Najstarsza trasa kolejowa w Polsce. Poznaj jej wspaniałą historię
22 maja 1842 roku to dzień, który przeszedł do historii za sprawą pierwszego oficjalnego przejazdu kolei żelaznej na ziemiach polskich. Od tej pory świat miał już wyglądać inaczej — era stali, pary i powszechnego pędu nabierała zawrotnego tempa.
Pierwszy odjazd z Wrocławia
22 maja 1842 roku o szóstej rano miało miejsce oficjalne otwarcie pierwszego fragmentu linii kolejowej na obszarze obecnej Polski. Z dworca we Wrocławiu do Oławy w asyście tłumu widzów i dźwiękach orkiestry dętej wyruszył pierwszy pociąg ze 102 pasażerami na pokładzie, rozlokowanymi w ośmiu wagonach. Podróż ta zajęła 42 minuty — dla porównania współcześnie tę samą trasę pokonamy koleją w ciągu 17 minut.
Zobacz również: Widoki jak w Szwajcarii, a bilet za grosze. To najpiękniejsza trasa kolejowa w Polsce
Drewniane wagony pomalowane były na różne kolory, zależnie od ich klasy — wagony pierwszej klasy na czerwono, drugiej na żółto, a te przeznaczone dla klasy trzeciej na zielono. Te ostatnie nie były osłonięte, a ich pasażerowie musieli chronić się od iskier i kurzu nosząc specjalne okulary. Wkrótce ruszyło też regularne połączenie na tej trasie realizujące po cztery kursy dziennie z Wrocławia do Oławy i z powrotem. Już w pierwszym tygodniu z nowego środka transportu skorzystało ponad sześć tysięcy osób.
Trasa kolejowa łącząca Wrocław z Oławą została uruchomiona kilka lat po debiucie pierwszej kolei żelaznej na świecie na trasie Stockton-Darlington w Anglii w 1825 roku. Trasa ta była częścią przyszłej linii kolejowej, łączącej Wrocław z regionem Górnego Śląska oraz z Berlinem.
Zapomniany dziś dworzec
Pierwsza stacja kolejowa we Wrocławiu została zbudowana dzięki środkom pochodzącym od Towarzystwa Kolei Górnośląskiej. Projekt budynku, autorstwa architekta Rosenbauma, rozpoczęto realizować po uroczystym położeniu kamienia węgielnego w maju 1841 roku. Obiekt wraz z przylegającą do niego infrastrukturą otwarto rok później, wraz z inauguracją działalności pierwszego odcinka linii kolejowej do Oławy.
Stacja została zlokalizowana na południowo-wschodnich przedmieściach miasta. W niedługim czasie teren wokół niej zaczął przyciągać inwestorów, którzy decydowali się na budowę obiektów powiązanych z kolejnictwem. Wewnątrz dworca znajdowały się poczekalnie podzielone według klas, kasy biletowe oraz restauracje. Skromne zadaszenie nad peronem zapewniało schronienie oczekującym na pociąg podróżnym. Dworzec stracił swoją funkcję po uruchomieniu w 1857 roku nowego, funkcjonującego do dziś Dworca Głównego.
Początki kolejnictwa na Dolnym Śląsku
Debata na temat uruchomienia kolejnictwa na Śląsku, w tym roli państwa w finansowaniu i planowaniu tras kolejowych, trwała przez kilka lat przed ostatecznym uruchomieniem pierwszych linii. Impuls do rozwoju infrastruktury kolejowej dała lokalna burżuazja i przedsiębiorcy żywo zainteresowani dynamicznym rozwojem przemysłu. Ruch pasażerski nie był dla nich priorytetem — w rozwoju kolei widzieli przede wszystkim możliwość szybkiego przewożenia towarów i ekspansji gospodarczej.
Zobacz również: Jak zwiedzać Maderę? Oto obowiązkowe miejsca warte odwiedzenia
W roku 1837 powołano dyrekcję odpowiedzialną za kwestie techniczne, finansowe i prawne związane z budową linii z Wrocławia na Górny Śląsk. Dwa lata później zatwierdzono statut Towarzystwa Kolei Górnośląskiej i rozpoczęto prace nad pierwszym odcinkiem łączącym Wrocław z Oławą. Uroczyste otwarcie tego odcinka miało miejsce 21 maja 1842 roku, a więc na dzień przed pierwszym oficjalnym przejazdem składu pasażerskiego. Jeszcze w tym samym roku ukończono odcinek między Oławą a Brzegiem oraz rozpoczęto prace nad trasą w kierunku Opola i dalej, na Górny Śląsk.
Z biegiem czasu, w miarę postępującego uprzemysłowienia, coraz ważniejszą rolę zaczął odgrywać okręg górniczy skupiony wokół Wałbrzycha i Nowej Rudy, specjalizujący się w wydobyciu węgla kamiennego. Dla fabrykantów i przedsiębiorców było jasne, że przyszłość gospodarcza regionu Sudetów będzie w dużym stopniu zależała od rozwijania sieci kolejowej. Wrocław, jako najbliższy duży rynek i centrum przeładunkowe, czyli jak byśmy dziś powiedzieli “hub", miał kluczowe znaczenie dla tej ekspansji — wkrótce ruszyły więc prace nad połączeniem kolejowym Wrocławia z Wałbrzychem.
