Jak założyć sad na działce?

Jest to jedna z głównych kwestii przy zakładaniu sadu, dlatego należy ten temat dobrze przemyśleć. Najważniejsze jest położenie działki i to, jakie panują na niej warunki siedliskowe, ponieważ w dużym stopniu będzie to miało wpływ na optymalny dobór gatunków i odmian roślin.

Większość gatunków owocowych preferuje stanowiska słoneczne i zaciszne oraz żyzną glebę. Oczywiście, jeśli gleba na stanowisku, na którym chcielibyśmy posadzić sad jest nieodpowiednia, to jej strukturę i żyzność można poprawić poprzez odpowiednie nawożenie i zabiegi pielęgnacyjne. Musimy się jednak liczyć z dodatkowym czasem, jaki to pochłonie. Na przygotowaniu podłoża nie warto oszczędzać, ponieważ po posadzeniu drzew ciężko jest już cokolwiek zmienić. Ważne jest również to, czego oczekujemy od przyszłego sadu.

Najlepszym terminem na sadzenie drzew owocowych jest jesień. Szkółki oferują wtedy najwięcej dobrego materiału sadzeniowego, który sprzedawany jest w postaci szczepów z gołym korzeniem. Na wiosnę wybór jest przeważnie mniejszy. Jesień jest też lepsza z tego względu, że posadzone drzewka zdążą się jeszcze ukorzenić przed zimą i już wczesną wiosną ruszy ich wegetacja.

Krzewy jagodowe, dostępne w szkółkach przez cały rok w pojemnikach możemy sadzić w całym okresie wegetacyjnym, najlepszym jednak terminem dla nich jest wiosna.

Zanim przystąpimy do sadzenia drzew i krzewów, powinniśmy pozbyć się trwałych chwastów, takich jak perz, ponieważ późniejsza walka z nimi będzie dużo bardziej uciążliwa. Następnie nawozimy rozłożonym obornikiem lub kompostem w ilości 30-60 kg na m². Jeśli nie dysponujemy ani jednym ani drugim, to w rok przed planowanym nasadzeniem dobrze jest zasiać na tej powierzchni rośliny motylkowe (wykę lub peluszkę) i przykopać je gdy tylko zaczną zawiązywać strąki.

Przed założeniem sadu przekopujemy cały teren przyszłego sadu i wyznaczamy miejsca sadzenia, najlepiej wbijając paliki.

Jeśli dysponujemy działką o odpowiednich warunkach siedliskowych, pora zastanowić się nad tym, jaką powierzchnię będzie miał nasz sad. Odpowiednie dobranie gatunków i odmian oraz dobre ich posadzenie pozwoli nam na stworzenie sadu, który zaspokoi potrzeby 5-cio osobowej rodziny na 100m². Jeśli jednak myślimy o robieniu większej ilości przetworów lub chcemy mieć większą różnorodność owoców, powierzchnię tę musimy oczywiście zwiększyć.

Większość osób chciałoby mieć w swoim sadzie jak największą ilość różnych owoców, a szczególnie te, które lubią najbardziej. Musimy się również kierować ich wymaganiami siedliskowymi, nie zawsze bowiem – mimo naszych najszczerszych chęci – będzie możliwa uprawa naszych ulubionych owoców na danej działce. Zawsze konieczny jest kompromis między tym, co byśmy chcieli a rzeczywistymi możliwościami.

Warto także zwracać uwagę na termin dojrzewania owoców, jeśli bowiem dobierzemy odmiany dojrzewające w różnych terminach – dłużej będziemy mogli cieszyć się owocami!

Dobrym rozwiązaniem jest sadzenie drzew owocowych na karłowych i półkarłowych podkładkach, co pozwoli nam posadzić ich więcej na małej powierzchni a także ułatwi pielęgnację i zbiór owoców. Ważnym kryterium doboru roślin do naszego sadu jest też ich podatność na choroby i szkodniki, jeśli bowiem nie możemy poświęcać wiele czasu na pielęgnację roślin owocowych, lepiej wybierać odmiany bardziej odporne.

Sad powinien być wyraźnie oddzielony od innych części działki i jednocześnie musi stanowić jej harmoniczną część. Jeśli działka pod przyszły sad sąsiaduje z drogą, dobrze jest oddzielić gatunki owocowe pasem drzew ozdobnych, które chociaż częściowo osłonią owoce przed zanieczyszczeniami.

Trzeba też zwrócić uwagę na główne kierunki wiejących wiatrów i tak zaplanować nasadzenia, aby gatunki owocowe były w miarę możliwości osłonięte od nich żywopłotem lub zabudowaniami. Należy też w taki sposób zaplanować sad by większe drzewa nie rzucały cienia na mniejsze gatunki, dlatego zawsze w miarę możliwości sadzimy najwyższe gatunki od północnej strony działki.

Musimy także pamiętać o prawnych uwarunkowaniach sadzenia drzew i krzewów, aby nie posadzić ich zbyt blisko granicy działki, co w przyszłości może skutkować tym, że będziemy musieli sami je usunąć. Ważne by sadzić rośliny w sposób uporządkowany, w rzędach, co ułatwi nam późniejszą pielęgnację sadu.

Rośliny przed posadzeniem poddajemy dokładnym oględzinom, szczególną uwagę zwracając na ich system korzeniowy (im więcej drobnych korzeni tym lepiej). Posadzone drzewka palikujemy i przywiązujemy, a jeśli istnieje zagrożenie, że mogą obgryzać je w zimie zwierzęta, zakładamy specjalne osłonki.