiazdą. Kownacka zrobiła na wszystkich ogromne wrażenie - była nie tylko aktorskim odkryciem i wielkim talentem, szybko ochrzczono ją też jedną z najpiękniejszych Polek. Andrzej Łapicki, reżyser spektaklu i odtwórca głównej roli przyznał, że miała w sobie coś z Marilyn i dlatego wybrał ją z wielu kandydatek. Za tę rolę dostała zresztą w 1977 roku prestiżową nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego.

W 1979 roku Kownacką uhonorowano tytułem "Gwiazdy Filmowego Sezonu" podczas Lubuskiego Lata Filmowego w Łagowie za rolę Anity w komedii muzycznej "Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy". W tym samym roku zdobyła też nagrodę przewodniczącego komitetu ds. Radia i Telewizji za "wybitną współpracę artystyczną z TVP".

Gabriela Kownacka z dnia na dzień stała się gwiazdą. Właściwie o to nie zabiegała, ale grając kobiety, dla których mężczyźni tracą głowę, była skazana na sukces. Aktorka pojawiła się w takich filmowych hitach jak "Bo oszalałem dla niej" Sylwestra Chęcińskiego, "Nadzór" Wiesława Saniewskiego, "Pismak" Wojciecha Jerzego Hasa czy "Kronika wypadków miłosnych" Andrzeja Wajdy. 

W latach 1975-1978 Kownacka występowała w stołecznym "Kwadracie". W 1978 roku otrzymała od Erwina Axera propozycję angażu do Teatru Współczesnego w Warszawie, a w 1983 roku Jerzy Grzegorzewski zaprosił ją do Teatru Studio. Występowała w nim do 1999 roku. W latach 1999 - 2009 była stałą aktorką sceny narodowej.

Gabriela Kownacka (wtedy jeszcze Kwasz) poznała swojego przyszłego męża, Waldemara Kownackiego na studiach. Zakochali się w sobie bez pamięci i szybko ochrzczono ich "najpiękniejszą parą na roku".

- Całą naszą szkołę przesłaniała miłość Waldka i Gabrysi. Wszystkie dziewczyny patrzyły z zachwytem. Wszystkie dziewczyny wiedziały, że Waldek szyje dla niej sukienki. Potrafił zrobić wszystko. Taka miłość, która prawie się nie zdarza -  wspominała kiedyś w wywiadzie Ewa Ziętek, koleżanka Kownackiej z akademika "Dziekanka".

Aktorka wybrała Waldemara, bo jak sama przyznała po latach "miał pasje i coś chłopięcego w sobie, wdzięk i fantazję". Pobrali się w 1975 roku i zamieszkali na warszawskim Powiślu. Nie mieli wiele - ponoć cały dobytek przewieźli tam na rowerach. W przyszłości dorobili się jednak "małego fiata", a w 1983 roku zostali rodzicami syna Franciszka. Po jakimś czasie w ich związku pojawił się jednak kryzys.

Gabriela Kownacka kochała swoją pracę. Aktorka chciała dużo grać i rozwijać swoją karierę. Jej mąż marzył o spokojniejszym życiu, z dala od pędu stolicy. Gotowy był nawet dorabiać sobie "na boku", byleby tylko żyć bez presji i nie czekać na propozycje ról. Wiele wskazuje na to, że podzieliły ich właśnie oczekiwania. W 1985 roku para rozwiodła się, ale pozostała w ciepłych, przyjacielskich stosunkach.

- Wydaje mi się, że nie było jednej konkretnej przyczyny. Oni byli bardzo młodzi, gdy się pobrali, nie znali życia i życie ich rozdzieliło. Po prostu dopadł ich kryzys. Wrócili do siebie psychicznie, ale reszta się wypaliła -  opowiadała kiedyś Laura Łącz.

Gabriela Kownacka nie broniła się przed miłością. Po rozwodzie związała się m.in. z operatorem Witoldem Adamkiem i aktorem Krzysztofem Janczarem. Nie wyszła już jednak za mąż, a najważniejszym mężczyzną jej życia pozostał syn.

