Malwa: Bujnie kwitnie całe lato. Jak ją pielęgnować? Gdzie i kiedy sadzić?

Malwa to zbiorcze określenie dla roślin z rodziny ślazowatych, która obejmuje ponad 70 gatunków. Althea czy alcea w Polsce uprawiana jako roślina dwuletnia, ale w odpowiednich warunkach może rosnąć w jednym miejscu nawet kilka lat. Prawoślaz w pierwszym roku od posadzenia wypuszcza rozetę zielonych liści tuż przy ziemi. Mają one szorstkie i owłosione, dłoniastoklapowane liście. Spośród nich w drugim roku wyrasta wysoka łodyga, na której końcach zakwitają groniaste kwiatostany. Prawoślaz osiąga wysokość od metra do trzech.

Kwiaty malwy osadzone są na krótkich szypułkach, mogą być pojedyncze, półpełne lub pełne. W zależności od odmiany mogą one być wielobarwne lub jednokolorowe. Płatki althea mogą mieć barwę białą, żółtą, różową, pomarańczową, czerwoną, purpurową i niemal czarną. Kwiaty rośliny są duże — mierzą około dziesięciu centymetrów średnicy. Malwa rozpoczyna swoje kwitnienie w lipcu, a czasem już w czerwcu i zdobi ogród pięknymi barwami aż do października.  Owocem prawoślazu jest rozłupnia.

Malwa bardzo łatwo tworzy mieszańce, dlatego nietrudno znaleźć w ogrodach jej nienazwane gatunki. Jednak spośród tych najczęściej wybieranych jako ozdoby ogrodów, warto wymienić:

Malwa w naturalnych warunkach wyrasta na glebach skalistych i suchych. Nie ma więc dużych wymagań w zakresie podłoża i jest odporna na suszę, choć zbyt długo trwająca może sprawić, że prawoślaz zostanie zaatakowany przez rdzę. Althea wyrośnie niemal w każdym podłożu, jednak — jak większość roślin — najlepiej rozwija się w żyznej glebie. Kłopotliwe mogą być jedynie gliniaste gleby, gdzie zalega woda. Alcea nie lubi nadmiernej wilgoci. Dlatego najlepsze dla niej będzie przepuszczalne podłoże.

Malwy kochają słońce, więc warto wybrać dla nich dobrze oświetlone stanowisko. Althea poradzi sobie także w niewielkim półcieniu. Rośliny na ogół dobrze zimują i nie wymarzają. Malwę uprawia się w Polsce przede wszystkim jako roślinę dwuletnią. Jednak w sprzyjających warunkach i przy odpowiedniej pielęgnacji może ona kwitnąć nawet trzy — cztery lata w jednym miejscu. Uprawiając malwę, warto ją obserwować. Jeśli kwiaty są mniej obfite, a roślina wegetuje na tym samym stanowisku dłużej niż trzy lata, to znak, że należy ją przesadzić.

Nawożenie malwy najlepiej przeprowadzać wiosną lub tuż przed kwitnieniem. Można użyć w tym celu kompostu lub nawozu wieloskładnikowego. Jednak roślina poradzi sobie także bez dodatkowego zasilenia. Bezwzględnie należy natomiast pamiętać, aby sadzić prawoślaz w miejscach osłoniętych od wiatru. Mocne porywy mogą łamać bowiem pędy rośliny. Łodygi, które mogą osiągać ponad dwa metry wysokości, są wysoce narażone na złamanie, dlatego warto zadbać o podporę dla nich. Mogą to być wbite obok rośliny paliki lub podpora w postaci muru domu, płotu czy poręczy schodów.

Altheę można sadzić na różne sposoby: z kłącza, nasion lub sadzonek.

Malwa to wręcz wymarzona roślina do ogrodów wiejskich i rustykalnych. Świetnie prezentuje się w nieuporządkowanych, naturalistycznych lub romantycznych aranżacjach. Roślina bywa także często sadzona na rabatach za niższymi roślinami. Jej liście tworzą dla nich zielone tło, a kwiaty są kolejną, barwną warstwą ogrodu. Alcea świetnie czuje się w towarzystwie liliowców, floksów, rudbekii i jeżówek. Roślinę często sadzi się także przy płotach, murach domu, altanach oraz schodach, które stanowią dla niej dobrą podporę, natomiast althea pięknie je zdobi. Malwy mają delikatny, przyjemny zapach, który wabi motyle, pszczoły i inne owady zapylające.

Malwa w krajach arabskich traktowana jest jak warzywo. Jej młode liście i kwiaty są jadalne i dodawane do sałatek. Z liści malwy można przyrządzić orientalną zupę - melokhia.

Herbata z kwiatów czarnej malwy zawiera antocyjany, fenolokwasy i flawonoid, dzięki czemu ma właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Napar z suszonych kwiatów lub świeżych parzonych przez 15 - 20 minut, dzięki substancjom śluzowym działa nawilżająco i powlekająco na błony śluzowe, toteż zalecany jest przy chorobach gardła i układu oddechowego. Łagodzi bóle gardła i suchość w ustach. Może działać osłonowo na górne drogi oddechowe oraz górną część układu pokarmowego. Jest też stosowany wspomagająco przy leczeniu wrzodów, refluksu, stanów zapalnych błony śluzowej żołądka i dwunastnicy oraz zgagi. Herbata z malwy działa rozkurczająco na mięśnie gładkie, dlatego łagodzi bóle brzucha wywołane stresem i miesiączką.

Napar z kwiatów malwy jest też stosowany jako tonik do skóry trądzikowej oraz kompres na zmęczone oczy. Malwa jest też składnikiem wielu kremów i szamponów.