Ile mleka potrzebuje brzdąc?

Niemowlę w pierwszych miesiącach życia powinno otrzymywać wyłącznie mleko (mamy lub modyfikowane). Jego niedojrzały układ pokarmowy nie jest jeszcze w stanie przyswoić innego pokarmu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, żeby karmić dziecko wyłącznie piersią przynajmniej do końca 6. miesiąca.

To oznacza, że maleństwo w tym okresie nie musi być dopajane ani dokarmiane, ponieważ mleko mamy zaspokaja jego wszystkie potrzeby żywieniowe. Jeżeli z jakichś powodów maluszek nie może być karmiony przez mamę piersią, powinien otrzymywać odpowiednią mieszankę. Dla takich szkrabów jest przeznaczone mleko modyfikowane tzw. początkowe, oznaczone cyfrą 1.

Po ukończeniu przez dziecko 4. miesiąca można już wprowadzić do jego jadłospisu inne posiłki, np. pierwsze przeciery warzywne i owocowe oraz soki. Menu szkraba karmionego piersią na ogół rozszerza się nieco później, po 6. miesiącu. Niezależnie od tego, czy dziecko otrzymuje pierś, czy mieszankę, nowe dania stopniowo wypierają pojedyncze karmienia mlekiem. W menu malca pojawiają się wówczas nie tylko warzywa i owoce, ale też inne składniki, takie jak: masło, mięso, zboża, jajka i oleje roślinne.

Po 10. miesiącu smyk może też otrzymać przetwory mleczne, m.in. jogurty i twarożki. Mimo tych zmian w diecie, malec nadal powinien pić mleko. Może je dostawać nie tylko w postaci białego napoju. Na bazie mleka możesz mu przyrządzić różne smakołyki. W jakich ilościach powinnaś serwować mleko swojemu brzdącowi? Podpowiadamy, jakie są dziennie normy spożycia mleka na kolejnych etapach życia malucha.

Niemowlę w tym wieku intensywnie przybiera na wadze i bardzo szybko się rozwija. Dlatego mleko powinno mu dostarczać wszystkich niezbędnych składników, które są konieczne dla prawidłowego rozwoju fizycznego oraz umysłowego.

● Jeśli karmisz dziecko piersią, skład twojego pokarmu z biegiem czasu będzie się w naturalny sposób dostosowywał do rosnących potrzeb malucha. Jeżeli smyk jest żywiony mieszanką, o doborze właściwej powinien zadecydować lekarz pediatra. Na początku jest jedynym pokarmem malca. Potem ten biały napój stopniowo ustępuje miejsca innym posiłkom.

Jednak nadal powinien być ważną pozycją w jadłospisie. Każde dziecko ma bowiem inne potrzeby zdrowotne oraz żywieniowe. Niektóre szkraby od urodzenia mają większy apetyt i potrzebują mleka które zaspokoi głód, a jednocześnie nie będzie dostarczało nadmiernych ilości kalorii. Mieszanek o specjalnym składzie wymagają również dzieci, które np. obficie ulewają pokarm, a także wcześniaki oraz maluchy zagrożone alergią. Dlatego nigdy nie powinnaś wybierać mleka modyfikowanego na własną rękę, ani też samodzielnie go zmieniać.

● Obecnie specjaliści zalecają, żeby karmić niemowlę na żądanie. Zarówno w sytuacji, gdy maluch otrzymuje pierś, jak i wówczas, gdy podajesz mu butelkę. Nie obowiązuje już sztywna zasada karmienia maluszka mieszanką co trzy godziny.

● W prasie czy na stronach internetowych możesz odnaleźć schematy żywienia niemowląt. Normy, które są w nich podane traktuj jednak orientacyjnie. Pamiętaj, że maluch, w zależności od dnia i samopoczucia, może mieć różny apetyt. Ważne, aby w miarę możliwości otrzymywał i zjadał zalecaną ilość porcji. Ewentualne wątpliwości zawsze wyjaśniaj z pediatrą.