W 1996 roku na antenie TVP zadebiutował serial obyczajowy w reżyserii Juliusza Machulskiego i Ryszarda Zatorskiego "Matki, żony i kochanki". Choć finalnie powstały zaledwie dwa sezony tej produkcji, a całość liczyła tylko 22 odcinki, to serial na stałe zapisał się w historii polskiej telewizji, zasługując na miano kultowego.

Serial "Matki, żony i kochanki" opowiadał o życiu czterech przyjaciółek, mieszkanek Warszawy - szalonej Hanki (w tej roli Elżbieta Zającówna), rodzinnej Wandy (Małgorzata Potocka), romantycznej Wiktorii (w tej roli Anna Romantowska) i granej przez Kownacką Doroty, odważnej i przedsiębiorczej bizneswoman. W pierwszym odcinku przyjaciółki ze szkoły pielęgniarskiej spotykają się po latach i ze zdumieniem odkrywają, że wciąż rozumieją się jak kiedyś, a czas nie zniszczył ich przyjaźni. Ta będzie zresztą wystawiona na próbę, bo wszystkie cztery będą musiały zmierzyć się z wieloma problemami, zdradą, skrywanymi tajemnicami, chorobą i walką o najbliższych. Teraz będą jednak mogły liczyć na siebie.

"Matki żony i kochanki" były pierwszym polskim serialem, ukazującym siłę i determinację kobiet. Gdy mąż granej przez Kownacką Doroty splajtuje, to ona bierze ich biznes w swoje ręce. Gdy Wandę (Małgorzata Potocka) zdradza i opuszcza mąż, ta zostaje sama z trójką dzieci, a później wygrywa walkę z ciężką chorobą. Bohaterki finalnie okazały się silniejsze od mężczyzn, a zgromadzone przed telewizorami Polki uwierzyły, że "girl power" ma się dobrze nie tylko w piosenkach Spice Girls, ale również nad Wisłą.

Pierwszy polski "Seks w wielkim mieście" był ogromnym sukcesem - co tydzień gromadził przed telewizorami nawet 15 milionów Polaków. Nic dziwnego, że od czasu do czasu pojawiały się głosy, że fani będą mogli liczyć na kontynuację tej historii. Na drodze tym planom stanęła jednak choroba.

W 1999 roku Gabriela Kownacka wróciła na mały ekran jako Anka Kwiatkowska, żona Jacka i mama Majki oraz Filipa. Małżonkowie postanowili przysposobić Romka, chłopca z domu dziecka, a przypadek sprawił, że w ich domu pojawiły się też dwie urocze dziewczynki - Zosia i Eliza. Zwariowana, ale kochająca się rodzinka spodobała się widzom tak bardzo, że serial "Rodzina zastępcza" gościł na ekranach przez kolejne dziewięć lat. Poza kamerami Kownacka toczyła jednak trudną bitwę.

W 2004 roku aktorka usłyszała, że ma raka piersi. Miała wtedy zaledwie 52 lata i ogromną wolę walki, więc początkowo udało się jej pokonać chorobę. Kownacka wróciła do pracy, sporo podróżowała, a nawet zajęła się reżyserią w białostockim teatrze. Niestety, w 2008 roku choroba wróciła ze zdwojoną siłą - aktorka zapadła na glejaka mózgu i przeszła operację w Hanoverze, ale rokowania nie były zbyt optymistyczne. Gabriela Kownacka zmarła 30 listopada 2010 roku, w wieku 58 lat. Do końca był przy niej jej były mąż, Waldemar. 

7 grudnia grudnia 2010 roku Kownacka została pochowana na cmentarzu ewangelicko - augsburskim w Warszawie (aleja 41, grób 27). W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in. Joanna Szczepkowska, Ewa Ziętek, Marian Opania, Wojciech Malajkat oraz obsada serialu "Rodzina zastępcza". Aktor Marcin Hycnar odczytał list pożegnalny w imieniu Jana Englerta, dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie.

Gabriela Kownacka wystąpiła w ponad 60 rolach Teatru Telewizji i zagrała w ponad 40 spektaklach teatralnych w całym kraju. W 2012 roku ukazała się książka autorstwa Romana Dziewońskiego pt. "Gabi. Gabriela Kownacka". Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2005 roku "za zasługi w pracy artystycznej" aktorka została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi.

Zobacz również: Agnieszka Osiecka: Poetka "na zakręcie"