Słonecznik: Co zawiera, jak wpływa na zdrowie i jak go uprażyć?
Sława słonecznika ma swoje podstawy w rozmaitych walorach, jakie skrywa w sobie ta nietuzinkowa roślina. Stanowiąc prawdziwą kopalnię minerałów, witamin i substancji odżywczych, wprost fenomenalnie wpływa na zdrowie i urodę. Dostarcza też surowca, z którego pozyskuje się najpopularniejszy - obok rzepakowego - na Starym Kontynencie olej. Nie wspominając już o tym, że rewelacyjnie sprawdza się w kuchni i dostarcza niebanalnych kulinarnych inspiracji. Na bazie ziaren słonecznika możemy tworzyć apetyczne panierki, posypki czy pasty oraz wzmacniać dzięki nim smak deserów, sałatek czy dressingów. Jak wykorzystać słonecznik w profilaktyce chorób? Po jakie ziarna najlepiej sięgać? Jak je uprażyć w domu? Podpowiadamy.
Kilka słów o roślinie
Słonecznika nikomu szczególnie przedstawiać nie trzeba. Jego walory smakowe znane są od wieków, a pozyskiwany z jego ziaren olej należy do najpopularniejszych na świecie. Znakiem rozpoznawczym słonecznika są dorodne żółte kwiatostany, grube sztywne łodygi i owłosione, lepkie w dotyku liście. Należy do rodziny roślin astrowatych. Jego kwitnienie przypada na okres od lipca do października. Owoc stanowi niełupka w zdrewniałej łupinie. Ziarna słonecznika przyjmują wiele barw - od czarnej do szarej. Co ciekawe, uprawę słonecznika rozpoczęli Indianie, a w Europie pojawił się dzięki Hiszpanom. Liczba odmian rośliny przekracza siedemdziesiąt. Do tych najbardziej znanych zalicza się słonecznik zwyczajny, bulwiasty, jaskrawy, dziesięciopłatkowy, wierzbolistny, ogórkolistny, kalifornijski, itd.
Co znajdziemy w słoneczniku?
Rewelacyjny wpływ na zdrowie człowieka słonecznik zawdzięcza zawartym w nim składnikom. Stanowi bogate źródło witaminy E, która zaliczana jest do najsilniejszych antyoksydantów i tym samym chroni organizm przed szkodliwą działalnością wolnych rodników oraz rozwojem chorób cywilizacyjnych, w tym nowotworów. Ta cenna witamina hamuje też procesy starzenia i odpowiada za transport składników odżywczych do komórek.
Pestki słonecznika zapewnią nam też solidną porcję witamin A, C oraz tych z grupy B. Te ostatnie są gwarantem właściwego funkcjonowania układu nerwowego i prawidłowej pracy mózgu; m.in. poprawiają koncentrację, usprawniają pamięć, dbają o nasze samopoczucie, trzymają na wodzy emocje i minimalizują ryzyko pojawienia się stanów depresyjnych. Sprawiają też, że bez zarzutu przebiega trawienie, wszystkie procesy metaboliczne, a nasz układ krwionośny działa na szóstkę.
Cenne minerały obecne w słoneczniku
Ziarna słonecznika to także prawdziwa kopalnia minerałów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W 100 gramach pestek znajdziemy aż 325 mg magnezu, co niemal pokryje (w 80 procentach) dzienne zapotrzebowanie na ten cenny pierwiastek. Włączając słonecznik do codziennej diety, zminimalizujemy skutki nadmiaru kofeiny i permanentnego stresu, poprawimy koncentrację, obniżymy ciśnienie krwi oraz wzmocnimy serce i zmniejszymy ryzyko pojawienia się zawałów serca, udarów mózgu czy bólu migrenowego. Ziarna słonecznika zapewnią też odpowiednie dawki niezbędnego dla zdrowia naszych kości wapnia, kluczowego z punktu widzenia procesu dotleniania komórek żelaza oraz odpowiedzialnego za gospodarkę wodną-elektrolitową potasu.
Cenne kwasy tłuszczowe w słoneczniku
Słonecznik dostarcza nienasyconych kwasów tłuszczowych - zwłaszcza tych z grupy omega-6, które są niezbędne w procesie odbudowy błon komórkowych, wzmacniają odporność i poprawiają kondycję naszej skóry i włosów. Co ciekawe, warto sięgać zwłaszcza po nieprażone ziarna, które zawierają fitosterole roślinne i tym samym obniżają poziom złego cholesterolu i chronią przed chorobami serce. Nie można nie wspomnieć, że słonecznik to doskonałe źródło białka i błonnika pochodzenia roślinnego, który usprawnia pracę układu pokarmowego, przyspiesza metabolizm oraz wypełnia żołądek i tym samym sprawia, że znacznie szybciej czujemy się syci.
Zastosowania kulinarne słonecznika
Słonecznik pozwala na fantastyczne smakowe eksperymenty w kuchni. Pasuje zarówno do wykwintnych dań obiadowych, jak i do słodkich deserów czy przekąsek. Można stworzyć dzięki niemu apetyczną panierkę do ryb, smakowitą posypkę do ciast i dodatek do pieczywa czy też fantazyjną pastę, którą wykorzystamy jako alternatywę dla masła lub bazę do chałwy czy hummusu. Oczywiście, najlepiej sięgać po niepoddawane żadnej obróbce ziarna, ale można je też od czasu do czasu uprażyć z aromatycznymi przyprawami.
Jak uprażyć słonecznik na patelni?
Wylej na patelnię zimną oliwę, a następnie wysyp na nią pestki słonecznika. Dopiero w tym momencie uruchom kuchenkę. Ziarna co jakiś czas mieszaj i wzmocnij ich smak solą lub innymi przyprawami. Praż je do momentu, aż uzyskają złoty kolor.
Dopiero wtedy odstaw je do wystudzenia.
Jak uprażyć słonecznik w piekarniku
Słonecznik można też uprażyć w piekarniku. Wyłóż blaszaną foremkę papierem. W międzyczasie ziarna delikatnie polej olejem, dodaj do nich soli i wymieszaj. Tak przygotowane umieść w foremce. Gdy piekarnik rozgrzeje się do temperatury sięgającej 220 stopni Celsjusza, wstaw do niego foremkę z ziarnami. Praż je przez ok. 8-10 minut. Sprawdzaj co jakiś czas, czy pestki nie są zbyt mocno przyrumienione.
Tak uprażony słonecznik świetnie sprawdzi się w formie elementu dekoracyjnego oraz dodatek do sałatki, dressingu, musli, owsianki oraz samego jogurtu.
Jaki słonecznik kupować?
Najlepiej sięgać po nieprażony i niełuskany słonecznik. Dzięki temu nie stracimy cennych składników odżywczych zawartych w produkcie, zwłaszcza witamin i kwasów tłuszczowych. Uprawę możemy praktykować w domu. Wystarczy wysiać kilka ziaren na wilgotnej bibule lub wacie, podobnie jak postępujemy z rzeżuchą. Ziarna nieprażone wykiełkują po 2-5 dniach.