Na ogół w 1. miesiącu życia malcowi podaje się mleko 7 razy dziennie w porcjach po ok. 90-110 ml. W 2. i 3 miesiącu niemowlę powinno wypijać 6 porcji na dzień (najpierw po 120 ml, a następnie po 130 ml). W 4. miesiącu mieszankę serwuje się maluszkowi zazwyczaj 6 razy dziennie po 150 ml. W 5. i 6. miesiącu - 5 razy dziennie po ok. 180 ml.

Starsze niemowlę karmione piersią powinno ją nadal dostawać na żądanie. Najlepiej po stałych posiłkach albo pomiędzy nimi. Maluch żywiony mieszanką powinien pić tzw. mleko następne, oznaczone cyfrą 2 (dla starszych niemowląt). Zazwyczaj jest ono wzbogacone w żelazo, ponieważ w drugim półroczu życia rośnie zapotrzebowanie na ten składnik. Smyk powinien otrzymywać takie mleko przynajmniej dwa razy dziennie. Prócz tego w jadłospisie wszystkich maluszków po 6. miesiącu powinna się już znaleźć kaszka mleczna. Pod koniec 1. roku życia przychodzi również czas na przetwory mleczne, m.in. jogurt.

● Dziecko karmione sztucznie w 7.-8. miesiącu życia powinno otrzymać mieszankę 3 razy dziennie po 180 ml. Dodatkowo na śniadanie lub kolację należy mu podać porcję (ok. 180 ml) kaszki mlecznej dla niemowląt. W 9. miesiącu życia malec powinien pić mleko 2 razy dziennie w porcjach po 200 ml i zjadać jeden raz kaszkę lub deser mleczno- owocowy.

Smyk pomiędzy 10. a 12. miesiącem powinien otrzymywać codziennie 3 posiłki mleczne np. po 220 ml mleka podanego np. z kaszką lub biszkoptami. Maluchowi w tym wieku warto już serwować kilka łyżeczek jogurtu naturalnego, albo dobrej jakości twarożku. Unikaj podawania dziecku serków smakowych - są mocno słodzone, zazwyczaj zawierają też sztuczne barwniki i aromaty,nieodpowiednie dla maluchów poniżej 3. roku życia.

● Maluszek karmiony piersią od 7. miesiąca życia może już jeść kaszki mleczne dla niemowląt (raz dziennie porcja ok. 180 ml). W 11.-12. miesiącu możesz mu codziennie podawać ok. 200 ml mleka modyfikowanego (następnego) i kilka łyżeczek jogurtu naturalnego lub twarożku. Pierwsze kanapki malca można smarować niewielką ilością dobrej jakości naturalnego masła (o 82-83 proc. zawartości tłuszczu mlecznego).12-24 miesiące Po 1. urodzinach dziecko nadal potrzebuje mleka.

Jeśli nie planujesz już karmić malca piersią, podaj mu mleko modyfikowane typu junior (z cyfrą 3), przeznaczone dla starszych maluchów. Specjaliści są zdania, że jest ono lepsze dla smyka niż zwykłe mleko krowie, bo zawiera idealne proporcje składników niezbędnych dla prawidłowego rozwoju starszaka. Od czasu do czasu możesz jednak zaserwować swojemu smykowi posiłek przyrządzony na bazie mleka krowiego (np. kakao lub budyń). Malec powinien też jeść jogurty naturalne, masło, twarożki i odrobinę żółtego sera.

● Twoje dziecko powinno wypijać codziennie 2 szklanki mleka. Jeżeli maluszek często łapie infekcje, możesz mu podawać mieszankę dla starszaka wzbogaconą probiotykami. Ich dodatek w naturalny sposób wspomaga odporność organizmu. Informacja na ten temat zawsze znajduje się na opakowaniu produktu (niektóre marki stosują nazwę szczepu pożytecznych kultur bakterii np. Bifidus). Mleka probiotyczne są też wskazane dla maluchów, którym często dokuczają zaparcia.

