Nawozy organiczne: Co warto o nich wiedzieć?

Nawożenie to bardzo ważny proces w uprawie roślin, zarówno ozdobnych, jak i stosowanych w rolnictwie. Nawozy poprawiają urodzajność gleby i dostarczają roślinom niezbędnych składników potrzebnych do prawidłowego wzrostu. Odpowiednie nawozy pomagają uzyskać właściwy odczyn gleby, usprawnić jej żyzność i zwiększyć wchłanianie wody. Zawierają też pierwiastki, których potrzebuje każda roślina, zwłaszcza azot, potas i fosfor. Dzięki temu rośliny lepiej kwitną i są bardziej odporne na choroby oraz szkodniki. Są także mniej podatne na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych, np. mróz.

Wyróżnia się nawozy mineralne (sztuczne) i nawozy organiczne (naturalne). Te pierwsze są wytwarzane w procesie przemysłowym w taki sposób, by składniki odżywcze mogły być wchłaniane bezpośrednio przez roślinę. Nawozy mineralne nie wymagają przetwarzania, są łatwe do podania roślinie, a do tego mogą mieć specjalną recepturę dopasowaną do konkretnej rośliny. Są bardzo wydajne i działają szybciej niż organiczne, dlatego zaczęto stosować je na masową skalę. Jednak przy ich stosowaniu istnieje ryzyko przenawożenia roślin, a nadmiar składników odżywczych jest szkodliwy dla gleby i żyjących w niej organizmów. Ponadto nawozy mineralne szybko wyławiają glebę, gdyż nie wzbogacają jej w próchnicę. Długoletnie sztuczne nawożenie sprawia, że ziemia staje się nieurodzajna.

Drugą grupę stanowią nawozy organiczne wytwarzane z substancji pochodzenia naturalnego lub z mieszaniny różnych substancji organicznych. Zawierają składniki, które zostały wyprodukowane przez zwierzęta lub rośliny. Do nawozów organicznych zalicza się obornik, gnojówkę, gnojowicę, kompost, biohumus, guano (nawóz z odchodów ptaków morskich), pomiot ptasi torf, słomę czy różne nawozy zielone. Nawozy organiczne muszą być przetworzone przez glebę, aby rośliny mogły wchłonąć potrzebne składniki pokarmowe. Ponadto składniki pokarmowe z nawozów naturalnych pobierane są przez roślinę zgodnie z rytmem wegetacji i roślina sama wybiera jeden lub więcej składników do wchłonięcia.

Przewagą nawozów organicznych nad mineralnymi jest to, że zwiększają ilość próchnicy i nie niszczą życia organicznego w glebie. Poprawiają właściwości i strukturę gleby oraz jej pojemność wodną i powietrzną. Nawozy organiczne działają powoli i długotrwale, mogą być wykorzystywane przez rośliny nawet przez kilka lat. Wystarczy je podawać raz na sezon, podczas gdy nawozy mineralne zazwyczaj muszą być stosowane kilka razy w sezonie. Nawozy organiczne zwiększają też odporność roślin na choroby i szkodniki, stymulują rozwój korzenie i sprawiają, że roślina jest silniejsza. Nie zatruwają środowiska naturalnego, są również bezpieczne dla pszczół i zwierząt domowych. Wadą nawozów naturalnych jest to, że nie zawsze zawierają wszystkie niezbędne składniki odżywcze potrzebne roślinom. W miarę potrzeby można je wtedy uzupełniać o nawozy mineralne.

Jednym z najpowszechniejszych nawozów organicznych jest kompost. Można wytwarzać go samodzielnie nawet w niewielkim ogrodzie. Przygotowuje się go z odpadowej materii organicznej: resztek roślin, skoszonej trawy, chwastów (bez nasion), łętów ziemniaczanych, słomy czy siana. Odpady układa się w pryzmy, gdzie przetwarzane są przez mikroorganizmy. Materię należy usypywać warstwami i przysypywać ziemią. Pryzmę przykrytą ziemią kompostujemy rok, a w tym czasie warto podlewać ją wodą lub gnojówką. 1-2 razy do roku dobrze jest też przekopać lub poruszyć pryzmę mechanicznie.

Kompost to nawóz uniwersalny, który nadaje się do nawożenia każdej rośliny. Najlepiej stosować go jesienią lub wczesną wiosną. Należy rozsypać cienką warstwę kompostu pomiędzy grządkami lub pod roślinami, wymieszać z wierzchnią warstwą gleby i podlać. Resztę pozostawmy dżdżownicom, które przetransportują materię organiczną głębiej, przez co użyźnią glebę.

Do uprawy warzyw i roślin w ogrodzie warto też stosować gnojówki roślinne, które poprawiają stan gleby i odporność roślin oraz pomagają w walce ze szkodnikami i chorobami. Bardzo często gnojówkę robi się z pokrzywy. Najlepiej wybierać te młode, które jeszcze nie kwitły, gdyż mają najwięcej minerałów. Wystarczy zebrać kilogram świeżych pokrzyw, włożyć do wiaderka i zalać 10 l wody (najlepiej nagrzanej przez słońce). Wiaderko odstawiamy w kąt ogrodu do półcienia i codziennie mieszamy. Po około 1-2 tygodniach podczas mieszania pojawią się bąbelki będące prawidłowym objawem fermentacji. Gdy gnojówka przestanie się pienić, jest gotowa do użycia. Może to być po około dwóch tygodniach, ale gdy jest zimno to nawet po czterech czy sześciu.

Gnojówkę z pokrzywy należy rozcieńczyć z wodą w proporcji 1:10 i podlewać nią rośliny oraz warzywa raz w tygodniu. Nawozem z pokrzywy warto podlewać pomidory, ogórki, pory, cukinie, dynie, selery, róże, a także rośliny o umiarkowanych wymaganiach, np. cebulę, sałatę, szpinak czy kalarepę.

Rozlicz PIT online już teraz lub pobierz darmowy program