Jak powstaje papier?
Gramatura, skład włóknisty, rodzaj powierzchni czy barwa - to podstawowe parametry wykorzystywane do klasyfikacji papieru. Sięgamy po niego codziennie i właściwie nie wyobrażamy sobie bez niego życia - podobnie zresztą, jak bez wszystkich wykonanych z niego przedmiotów - ale czy wiemy, jak wygląda proces jego produkcji? Jeśli nie, to sprawdźmy.
Surowce potrzebne do produkcji papieru
Papier to spilśniona na sicie włóknista masa pochodzenia organicznego o gramaturze od 28 do 200 g/m². Do jego produkcji wykorzystuje się włókna, które pochodzą z takich drzew jak: jodła, sosna, świerk, topola, buk, osika oraz z roślin jednorocznych, takich jak len, konopie, trzcina czy bawełna. Oprócz surowców podstawowych wykorzystuje się także surowce wtórne, czyli znaną wszystkim makulaturę oraz materiały, które zawierają włókno roślinne.
Jak powstaje papier?
Drewno, z którego włókien korzystamy przy produkcji papieru, podlega obróbce chemicznej. Otrzymuje się z niego masę celulozową, a następnie - w wyniku obróbki mechanicznej - tzw. ścier drzewny.
Ścier, który pochodzi głównie z drzewa świerkowego, nazywany jest ścierem białym. Wyróżnia się także ścier chemiczny, który powstaje wtedy, gdy drzewo poddane zostaje wcześniejszej impregnacji oraz ścier brązowy, który powstaje wtedy, gdy najpierw zastosowane zostanie tzw. parowanie drewna pod ciśnieniem. Ścier brązowy uzyskuje się najczęściej z drzewa sosnowego.
Produkcja papieru
W produkcji papieru wyodrębnia się dwie fazy. Pierwsza polega na przygotowaniu masy papierniczej, druga jest właściwą produkcją papieru. W fazie pierwszej, przygotowawczej, następuje rozwłóknienie i rozdrobnienie surowca. Specjalne maszyny mielą, gładzą, rozgniatają i tną masę. To, jak cały proces przebiegnie, ma wpływ na prawie wszystkie późniejsze właściwości papieru.
Następnym krokiem jest zmieszanie powstałej masy celulozowej z dodatkami, takimi jak: woda, barwniki, klej, rozdrobniona makulatura, kreda, glinka kaolinowa. W tej fazie produkcji papieru następuje też odsączanie masy papierniczej z nadmiaru wody. W tym celu przekłada się ją na specjalne sita i pozwala, aby woda po prostu wyciekła z masy.
Kolejnym krokiem jest spilśnianie papieru, które polega na odpowiednim rozłożeniu włókien papieru za pomocą walca. Walec wywiera nacisk na spilśniającą się masę i odpowiednio rozkłada jej włókna.
Klej w papierze
Dodanie do masy papierniczej kleju lub umieszczenie niewielkiej jego ilości na powierzchni papieru sprawia, że staje się on bardziej odporny na przenikanie rozlanych cieczy.
Barwniki w papierze
Papier nie zawsze musi być biały. Aby zmienił kolor, należy użyć odpowiedniego barwnika lub mieszanki barwników. W taki sposób można uzyskać bardzo ciekawe odcienie.
Co to jest wstęga papieru?
Drugą fazą przy powstawaniu papieru jest jego produkcja właściwa, polegająca na łączeniu na mokro włókien tzw. spilśnianiu ich oraz sprasowaniu ich we wstęgę. Tak wyprodukowana wstęga papieru trafia do pras, gdzie traci pozostałą jeszcze część wody i następnie przenosi się ją na cylindry suszące. Kolejnym etapem jest podgrzewanie. Wstęga papieru podgrzewana jest do temperatury 1200 C. W trakcie tego procesu wytapia się żywica i odparowuje reszta wody. Dzięki temu również wstęga równomiernie się formuje. Ostatnim etapem produkcji papieru jest schłodzenie i zwinięcie wstęgi.
Podział i rodzaje papieru
Już na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że papiery różnią się od siebie składem włóknistym, gramaturą, przeznaczeniem, rodzajem powierzchni oraz barwą. Wyróżnia się dwie grupy papierów: papiery bezdrzewne, czyli takie, które nie zawierają ścieru drzewnego oraz papiery drzewne. Natomiast w zależności od składu papiery dzieli się na dziesięć klas. (Przy czym warto pamiętać, że pierwsza klasa odpowiada najwyższej jakości papieru, a klasa dziesiąta – najniższej).
Podział ze względu na klasy papieru
Papier klasy I i II – charakteryzuje się najwyższą trwałością i mocą. Służy do produkcji banknotów i jest wykorzystywany przy sporządzaniu ważnych dokumentów.
Papier klasy III – określa się jako bezdrzewny (100% celulozy) i zalicza się do papieru specjalnego. Przeznaczany jest do wieloletniego przechowywania lub ciągłego posługiwania się nim. Wykorzystywany jest do produkcji zeszytów szkolnych.
Papier klasy IV – ma trwałość i wytrzymałość zbliżoną do papieru III klasy. Przeznaczany jest na druki specjalne.
Papier klasy V i VI – jest on dostatecznie dobry, charakteryzuje się dużą wytrzymałością i wieloletnią trwałością. Używany jest np. do druku książek.
Papier klasy VIII – jest przeznaczany wyłącznie do druku gazet.