● Jeśli twój smyk potrzebuje dodatkowej dawki energii, możesz mu podawać mleko zagęszczone kleikiem ryżowym (oznaczone symbolem R).

● Dla urozmaicenia czasami zaproponuj mieszankę smakową, np. waniliową lub z miodem.

● Smyk w drugim roku życia może już co kilka dni zjeść mozzarellę i żółty ser (jeden średniej wielkości plasterek zawiera tyle samo wapnia, co pół szklanki mleka). Unikaj jednak podawania dziecku serków topionych - są przygotowane z mieszanek serów najniższej jakości i raczej nie nadają się dla małych dzieci.

Od niedawna na rynku pojawiły się mleka dla dzieci powyżej 2. roku życia (oznaczone cyfrą 4). Mieszanki te są wzbogacone w odpowiednią dla tego wieku dawkę żelaza, wapnia oraz we wszystkie niezbędne witaminy (w tym witaminę D, która wzmacnia bardzo szybko rosnące w tym wieku kości). Specjaliści są zdania, że mleko modyfikowane powinno się podawać maluszkowi do ukończenia 3. roku życia. Oczywiście nie wyklucza to również sporadycznego przyrządzania smykowi dań z mlekiem krowim, np. budyniu czy zupy mlecznej. Dwu-, trzyletni malec powinien też regularnie jadać produkty mleczne.

● Szkrab powinien wypijać codziennie ok. 2 szklanek mleka (może to być również kakao). Ale od czasu do czasu, dla urozmaicenia możesz też podać smykowi naturalny jogurt, maślankę lub kefir - są także odpowiednie dla dwu-, trzylatka.

● Staraj się urozmaicać dietę dziecka dobrej jakości serami (białymi i żółtymi). Przyrządzaj mu też pasty twarogowe, np. z dodatkiem ryby - niech malec poznaje różne mleczne przysmaki.

Gdy smyk jest na diecie bezmlecznej...

- Dzieci, które mają uczulenie na białka mleka krowiego, nie mogą pić mleka, ani jeść jego przetworów, np. jogurtów, serów, masła. Niewskazane jest też podawanie im mleka innych zwierząt kopytnych, np. koziego. Takie maluchy powinny otrzymywać preparaty mlekozastępcze np. Bebilon Pepti, Nutramigen, zwane hydrolizatami. Mają one tę samą wartość odżywczą, co mleko dla niemowląt, ale działają leczniczo (mimo że ich smak jest nieco gorszy, maluszki szybko się do niego przyzwyczajają) - twierdzi dr inż. Anna Stolarczyk, dietetyk z Centrum Zdrowia Dziecka.

Codzienna porcja mleka to skarbnica składników, które dodają dziecku sił, wzmacniają jego organizm i wspomagają prawidłowy rozwój. Co wyjątkowego kryje się w mleku?

● WAPŃ, który wzmacnia kości oraz zęby malucha.

● LAKTOZA ułatwiająca wchłanianie wapnia.

● BIAŁKO, czyli podstawowy budulec wszystkich tkanek organizmu (m.in. mięśni, włosów, błon śluzowych).

● TŁUSZCZE dostarczające smykowi więcej energii.

● WITAMINY I MINERAŁY, zwłaszcza wit. A, D, E, C oraz z grupy B, a także jod, cynk, żelazo i selen.

● PROBIOTYKI, które pomagają zwalczać infekcje.

...niektóre produkty spożywcze są równie bogate w wapń co mleko? Smykowi po 12. miesiącu możesz przyrządzić np. pastę twarogową z sardynkami (70 g tych rybek odpowiada jednej szklance mleka). Dwu-, trzylatkowi od czasu do czasu możesz też podać garść orzechów włoskich.

Konsultacja: dr inż. Anna Stolarczyk, dietetyk z Centrum Zdrowia Dziecka. Tekst: Patrycja Nowakowska