Egzotyczne warzywo: Ogórek kiwano
Choć pochodzi z Afryki, jest kuzynem uprawianej u nas dyni. Smakuje jak połączenie ogórka i kiwi, a pachnie podobnie do banana.
Nazywany jest też rogatym lub kolczastym ogórkiem, ponieważ ma wypustki na skórce. Owalne owoce mają wielkość ok. 10 cm i można je kupić w sklepie od listopada do grudnia (wtedy jest na nie sezon). Kosztują ok. 10 zł/szt.
Jak kupować i przechowywać
Owoc powinien być twardy i mieć marmurkową żółtopomarańczową barwę. Skórka nie jest jednolita - ma ciemniejsze pomarańczowe cętki i pasy (jak u arbuza). Jednak zdrowy owoc nie powinien mieć brązowych plam.
Jeśli skórka jest zielona, owoc jest niedojrzały. Zostaw go w temp. pokojowej na 2-3 dni, aż skórka zacznie lekko żółknąć.
W temperaturze 13 st. (czyli np. na drzwiach lodówki) można je przechowywać do 6 miesięcy.
Uwaga! Tak długo świeżość zachowują tylko dobrze przechowywane owoce. Te, które można u nas kupić, często są trzymane w zbyt niskich temperaturach i przemarzają.
Po zakupie, mimo że dobrze je przechowujemy, i tak, zaczynają się szybko psuć. Lepiej więc nie kupować ich na zapas.
Jak jeść
Na surowo bez skórki. Po przekrojeniu na pół jemy, wybierając łyżeczką, intensywnie zielony miąższ razem z pestkami.
Uwaga! Jeśli jest bladozielonkawy, znaczy, że kiwano jest niedojrzałe.
Pasuje do drobiu oraz sałatek i sorbetów owocowych.
Właściwości zdrowotne
W sezonie warto jeść kiwano jak najczęściej, bo jeden owoc:
- pokrywa 30 proc. dziennego zapotrzebowania na magnez, dzięki czemu wspomaga serce, układ krwionośny i nerwowy,
- składa się w 80 proc. wody i ma dużo błonnika, co pomaga regulować trawienie i przeciwdziała za parciom.
Ma też właściwości moczopędne, co sprawia, że wspiera usuwanie toksyn z organizmu, zawiera kwas foliowy niezbędny przy menopauzie (m.in. w profilaktyce raka szyjki macicy), wzmacnia system odpornościowy dzięki temu, że ma dużo witaminy C (pokrywa 20 proc. dziennego zapotrzebowania), jest bogaty w wit. A (25 proc. dziennego zapotrzebowania), która wzmacnia wzrok, chroni przed osteoporozą i poprawia pracę mózgu dzięki miedzi (20 proc. dziennego zapotrzebowania); pomaga utrzymać słuch w dobrej kondycji, bo ma dużo manganu (50 proc. dziennego zapotrzebowania).
Jak uprawiać kiwano w ogrodzie
Jest owocem ciepłolubnym. Poniżej 13 st. marznie, więc uprawa jest możliwa np. w tunelach foliowych. Nasiona kiełkują w temp. ok. 20 st., dlatego siejemy je w doniczkach (w podłożu torfowym), a do gruntu (pod osłony) wysadzamy dopiero gdy także noce są ciepłe. Po 8 tygodniach zawiązuje kwiaty, a po 2 kolejnych - owoce. Roślina lubi wilgoć i wymaga podpór (jak ogórki).
Podkreśli smak drobiu i ryby
Szaszłyki
Mięso umyj i pokrój. Ananas osącz z soku i pokrój. Cebulę obierz i pokrój na grube krążki. Na patyczki nadziewaj na zmianę kurczaka, ananasa i cebulę. Oprósz solą i pieprzem. Na patelni rozgrzej olej. Usmaż szaszłyki.
Kiwano umyj, osusz, przekrój na pół w poprzek. Jedną część pokrój (bez obierania!) na ćwiartki. Z drugiej wybierz łyżeczką miąższ. Obłóż nim szaszłyki. Podawaj udekorowane ćwiartkami kiwano.
Faszerowane jeżyki
Kiwano myjemy, osuszamy, kroimy na pół. Wydrążamy łyżeczką. Miąższ mieszamy z obraną, posiekaną cebulą, tuńczykiem i przyprawami. Nadziewamy połówki. Pomidorki myjemy, osuszamy i kroimy na pół. Układamy na farszu. Wierzch posypujemy listkami tymianku (lub posiekanym koperkiem).