Jak nie marnować żywności?

Pomimo wielu programów edukacyjnych, kampanii społecznych i aktywnie działających Banków Żywności, marnowanie żywności w Polsce nadal jest dużym problemem. Chociaż dane z ankiet wskazują, że poziom świadomości Polaków odnośnie skali marnowania żywności jest wysoki, nie ma on zupełnie przełożenia w faktach..

Wydawać by się mogło, że w Polsce problem marnowania żywności powinien być mniejszy. W końcu wielu z nas pamięta jeszcze czasy, gdy półki świeciły pustkami, a ekspedientki rozkładały bezradnie ręce. Niestety, ciężki okres nie wykształcił w nas poszanowania żywności. Według danych z 2006 roku, w Polsce marnuje się około 9 mln ton jedzenia. Oczywiście, za tę liczbę jest odpowiedzialny w dużej mierze proces produkcji, jednak my - polscy konsumenci, nadal nie mamy jak się wybronić. Jesteśmy odpowiedzialni za ponad 2 mln ton zmarnowanej i wyrzucanej żywności. Nasz kraj jest plasowany na 5. miejscu wśród państw Unii Europejskiej marnujących jedzenie. Wszystkie przytoczone liczby wskazują na jedno - czas coś z tym zrobić!

Najczęstszym powodem marnowania żywności przez konsumentów jest bardzo łatwy dostęp do różnorodnej żywności. W każdym sklepie, mniejszym czy większym, na półkach piętrzą się stosy produktów spożywczych. Czasami trudno jest się zdecydować. Możliwość zakupu od ręki właściwie każdej spożywczej zachcianki, nie uczy szanowania jedzenia, a wręcz przeciwnie. Przekaz wszechobecnego dobrobytu w sklepach jest prosty - nie chcesz zjeść jednego produktu, wyrzuć go i kup inny, masz przecież duży wybór!            

Często proces marnowania zaczyna się już podczas zakupów, gdy w koszyku lądują często zbyt duże ilości żywności. Kupno nieracjonalnych i niezaplanowanych ilości jedzenia doprowadza do sytuacji, w której nie jesteśmy w stanie "przejeść" tych zapasów, więc wyrzucamy je. Brak racjonalnego wykorzystania produktów spożywczych podczas przygotowywania posiłków oraz nieodpowiednie porcjowanie żywności, również bardzo często prowadzi do pozbywania się niechcianego jedzenia.

Problemem, który przyczynia się do marnowania produktów spożywczych, jest również nieodpowiednie przechowywanie żywności. Artykuły, które są nieprawidłowo przechowywane, szybciej się psują i stają niezdatne do spożycia. Wiadomo - jeżeli produkt jest zepsuty, należy się go pozbyć.

W branży spożywczej, przyczyną nadmiernego marnowania żywności jest najczęściej masowa utylizacja żywności, jak również zbyt niska świadomość i brak współpracy pomiędzy firmami produkującymi żywność, a organizacjami, zajmującymi się odbiorem żywności, która jest skierowana do utylizacji.

Istnieją proste sposoby i zasady, które należy wprowadzić w swoim gospodarstwie domowym, by zaprzestać marnowaniu żywności. Nie są pracochłonne i nie wymagają nakładu finansowego, a przyniosą same korzyści - nie tylko dla środowiska, gospodarki, ale i dla nas samych. W swoich domach powinniśmy przede wszystkim zadbać o:

Planowanie posiłków - zaplanowanie wcześniej posiłków, które będą przygotowywane na przestrzeni tygodnia lub dwóch, nie tylko pozwoli na skontrolowanie jakości posiłków, ale również zapobiegnie marnowaniu żywności; dzięki ustalonemu jadłospisowi łatwo będzie można przygotować listę potrzebnych produktów oraz porównać ze stanem domowej spiżarni.

Przygotowywanie listy zakupów - dzięki liście potrzebnych produktów, można uniknąć zakupu artykułów spożywczych, które są niepotrzebne i nieplanowane do spożycia podczas tygodnia; lista uchroni od zakupu tymczasowej zachcianki "spożywczej", często tej niezdrowej!

Prawidłowe przechowywanie produktów spożywczych - zapewnienie artykułom spożywczym odpowiednich warunków przechowywania, zapewni dłuższą ich przydatność do spożycia i zapobiegnie psuciu.

Samodzielnie porcjowanie jedzenia przez członków rodziny -  nakładanie na talerze domowników zbyt dużych ilości jedzenia, skutkuje zwykle jej wyrzucaniem. Samodzielnie decydowanie o wielkości porcji zapewni dostosowanie ilości jedzenia do aktualnej chęci/potrzeby i zapobiegnie pozbywania się resztek.

Sprawdzanie daty ważności i stosowanie zasady FIFO -  śledzenia dat ważności, które są podane na opakowaniu, pozwala na ustalenie prawidłowej kolejności spożycia produktów spożywczych; wiedza na temat końcowej daty spożycia, umożliwia zaplanowanie wykorzystania artykułu tak, by nie zmarnować go po określonej dacie. Wprowadzenie zasady FIFO ( ang. first in - first out, pierwsze wchodzi - pierwsze wychodzi) ułatwia "logistykę" w lodówce - jeżeli coś zostało kupione wcześniej, powinno być wcześniej zjedzone (stoi z przodu) niż produkt kupione później (stoi z tyłu). Chyba że, data ważności wymusza inne ułożenie.

Wykorzystywanie kreatywnie resztek - resztki z obiadu czy z zupy nie nadają się tylko do kosza. Można z nich przyrządzić naprawdę pyszne smakołyki - pasztety, placuszki, pasty do chleba,...Została Ci połowa kubeczka jogurtu? Nie ma problemu! Można go zużyć z mlekiem do koktajlu bądź rozrobić serek biały z warzywami! Po inspirację warto zajrzeć do książek kucharskich bądź internetu. Sami będziecie zdziwieni mnogością zastosowań resztek!

Dzielenie się z innymi - jeżeli wiesz, że ilości jedzenia, które zalegają w twojej lodówce, są dla ciebie nie do przejedzenia i prawdopodobnie trafią do kosza, jest na to rada! Weź część tych produktów do pracy i podziel się z innymi! Nie dość, że nie zmarnujesz żywności, to dodatkowo spędzisz miło czas! Reszta współpracowników na pewno będzie zachwycona.

Tych kilka prostych sposobów pozwoli na zmniejszenie liczby marnowanej żywności w waszych domach. Pojedyncze działanie nie zmieni oczywiście statystyk krajowych, jednak podążając za przysłowiem - "kropla drąży skałę", nawet małe działanie może przynieść efekt!