"Budyniowe jabłko" uznane za najzdrowszy owoc. Polacy raczej go nie znają
Oprac.: Karolina Iwaniuk
BBC opublikowało pod koniec 2024 roku ranking najzdrowszych owoców świata, w którym czerymoja zdobyła zwycięskie 96 na 100 punktów, plasując się na szczycie zestawienia. Co takiego zawiera ten owoc, że powinien znaleźć się w naszej diecie?
Spis treści:
Owoc doskonały? Polacy prawie go nie znają
Czerymoja, znana również jako flaszowiec peruwiański, nie jest zbyt popularna w Polsce. To egzotyczny owoc pochodzący z Ameryki Południowej, szczególnie z rejonów Andów w Peru, Ekwadorze i Kolumbii. Obecnie uprawiana jest także w innych częściach świata, w tym w Hiszpanii.
Drzewo owocowe jest uważane za subtropikalne, co oznacza, że potrzebuje łagodnego, umiarkowanego klimatu. Drzewo najlepiej rośnie na większych wysokościach. Może owocować na wysokościach niskich, ale wówczas drzewo nie będzie owocować tak dobrze i jest bardziej podatne na uszkodzenia przez owady.
Owoc charakteryzuje się zieloną, szorstką skórką i kremowym, słodkim miąższem, który smakuje jak połączenie truskawki, ananasa i banana. Ze względu na swoją konsystencję, czerymoja bywa nazywana "custard apple", czyli "budyniowym jabłkiem".
I tak z zewnątrz wygląda jak zielony, stożkowaty owoc z twardą skórką, podczas gdy w środku oferuje kremowy, słodki miąższ, który można wydobyć łyżką i czasami je się go po schłodzeniu, podobnie jak orzeźwiający zimny budyń.
Niektórzy mówią, że czerymoja smakuje jak mieszanka ananasa, truskawki i puddingu bananowego. Inni mówią, że smakuje jak mieszanka ananasa i gruszki z nutą mango.
To, co przyciąga uwagę do tego owocu, to nie tylko wygląd i konsystencja miąższu, ale też to, co ten miąższ zawiera. Owoc ten jest bogaty przede wszystkim w witaminy A, C oraz z grupy B, a także w minerały takie jak potas, magnez i wapń.
Zawiera również błonnik i przeciwutleniacze, które wspierają układ odpornościowy, poprawiają trawienie i chronią przed chorobami serca. Nic więc w tym dziwnego, że zajął pierwsze miejsce na liście BBC jako "najbardziej odżywcze jedzenie na świecie", szczycąc się "punktacją odżywczą" wynoszącą 96 na 100.
Jest to najwyżej sklasyfikowany owoc na liście i drugi w klasyfikacji ogólnej, wyprzedzony jedynie przez migdały, które uzyskały 97 punktów.
Dodatkowo obecność flawonoidów o właściwościach przeciwnowotworowych sprawia, że regularne spożywanie czerymoi może pomóc w zapobieganiu rozwojowi komórek rakowych.
Te składniki odżywcze zwalczają wolne rodniki, cząsteczki, które są naturalnie wytwarzane w organizmie w odpowiedzi na toksyny, takie jak dym tytoniowy i zanieczyszczenie powietrza i są powiązane z wyższym ryzykiem zachorowania na raka.
Uważa się również, że wolne rodniki przyczyniają się do chorób zapalnych. Niektóre związki w czerymoja mogą pomóc zmniejszyć stan zapalny.
Kto powinien sięgnąć po czerymoję? Jedz śmiało, gdy będziesz mieć okazję
Budyniowe jabłko nie jest owocem, który łatwo kupić w Polsce, ale gdy tylko nadarzy się okazja, warto go spróbować.
Ze względu na swoje liczne właściwości prozdrowotne, czerymoja jest polecana osobom dbającym o zdrową dietę, pragnącym wzmocnić odporność czy poprawić pracę układu sercowo-naczyniowego. Dzięki niskiej kaloryczności i wysokiej zawartości błonnika, owoc ten może być również cennym elementem diety odchudzającej.
Ponadto zawartość witamin z grupy B wpływa korzystnie na układ nerwowy, co może pomóc w redukcji stresu i poprawie nastroju.
Co ciekawe, owoc ten może być przydatny dla osób z chorobami oczu. Czerymoja zawiera luteinę, karotenoid związany z witaminą A i beta-karotenem. Luteina jest niezbędna dla zdrowia naszych oczu, a jej większa ilość może pomóc chronić przed chorobami takimi jak zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD). Luteina wydaje się również chronić przed zaćmą. Badania wykazały, że wysoki poziom luteiny we krwi był "znacznie związany" z niższym ryzykiem zaćmy.
Jednak należy uważać podczas spożycia owocu. Okazuje się, że niektóre części czerymoji zawierają toksyny, które mogą uszkodzić układ nerwowy, jeśli są spożywane w dużych ilościach. To czarne pestki owocu są toksyczne i nie powinny być spożywane, a przynajmniej nie w dużej ilości. Dlatego przy spożyciu ważny jest umiar.
Budyniowe jabłko chwalił sam Mark Twain
Choć czerymoja nie jest popularna w Polsce, znana jest na świecie od wielu lat. Słynny pisarz Mark Twain nazwał czerymoję "najsmaczniejszym owocem znanym człowiekowi", co świadczy o jej wyjątkowych walorach smakowych.
Nie wiadomo w jakiej postaci kosztował jej Mark Twain, ale można zrobić to na kilka sposobów. W krajach, gdzie czerymoja rośnie naturalnie, spożywa się ją na różne sposoby, dostosowane do lokalnych tradycji kulinarnych.
W krajach Ameryki Południowej, takich jak Peru, Kolumbia czy Ekwador, czerymoja jest najczęściej jedzona na surowo. Owoc wystarczy przekroić na pół i wyjadać miąższ łyżeczką, unikając pestek, które są niejadalne. Dzięki kremowej konsystencji czerymoja przypomina naturalny "budyń" i nie wymaga dodatkowego przygotowania.
W Peru i Boliwii popularne są też soki oraz smoothie z czerymoi. Owoc miksuje się z mlekiem, jogurtem lub wodą, często dodając odrobinę miodu lub limonki dla lepszego smaku. Napój taki jest bogaty w witaminy i stanowi odżywczą przekąskę lub śniadanie.
W Meksyku i Chile czerymoja bywa używana jako składnik ciast, muffinów i nadzień do tart. Jej kremowy miąższ dobrze sprawdza się jako naturalny zamiennik cukru w niektórych przepisach.