Czosnek: Najpopularniejsze odmiany, ich właściwości i zastosowanie
Czosnek ze względu na swój specyficzny smak i zapach często jest przyprawą gorszej kategorii, a jeśli już stosowaną, to w wersji smażonej lub gotowanej. Tymczasem już w średniowieczu odkryto jego drogocenne właściwości i stosowano jako profilaktyczny środek na dżumę i cholerę. Współcześnie naukowcy nazywają czosnek „naturalnym antybiotykiem” i jest w tym sporo prawdy, bo pomaga zwalczyć infekcje układu oddechowego, hamuje rozwój bakterii, chroni przed zawałem i udarem, a także wspiera układ trawienny. Jakie są właściwości i zastosowania poszczególnych gatunków czosnku?
Czosnek pospolity
To najpopularniejsza w Polsce odmiana czosnku, dostępna w większości sklepów. Najzdrowszy jest surowy, a zjedzenie już jednego ząbka dziennie świetnie wpływa na organizm. Przede wszystkim czosnek pozwala cieszyć się zdrowiem, bo wzmacnia odporność i zwalcza infekcje. Działa antybakteryjnie i przeciwwirusowo, świetnie wpływa na układ krążenia i wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. Jest bogatym źródłem antyutleniaczy zwalczających wolne rodniki, dzięki czemu opóźnia procesy starzenia się organizmu.
W sklepach możemy kupić czosnek polski lub chiński – różnią się one wyglądem i właściwościami. Najzdrowszy jest dla nas czosnek polski, uprawiany w naszej szerokości geograficznej. Jak go odróżnić? Chiński czosnek jest większy, śnieżnobiały i o wiele mniej aromatyczny, polski najczęściej jest różowo-fioletowy.
Czosnek niedźwiedzi
To roślina charakteryzująca się długimi, lancetowatymi liśćmi o intensywnym zapachu. Ma delikatniejszy od czosnku pospolitego lekko słodki smak. Zawiera związki siarki, które pozytywnie wpływają na układ pokarmowy, sercowo-naczyniowy, a także skórę, włosy i paznokcie. Czosnek niedźwiedzi pomaga też zwalczać wirusy, bakterie, pasożyty w jelitach oraz drożdżaka odpowiedzialnego za powstawanie grzybicy. Wykazuje też właściwości przeciwzapalne i poprawia kondycję stawów. Jego regularne spożywanie zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory. Występuje w polskich lasach, ale nie wolno go zrywać – jest rośliną chronioną. Poza tym można go pomylić z trującą konwalią majową. Najlepiej kupować go w sklepach zielarskich.
Czosnek czarny
To odmiana wywodząca się z kuchni azjatyckiej, w dawnych czasach wierzono, że może zapewnić nieśmiertelność. Uzyskuje się go z białego czosnku - poprzez poddanie go procesowi fermentacji w wysokiej temperaturze. Traci wtedy swój specyficzny smak i zapach, ale zyskuje cenne właściwości. Jest źródłem niezbędnych dla człowieka aminokwasów, a także minerałów, takich jak potas, magnez, siarka, żelazo i cynk. Występujący w nim kwas askorbinowy i garcylina chronią przed infekcjami układu moczowego, biegunkami, grzybicą, a także miażdżycą. Wzmacnia odporność i poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci. Czarny czosnek najłatwiej kupić w aptece w postaci suplementu diety.
Czosnek askaloński
Występuje też pod nazwą szalotka lub cebula szalotka, pochodzi z Bliskiego Wschodu. Cechuje się delikatnym smakiem i właściwościami leczniczymi. Zawarte w nim flawonoidy zmniejszają ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory, a witaminy i minerały poprawiają funkcjonowanie układu pokarmowego i krążeniowego. Czosnek askaloński wzmacnia też odporność i wspiera organizm w usuwaniu toksyn.
Czosnek dęty
Jest też znany jako cebula siedmiolatka. Przypuszcza się, że pochodzi z Chin. Obecnie uprawia się go w Europie i Ameryce ze względu na bardzo wysoką zawartość witaminy C w jego liściach (piętnaście razy większą niż w cebuli zwyczajnej). Znajdują się w nim także cenne flawonoidy, substancje przeciwzapalne, witaminy A, D, B i E, a także potas i wapń. Czosnek dęty pomaga zwalczyć bakterie odpowiedzialne za wrzody żołądka, reguluje poziom cukru we krwi i wspiera układ krążenia. Poprawia też nastrój i jest niezastąpiony w profilaktyce raka.