To nie czarodziejska różdżka

- Dr n. med. Piotr Osuch: Niezależnie od wieku najpopularniejsze zabiegi to powiększanie piersi i odsysanie tłuszczu. Najwcześniej z operacji estetycznych wykonuje się korekcje ostających uszu. Względnie wcześnie uszy uzyskują swoją ostateczną wielkość, przez co można je modelować już po 6. roku życia. Stąd nawet pojawia się pomysł, żeby na I Komunię finansować dziecku taki zabieg.

Kiedy kobieta osiąga dojrzałość, czyli ma około 18-20 lat, najczęściej operuje sobie uszy, nos, lub odsysa tkankę tłuszczową. Z korektą nosa czekamy do zakończenia jego wzrostu, czyli do 18. roku życia. Można go wtedy kształtować, usuwać garb, korygować jego czubek ponieważ nie będzie się już zmieniał.

- Rzadko. Dziewczyny w tym wieku starają się schudnąć dzięki ćwiczeniom fizycznym i innym zabiegom mało inwazyjnym. Wiadomo zdarzają się pacjentki, które chcą zrobić liposukcję przed 18. rokiem życia. Jednak są to pojedyncze przypadki. Wtedy oczywiście wymagana jest zgoda rodziców. Zazwyczaj staram się wykonywać zabiegi estetyczne, kiedy dziewczyna jest już pełnoletnia. Ona sama podejmuje decyzję, rozumie też ryzyko danego zabiegu.

- Oczywiście staram się pomóc, gdy pacjentka ma zniekształconą sylwetkę poprzez otyłość. Trzeba jednak pamiętać, że liposukcja nie jest metodą odchudzania, tylko metodą modelowania sylwetki. Tak, że jak np. dziewczyna waży 120 kg, to nie może liczyć na to, że po operacji straci istotnie na wadze. Podczas tego zabiegu usuwa się maksymalnie do sześciu litrów tłuszczu.

Między 20. a 35. rokiem życia u kobiet na pierwszym miejscu znajduje się operacja powiększania piersi, a na drugim liposukcja, czyli odsysanie tłuszczu.

- Możemy także wyróżnić grupę młodych matek. Mają coraz więcej czasu dla siebie, chcą o siebie zadbać i często wrócić do pracy. Najczęściej pragną poprawić swoje brzuchy i piersi. W czasie zabiegu modeluję gruczoł i poprawiam kształt piersi. Często po ciąży piersi są rozciągnięte. Wtedy nadmiar skóry można również wypełnić silikonowymi implantami. Dzięki temu nie są one pomarszczone i stają się większe.

- Kolejną grupę stanowią panie już po 40. roku życia. Jak wiemy, z upływem lat skóra jest mniej elastyczna, robi się bardziej obwisła. Pojawiają się też problemy związane z nadmiarem skóry na powiekach, a czasem również na całej twarzy. Bardziej widoczne stają się zmarszczki i worki pod oczami. Stąd największą popularnością cieszy się plastyka powiek i lifting w obrębie twarzy. Lifting polega na podciągnięciu tkanek i usunięciu nadmiaru skóry.

- W każdej grupie wiekowej można wykonywać zabiegi mało inwazyjne. Zazwyczaj do skóry podaje się różnego rodzaju preparaty, aby poprawić jej jakość. Oprócz tego lekarze używają urządzeń do poprawy jej wyglądu np. działających w oparciu o fale, które podgrzewają tkanki. Przykładem tu może być najnowszy Pelleve. Dzięki niemu ulega przebudowie kolagen i skóra się kurczy. Oczywiście panie mające wiotką skórę i drobne zmarszczki bardziej zyskują na tym zabiegu.

- Problem może się pojawić, gdy lekarz nie zrozumie do końca oczekiwań i potrzeb pacjentki. Żaden lekarz nie chce, żeby operacja została wykonana niepotrzebnie. Wtedy nawet dobrze wykonana operacja może się okazać nieudana. Na przykład przyjdzie do mnie kobieta i powie, że chciałaby poprawić pomarszczoną skórę twarzy. Okaże się jednak, że jej głównym problem są worki pod oczami. Stąd każdy lekarz powinien pacjentowi poświęcić odpowiednio dużo czasu przed operacją.

- Ponieważ twarz jest dynamiczna, najłatwiej pokazać można pacjentowi jego problem na wykonanych wcześniej zdjęciach. Stąd, na pierwszym spotkaniu robię zdjęcia, a potem pokazuję pacjentowi okolice, które można zmienić. Ważna jest odpowiednia konsultacja. Nierzadko musi być ich kilka przed operacją. Trzeba również pamiętać, że chirurgia plastyczna nie jest czarodziejską różdżką. Musi być pełne zrozumienie ze strony pacjenta możliwości i ograniczeń związanych z planowanym zabiegiem. Wtedy ryzyko, że efekt będzie niezgodny z oczekiwaniami pacjenta jest zminimalizowane.

