Czy olej słonecznikowy jest zdrowy?
Jakie wartości odżywcze ma olej słonecznikowy i czy nadaje się do smażenia? Jak wykorzystać go w celach kosmetycznych? I wreszcie: który z nich, rzepakowy czy słonecznikowy jest zdrowszy? Wyjaśniamy!
Jeszcze 10-20 lat temu olej słonecznikowy miał bardzo silną pozycję w koszyku zakupowym polskiego konsumenta. Dziś coraz mocniej doceniamy walory rodzimego oleju rzepakowego i królującej na śródziemnomorskich stołach oliwy z oliwek. Jednak nawyk sięgania po olej słonecznikowy jest wciąż silny. Czy to dobry zwyczaj? Weźmy dziś pod lupę olej słonecznikowy!
Spis treści:
Czym jest olej słonecznikowy?
Zgodnie z nazwą, olej słonecznikowy jest spożywczym olejem roślinnym uzyskiwanym z nasion słonecznika. Warto wiedzieć, że te piękne i wartościowe odżywczo rośliny sprowadzili do Europy Hiszpanie, natomiast technologię wytłaczania oleju z ich nasion opatentowano w Anglii na początku XVIII wieku.
Olej słonecznikowy: Skład
Zaletą oleju słonecznikowego jest niski, bo niespełna jedenastoprocentowy udział niekorzystnych dla zdrowia nasyconych kwasów tłuszczowych. Resztę stanowią pożądane kwasy nienasycone, w tym:
- blisko 33 proc. - kwasy jednonienasycone
- ponad 56 proc. - kwasy wielonienasycone
Niestety, wśród wielonienasyconych miażdżącą przewagę mają kwasy omega-6 (55,9 proc.). Olej słonecznikowy zawiera znikomą ilość (zaledwie 0,5 proc.) najkorzystniejszych dla zdrowia kwasów omega-3.
Olej słonecznikowy: Zagrożenia wynikające z przewagi kwasów omega-6
Zbyt duże spożycie kwasów omega-6 zwiększa ryzyko stanów zapalnych i szeregu chorób, w tym depresji, problemów kardiologicznych i zmian nowotworowych.
Dlatego spożycie oleju słonecznikowego trzeba ograniczać. Już jedna łyżka pokrywa dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej na kwasy omega-6. Zdecydowanie lepszy skład (wyższy udział kwasów omega-3) ma olej rzepakowy, a także lniany i oliwa z oliwek.
Czytaj także: Polski problem z olejem słonecznikowym
Czy olej słonecznikowy nadaje się do smażenia?
Olej słonecznikowy, podobnie jak sojowy, kukurydziany, sezamowy, z pestek dyni czy winogron, z uwagi na wysoką zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (które pod wpływem wysokiej temperatury szybko się utleniają), nie nadaje się do smażenia. Najlepiej spożywać go na zimno, jako dodatek do sałatek.
Po raz kolejny lepszym wyborem będzie olej rzepakowy, który na wyższą temperaturę dymienia (nie spala się tak szybko) i może być używany do obróbki termicznej.
Oczywiście, najbardziej odporne na działanie wysokiej temperatury są nasycone kwasy tłuszczowe. Jednak biorąc pod uwagę zdrowie serca i funkcjonowanie całego układu sercowo-naczyniowego, najlepiej zupełnie wyeliminować je z jadłospisu albo ograniczyć do minimum.
Olej słonecznikowy rafinowany czy tłoczony na zimo?
Rafinowany powstaje w wyniku poddania nasion słonecznika działaniu wysokiej temperatury i substancji chemicznych. Uzyskiwany wyłącznie w wyniku obróbki mechanicznej, czyli tłoczony na zimno olej słonecznikowy ma ciekawszy smak i aromat, a także zdecydowanie wyższą zawartość składników odżywczych. Jakich?
Wartości odżywcze oleju słonecznikowego: Najwyższa zawartość witaminy E
Słonecznikowy ustępuje uznawanemu za najzdrowszy olejowi rzepakowemu na wielu polach, ale ma też swoje zalety. Jest nią bez wątpienia najwyższa wśród wszystkich olejów zawartość witaminy młodości i płodności, która jest jednocześnie silnym antyoksydantem. Mowa oczywiście o witaminie E, która ma udokumentowane właściwości chroniące komórki przed przedwczesnym starzeniem. I nie dotyczy to tylko komórek skóry, ale też mózgu. Podaż witaminy E w diecie zmniejsza ryzyko rozwoju choroby Alzheimera i demencji.
Sprawdź również: Witamina E zatrzymuje młodość. Gdzie jest jej najwięcej?
Olej słonecznikowy: Skarbnica fitosteroli
Olej słonecznikowy, tak jak i nasiona słonecznika, jest jednym z najcenniejszych źródeł fitosteroli, czyli substancji, które w budowie są bardzo zbliżone do ludzkiego cholesterolu. Naukowcy są zgodni, że fitosterole (sterole roślinne) pozwalają skutecznie obniżyć poziom cholesterolu we krwi i chronią przed rozwojem zmian miażdżycowych. Jest jednak warunek: muszą być spożywane z umiarem. To kolejny argument, by racjonalnie dawkować sobie spożycie oleju słonecznikowego.
Olej słonecznikowy dla poprawy kondycji włosów
Zalety kosmetyczne oleju słonecznikowego doceniają kobiety na całym świecie. Umiejętnie stosowany pomoże wzmocnić i odżywić włosy. Pozostawi je lśniące i gładkie. Zdecydowanie lepsze efekty uzyskasz używając oleju tłoczonego na zimno - ma więcej składników odżywczych. Olej można nakładać zarówno na suche, jak i wilgotne włosy, pozostawić na około 30 minut, a potem dokładnie je umyć.
***
Zobacz także:
