Malujemy pisanki

Jajko to jeden z najstarszych i najbardziej uniwersalnych symboli, można spotkać je w wielu kulturach na wszystkich kontynentach. Jako zrozumiały dla wszystkich symbol życia, powszechnie występuje w mitach, gdzie symbolizuje początek czasu i materii, jest alegorią tajemnicy życia.

Jajka są powszechnie stosowane w rytuałach i obrzędach religijnych na całym świecie: pieczone podaje się podczas żydowskiego święta Paschy jako przypomnienie ofiary całopalnej i symbol wyjścia Żydów ze starożytnego Egiptu. Maorysi na Nowej Zelandii przed pogrzebem umieszczają jajko w dłoni zmarłego, prawdopodobnie w oczekiwaniu szybkiego przejścia do nowego epizodu w niekończącym się kręgu życia. W Chinach jajka tradycyjnie składane są jako ofiary w świątyniach.
Siła jajka jako uosobienia dobra jest wykorzystywana w wielu kulturach do ochrony przed złem, zapobiegania pożarom i leczenia chorób. Istnieje przesąd, że znalezienie przez kobietę w jajku podwójnego żółtka wróży szczęście i szybkie pojawienie się potomstwa. W Anglii istniał obyczaj trzymania jajek starej kury jako talizmanów, a w Niemczech przysięgano na jajko.

Metody i wzory wykorzystywane w sztuce ludowej szczególnie dobrze sprawdzają się na gładkiej powierzchni jajka.

Strusie jaja często spotyka się jako ozdoby w kościołach, klasztorach i meczetach Środkowego Wschodu i Afryki Północnej. Są symbolem troskliwej opieki boskiej. Strusie to zapominalskie ptaki, a legenda głosi, że podczas wysiadywania cały czas patrzą na jajko, bo jeśli się odwrócą, to się zepsuje. Dlatego ich jaja mają przypominać modlącym się, jak łatwo zapomnieć o Bogu.
Jajka często pojawiają się w baśniach, najsłynniejsza z nich to baśń braci Grimm "O kurze, która znosiła złote jaja".
Na Zachodzie związane są mocno z obchodami świąt Wielkanocnych. Angielska nazwa tego święta, Easter, pochodzi od anglosaksońskiego imienia Estera, pogańskiej bogini wiosny i płodności. Wiosna, a więc pora roku, na którą przypada Wielkanoc, był jednym z najważniejszych okresów w kalendarzu pogańskim i jak w wielu innych wypadkach, termin chrześcijańskiego święta przypadkowo pokrył się z nim. Poganie świętowali odejście zimy, koniec jałowej pory roku, a jajko symbolizowało wiosenne odrodzenie sił natury.

Anglosaski zwyczaj obdarowywania się czekoladowymi jajkami jest stosunkowo nowy, ale stał się natchnieniem dla wielu uzdolnionych cukierników, szczególnie w Europie Środkowej, którzy tworzą prawdziwe cacka. Często spotykane jest też obdarowywanie się w tym czasie prawdziwymi jajkami, a dekorowanie ich staje się okazją do odkrycia artystycznych uzdolnień rodziny i przyjaciół.

W Czechach i na Ukrainie jajka pokrywa się pięknymi, wielobarwnymi deseniami, a wykonywane ręcznie w Bawarii i Szwajcarii sgraffito zachwycają intrygującymi wzorami. W Polsce do ozdabiania jajek wykorzystuje się wycinanki z kolorowego papieru - metoda ta daje zachwycające efekty i jest zdumiewająco prosta. Zwykłe metody malowania i ozdabiania przedmiotów są często zastosowane do dekorowania powierzchni jajek dając zadziwiające i nieoczekiwane rezultaty.

Niektóre sposoby zdobienia są dość wyrafinowane i wymagają doświadczenia, ale są też inne, bardzo proste i wymagające prostych materiałów. Gotując jajka na przykład w łuskach cebuli, można otrzymać wspaniałe odcienie pomarańczowego i brązu. Podobnie można wykorzystać zwykłe szablony do zamaskowania części powierzchni jajka podczas malowania - po usunięciu szablonu uzyskujemy ciekawy efekt negatywu. Jedną z najpopularniejszych metod jest wykorzystywanie jako szablonu liści roślin - magiczny sposób, tak prosty, że mogą go stosować nawet dzieci.

W wielu projektach opisanych w książce wykorzystano tradycyjne, wypróbowane metody ozdabiania jaj, takie jak wykorzystujące wzory ludowe sgraffito wykonane na pomalowanym jajku, użycie liści jako szablonów podczas malowania jajek naturalnymi barwnikami czy ozdabianie skorupek kwiatami i liśćmi wyciętymi z kolorowego papieru.

W projektach wykorzystano przeważnie naturalne jajka: kur domowych i miniaturowych, kaczek, a nawet strusi. Kupisz je bez trudu, może tylko zdobycie strusich będzie wymagać nieco zachodu.

Większość projektów można wykonać, wykorzystując zarówno jajka gotowane, jak i wydmuszki. Udekorowane gotowane pięknie prezentują się na stole, ale jeśli nie chcesz oglądać jak twoje dzieło ulega zniszczeniu podczas jedzenia i wolisz zachować ozdobione jajko na dłużej, użyj wydmuszki.
Tekst i zdjęcia pochodzą z książki Deborah Schneebeli-Morell, Pisanki