- Moim zdaniem, negatywnymi skutkami fizycznymi zabiegu są te, związane z powikłaniami ingerencji chirurgicznej. Podczas typowych chirurgicznych operacji plastycznych lekarz działa w sposób inwazyjny, pracuje skalpelem, używa narkozy albo znieczulenia miejscowego. Zawsze występuje ryzyko pojawienia się krwiaków, infekcji, obrzęku, zasinień czy zakażenia.

- Planując i następnie wykonując operację plastyczną muszę to ryzyko zminimalizować. Pacjent przed zabiegiem musi mieć wykonane badania. Jeżeli jest zdrowy, nie choruje na cukrzycę, wtedy ryzyko niepowodzenia gojenia jest małe. Jednak w przypadku cukrzycy, astmy, spożywania leków np. sterydowych czy palenia dużej ilości papierosów, proces gojenia może być przedłużony. Zdarza się, że ze względu na bezpieczeństwo pacjenta, muszę odmówić wykonania zabiegu.

- Upragniona operacja przyniesie korzyści, ale należy pamiętać, że zawsze jest obarczona jakimś ryzykiem. Chirurg plastyk musi być przygotowany praktycznie i teoretycznie, żeby wykonywać zabiegi poprawiające urodę. Używa zwykle wysokiej jakości sprzętu i szwów . Natomiast pacjent musi mieć zapewnione wizyty pooperacyjne, kontrole, nierzadko też ćwiczenia, masaże i inne zabiegi wspomagające gojenie.

- Najczęstsze skutki psychiczne to radość pacjenta. Nierzadko mała korekta przynosi nie tylko przemianę wizerunkową, ale i psychiczną u pacjenta. Takich sytuacji, my chirurdzy plastycy zajmujący się chirurgią estetyczną życzymy sobie najwięcej.

Przykładem nieszczęśliwego pacjenta po operacji plastycznej może być osoba cierpiąca na dysmorfofobię, angielski skrót to BDD (Body Dysmorphic Disorder). Ocenia się, że nawet do 10 proc. pacjentów, poszukujących pomocy u chirurgów plastyków, to ludzie z takim zaburzeniem. Postrzegają siebie jako zniekształconych, brzydkich mimo, że obiektywnie są w porządku. Nie mają żadnych widocznych nieprawidłowości na ciele. Jednak patrząc na siebie w lustrze, widzą osoby nieatrakcyjne. To stanowi ich największy problem.

- Zazwyczaj po zoperowaniu takiej osoby, mimo że uzyskalibyśmy świetny efekt, okazuje się, że ona wcale nie jest zadowolona. Wciąż chce poprawiać swój wygląd zewnętrzny. Często taki pacjent ujawnia się dopiero po pierwszej operacji. Osoby z dysmorfofobią należałoby skierować do psychologa.

- Czasami pacjent przychodzi na konsultację i chciałby coś w sobie zmienić, nie wiedząc do końca co. Chirurg plastyk musi być po części psychologiem. Musi wyczuć co motywuje pacjenta, czy jest to przez niego przemyślana decyzja. Jeżeli nie można dojść do sedna problemu, nierzadko proponuję symulację komputerową. Na spotkaniu robię fotografię twarzy. Następnie na zdjęciu wprowadzam zmiany w oparciu o możliwości chirurgii plastycznej i właściwości biologiczne tkanek, kości. Symulacje służą pokazaniu osobom niezdecydowanym, jakich zmian można dokonać na twarzy. Na następnej konsultacji pacjent ogląda zdjęcia i wybiera odpowiadającą metamorfozę. Zdarzało się, że zmieniał zdanie i rezygnował z zabiegu. Taką sytuację traktuję jak zwycięstwo, ponieważ nie wykonałem niepotrzebnej operacji.

- Negatywnym skutkiem psychicznym może być również przejściowa depresja. Zdarzyć się to może, że gojenie jest powikłane i długo przebiega. Ważne jest, aby lekarz wspierał pacjenta na każdym etapie gojenia. Nie może być takiej sytuacji, że po operacji pacjent odczuwa ból, niepokój i nie ma możliwości skontaktowania się z chirurgiem. Relacja lekarz- pacjent musi przebiegać wzorowo na każdym etapie leczenia. Zabieg jest dla pacjenta nowym doświadczeniem, dlatego trzeba go przeprowadzić przez ten proces.

- Kiedy zmiana nie jest zgodna z ogólnie przyjętym poczuciem piękna. Pacjenci mają różne pomysły. Kiedyś zgłosił się do mnie wysoki, rosły brunet, który chciał mieć mały, zadarty nosek jak u 15-letniej dziewczyny. W ogóle nie pasował do jego sylwetki. Operacja w moim odczuciu byłaby okaleczająca. Takiemu pacjentowi musiałem odmówić, ponieważ z doświadczenia wiem, że mężczyzna nie czułby się dobrze.

