Ekspert obala mity na temat pieczywa

Jedną z podstawowych kategorii spożywczych, która każdego dnia powinna znaleźć się na naszych talerzach są produkty zbożowe, w tym m. in. pieczywo. Stanowi ono wartościowe źródło pochodzących ze zbóż witamin i składników mineralnych, a także błonnika oraz węglowodanów dostarczających energii, niezbędnej do prawidłowej pracy całego organizmu. Zgodnie z  zaleceniami ekspertów z Instytutu Żywności i Żywienia dziennie należy spożywać nie mniej niż 130 g węglowodanów i powinny one zaspokajać nasze zapotrzebowanie na energię w 45-65 proc. Tymczasem - głównie z związku z krążącymi na jego temat mitami, spożycie pieczywa ogranicza już co trzeci konsument. W 2010 roku jedliśmy go średnio 4,70 kg na osobę miesięcznie, podczas, gdy w 2015 roku było to już tylko 3,74 kg. To niepokojące, ponieważ jak przestrzegają eksperci stosowanie diet o niskim udziale węglowodanów prowadzić może m.in. do niedoborów witamin z grupy B oraz E, a także składników mineralnych, w tym np. cynku, miedzi czy selenu.

Jak podkreśla ekspert akcji "Zboże smakuje i inspiruje", dr hab. Dariusz Włodarek z Wydziału Nauk o  Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie:

- Mity biorą się głównie z niewiedzy i braku świadomości. Z wyników badania przeprowadzonego przez Krajową Federację Producentów Zbóż na potrzeby kampanii "Zboże smakuje i inspiruje" wynika, że według większości (aż 86 proc.) pieczywo może wpływać na wagę. Tymczasem, to nie pieczywo - ani żadna inna kategoria spożywcza powoduje przyrost wagi. Winny jest nasz sposób życia. Jeśli nie zachowujemy tzw. równowagi energetycznej, czyli dostarczamy sobie z pożywieniem więcej energii niż jesteśmy w stanie spalić danego dnia, to rzeczywiście mogą pojawić się kłopoty z wagą. Dlatego w komponowaniu posiłków z udziałem pieczywa, podobnie jak w innych kategoriach spożywczych należy zawsze brać pod uwagę indywidualne czynniki, takie jak np. wiek, tryb życia czy stan zdrowia. Na pewno większe zapotrzebowanie na pochodzącą z niego energię będzie miała osoba aktywna czy ruchliwy maluch, niż osoba prowadząca siedzący tryb życia. Zatem warto planować swój jadłospis rozsądnie i na przykład po jasne pieczywo sięgać rano, kiedy mamy przed sobą cały dzień aktywności. Śniadanie z pieczywem będzie doskonałym początkiem dnia - obudzi nasz organizm, zwłaszcza mózg z nocnego snu i da nam energię do dalszego działania. Jasne pieczywo pszenne będzie także lepszym wyborem dla osób mających problemy z przewodem pokarmowym niż chleb razowy.

Podobnie, jak w całym jadłospisie, także przy wyborze pieczywa eksperci zalecają stawiać na różnorodność, aby w ten sposób skorzystać z dobrodziejstwa różnych, zawartych w nim składników odżywczych. Dr hab. Dariusz Włodarek:

- Pieczywo to wartościowe źródło pochodzących ze zbóż witamin, głównie z grupy B (tiamina, niacyna) oraz składników mineralnych. 100 g pieczywa dostarczy nam np. fosforu potrzebnego do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego czy magnezu, który pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. To pełnoziarniste jest także źródłem żelaza, cynku, miedzi czy magnezu. Skrobia oraz zawarte w pieczywie witaminy z grupy B oraz E, a także np. magnez pozwalają na sprawne funkcjonowanie mózgu. Z kolei powstały na zakwasie chleb to z kolei bardzo dobre źródło kwasu foliowego, którego zawartość zwiększa się w czasie procesu fermentacji mlekowej. Zawarty w nim kwas mlekowy, łącznie z błonnikiem, sprzyja też m. in. rozwojowi bakterii probiotycznych, mających korzystny wpływ między innymi na odporność organizmu. Warto również sięgać po pieczywo z dodatkiem różnych roślin oleistych, np. słonecznika, dyni czy lnu, aby skorzystać z zawartych w nich składników odżywczych. Pieczywo - zwłaszcza razowe, jest źródłem błonnika, wspomagającego pracę układu pokarmowego i  dającego uczucie sytości - chroni przed napadami wilczego głodu, dzięki czemu łatwiej utrzymać prawidłowe nawyki żywieniowe.

Dr hab. Dariusz Włodarek - Gluten to mieszanina białek roślinnych, która znajduje się w niektórych rodzajach zbóż, np. pszenicy, życie czy jęczmieniu. Jego obecność decyduje o właściwościach wypiekowych mąki i o jakości pieczywa. Wbrew krążącym mitom gluten nie zaburza pracy układu pokarmowego, a jego wyeliminowanie z diety wcale nie służy zdrowiu. Naukowcy ostrzegają, że osoby rezygnujące z produktów zawierających gluten, spożywają w rezultacie mniej produktów pełnoziarnistych, co może podwyższyć ryzyko chorób serca. Wykazano też, że dieta zawierająca gluten zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Należy zatem podkreślić, że dieta bezglutenowa jest zasadniczym elementem terapii w celiakii i musi być stosowano przez osoby z tym schorzeniem przez całe  życie. Dla tej grupy osób przeznaczone są różnego rodzaju pieczywa bezglutenowe. Z kolei osoby uczulone na pszenicę muszą wykluczyć z diety ten produkt. Jednak także one nie muszą rezygnować z pieczywa - mogą sięgać po pieczywo nie zawierające pszenicy.

Rynek pieczywa jest bardzo bogaty - chleb, bułki, bagietki, pieczywo jasne, ciemne, na zakwasie, drożdżowe - na pewno każdy z nas znajdzie coś dla siebie. Z badań wynika, że pieczywo jest najczęściej spożywanym produktem zbożowym - codziennie przez blisko 70 proc. badanych. Przecież nie ma chyba prostszego sposobu na pełnowartościowy posiłek niż kromka chleba lub bułka, posmarowane dobrym tłuszczem, np. z sałatą, pomidorem, plasterkiem sera i wędliny. W ten prosty sposób na naszym talerzu pojawiają się wszystkie najważniejsze, rekomendowane w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej produkty spożywcze. Zatem - na zdrowie i smacznego!