- Tak naprawdę to pacjent jest wizytówką lekarza. Każdemu zależy, żeby człowiekowi pomóc, aby był on zadowolony i inni odbierali go jako osobę, która wygląda lepiej. Jeżeli wymagania pacjenta nie idą w parze z rozsądkiem, odczuciem lekarza i poczuciem piękna, to można odmówić. Tym bardziej, że nie są to zabiegi ratujące życie czy zdrowie człowieka. Pacjent musi znać ograniczenia chirurgii plastycznej. Czasami przychodzi bardzo szczupła dziewczyna i chce mieć olbrzymie piersi. Takiej osobie trzeba wytłumaczyć, że założenie dużych wkładek czy implantów związane jest z ryzykiem powikłań, gojenia. Po paru miesiącach te piersi będą wyglądały źle, ponieważ skóra się rozciągnie. Mogą także wystąpić problemy z kręgosłupem.

- W przypadku braku porozumienia i niezrozumienia celu operacji przez pacjenta, po prostu odmawiam. Mówię, że nie będę w stanie pomóc. Taki pacjent w przypadku odmowy dwóch lekarzy, raczej u trzeciego nie uzyska zgody na zabieg. Często opinie chirurgów plastyków co do możliwości i sensowności danych zabiegów są zbliżone. Z pewnością pojawiają się drobne różnice, ale są to naprawdę szczegóły.

- Wszystko zależy od rodzaju operacji. Wyróżniamy zabiegi mało inwazyjne, gdzie do skóry podaje się różne preparaty np. wypełniacze, botox. Można je wykonać nawet co kilka miesięcy. Podczas większych zabiegów pacjentowi często podaje się miejscowy zastrzyk znieczulający. Wtedy po zagojeniu ran można po niedługim czasie wykonać kolejną operację. Zaś podanie narkozy związane jest z większym niebezpieczeństwem. Znieczulenie ogólne wymaga podania większej ilości leków, stąd lepiej nie szaleć. Czasem dla ograniczenia ilości znieczuleń i podanych leków u chorego, niektóre zabiegi w narkozie łączy się.

- My mówimy o estetyce, ale trzeba pamiętać o innych ludzkich problemach, np. znamionach, zniekształcających bliznach powstałych na skutek oparzeń, urazów czy ukąszeń zwierząt. Najbardziej istotne ze względów medycznych i funkcjonalnych są te, które znajdują się w okolicy ust, powiek czy stawów. Czasem przez blizny człowiek nie może normalnie funkcjonować np. otwierać ust, mrugać powiekami. W tych przypadkach operacje wykonuje się w młodym wieku. Natomiast z operacji czysto estetycznych to raczej przed 18. rokiem życia nie proponuję innego zabiegu niż modelowanie ucha. Z pozostałymi lepiej poczekać. Zawsze w przypadku operacji u dziecka wymagana jest pisemna zgoda jednego z jego rodziców.

- Najwięcej mężczyzn pyta o zabiegi przeszczepów włosów. Wizerunek wygolonego mężczyzny nie jest tak rozpowszechniony jak kilka lat temu. Oprócz tego popularne stało się zmniejszanie piersi, czyli operacja lecząca ginekomastię - przerost piersi u mężczyzn. Podczas takiego zabiegu często usuwa się przerośnięty gruczoł piersiowy. W innym przypadku, gdy gruczoł jest normalnej wielkości, trzeba odessać tłuszcz i doprowadzić do obkurczenia się skóry.

- Kolejny częsty zabieg to odsysanie tłuszczu na brzuchu. Jednak, gdy mężczyzna ma rozdęte jelita i wiotkie mięśnie, bo nie ćwiczył oraz lubi jeść, taki zabieg nie przyniesie u niego dużej poprawy. Właśnie dlatego ważne jest, aby już podczas konsultacji dokładnie zbadać pacjenta i poinformować go o możliwych efektach zabiegu.

- Oprócz tego mężczyźni często chcą poprawić okolice powiek i likwidować worki pod oczami. Jak wiadomo panowie mają grubszą skórę na twarzy niż kobiety. Dzięki temu ich twarz się zmienia wolniej. Jednak często na górnych powiekach jest zbyt dużo wiotkiej skóry, wtedy usuwa się jej nadmiar i koryguje wygląd oka. Oprócz tego w lecie dużą popularnością cieszą się zabiegi, które zmniejszają pocenie. Polegają one na wstrzyknięciu botoxu w skórę dłoni albo pach.

-

Wszystkie operacje wymagają od chirurga dobrego opanowania techniki i długiego szkolenia. Tak naprawdę wszystko zależy od rodzaju zabiegu i pacjenta. Operacje potencjalnie proste mogą okazać się trudne i na odwrót. Przez to chirurgia plastyczna jest tak ciekawą dziedziną medycyny. Od strony technicznej właściwie przygotowany chirurg wykona każdy zabieg.