Ogród wodny

Korzystne jest także, jeśli gleba nie jest zbyt mokra i ciężka. Dobrze gdy gotowy staw (również bez roślin) może do wiosny osiąść, a woda dojrzeć przez zimę.

Wybór kształtu

Wyraźne kształty geometryczne, takie jak prostokąt, romb, wielokąt czy okrąg, czynią staw niezwykłym - przykuwającym wzrok. Takie stawy mają długą tradycję w kulturze ogrodowej, gdyż kiedyś nie było ani ukształtowanych gotowych zbiorników, ani uniwersalnej folii basenowej. Takie kształty są korzystne, jeśli miejsce, którym dysponujemy, jest dość małe, a reszta ogrodu również urządzona liniami prostymi lub dok ładnymi okręgami w celu wyraźnego odgraniczenia od stref przylegających do stawu. Ekstrawaganckie wrażenie sprawia też kilka formalnych stawów tuż obok siebie.

Nieważne, czy chodzi o prostokąt, raczej wąski, wydłużony, czy okrąg - różnorodnością kształtów geometrycznych można się wspaniale bawić. Planując obramowania czy strefy brzegowe, musimy jednak być pewni, że taki zbiornik ze względu na strome ściany i wystające płyty nie stanie się śmiertelną pułapką dla zwierząt, które wpadną do wody, bądź żab i traszek, które będą chciały ją opuścić po złożeniu jaj. Dotyczy to również stawów umieszczonych na podwyższeniu, niezależnie od tego, czy są gotowe, czy wymurowane. Niestety, często widać tak urządzone zbiorniki na zdjęciach i rysunkach w czasopismach i książkach; każdy specjalista zorientuje się natychmiast, że nie ma z nich ucieczki.

Co pasuje do domu i do stylu ogrodu? Pomysły i propozycje: do domów w nowoczesnym stylu z dużą ilością szkła, lśniącego metalu i betonu najlepiej pasują opisane elementy formalne (proste i kanciaste). Do starego domu obrośniętego dzikim winem lub bluszczem (również drewnianego) pasuje na przykład staw naturalny - również do stref ogrodu zbliżonych do naturalnych. Staw naturalny robi najlepsze wrażenie, gdy jego brzegi są kręte. Języki lądowe, wyspa lub zatoczki różnej głębokości sprawiają wrażenie naturalności. Pośrodku starego drzewostanu może powstać romantyczny staw leśny, otoczony pniami drzew. Staw kąpielowy w pobliżu domu wymaga dużo wolnego miejsca i powinien być dobrze dostępny. Istniejący basen kąpielowy można bez problemu przekształcić w staw dwufunkcyjny. Również do ogrodu tematycznego, na przykład z elementami japońskimi lub chińskimi, pasuje murowany zbiornik, w którym dominują dalekowschodnie akcenty.

W ogrodzie japońskim główną rolę odgrywają często tzw. formalne, prostolinijne elementy, stanowiące miniaturę dużych. Jednym słowem, ogród wodny powinien kształtem, stylem i materiałami wpasowywać się harmonijnie w otoczenie domu. To samo dotyczy miniaturowych oczek wodnych, które nawet w ogródku przed domem i na najmniejszym kawałku ziemi przed segmentem szeregowym, na tarasie czy balkonie tworzą atmosferę i przyciągają wzrok. Ważne jest przede wszystkim, żeby forma nie kłóciła się z typem stawu, jaki sobie wyobrażamy.

Na przykład w przypadku stawu rybnego większa głębokość i duża powierzchnia (ilość) wody są ważniejsze niż sam kształt. Dzięki właściwemu umieszczeniu zbiornika wodnego ogród zawsze możemy korzystnie zmienić, na przykład w długim i wąskim ogrodzie osiągniemy korzystny efekt, jeśli zaplanujemy prostokątny staw w poprzek i przerzucimy nad nim mostek o delikatnej konstrukcji. Mostki mogą harmonijnie łączyć różnie ukształtowane przestrzenie, ale też dwa położone blisko siebie małe stawy tak spinać, by wyglądały jak jeden duży.

Byliny nad brzeg stawu

Właściwa głębokość stawu

Jeśli pragniemy hodować ryby, staw powinien mieć głębokość co najmniej 80 cm. Głębokość ta jest ważna, żeby zimą ryby mogły przeżyć pod lodem. Również w pełni lata, kiedy woda silnie się nagrzewa, ryby i różne drobne zwierzęta mogą się skryć w chłodniejszej i bogatszej w tlen, głębszej strefie.

Uszczelnienie

Niezależnie od tego, jakiego materiału uszczelniającego użyjemy - betonu, folii, własnoręcznie wykonanego pojemnika ze sztucznego tworzywa wzmocnionego włóknem szklanym czy gotowego, fabrycznie wyprodukowanego zbiornika - wszystkie powinny być przez lata trwale szczelne. Oferowane surowce i tworzywa są niesłychanie różnorodne. Żeby więc znaleźć idealne rozwiązanie, należy na spokojnie przeanalizować ich wady i zalety. Usługi gwarancyjne i rękojmia produktu powinny w każdym wypadku zaważyć na decyzji o wyborze określonego zbiornika. Warto również uwzględnić stosunek ceny do korzyści.

Materiały do budowy stawu można układać za pomocą rozmaitych technik i z różnym nakładem czasu i pracy, co powinno wpłynąć na proces podejmowania decyzji. Folie są elastyczne w użyciu, zwłaszcza jeśli chodzi o nadanie zbiornikowi kształtu i różne ukształtowanie jego stref, są także możliwe do zastosowania niemal na każdym terenie. Pozwalają również uzyskać dużą głębokość. Przeciekający staw można ponownie uszczelnić za pomocą nowoczesnych materiałów uszczelniających. Dostępne są w kolorach czarnym (najczęściej stosowanym), brązowym i zielonym.

Beton jest surowcem niezmiennym. Budowę betonowego stawu, który można ukształtować bardzo różnie, radzimy raczej zlecić ekipie specjalistycznej. Upewnijmy się, że wbuduje ona w niego odpowiednią ilość nierdzewnego materiału zbrojeniowego. Gotowe zbiorniki z tworzywa sztucznego poleca się do zastosowania na tarasach, niewielkich powierzchniach, do wysokiej zabudowy (również na zboczach), jako zbiorniki filtracyjne i wszędzie tam, gdzie podłoże jest trudne w obróbce.

Wielkość, kształt i głębokość zbiorników oferowanych w handlu są dość ograniczone. Najlepiej wybrać możliwie głęboki zbiornik z różnorodnie ukształtowanymi strefami i otaczającą go niecką do sadzenia roślin lub ze zintegrowanym filtrem. Szczególnie trwałe i stabilne są gotowe zbiorniki z poliestru wzmocnionego włóknem szklanym (typu GFK), które ze względu na niewielki ciężar można błyskawicznie ustawiać. Stawy takie łatwo jest w razie potrzeby samemu naprawiać (zestaw do reperacji zawiera kawałek maty z włókna szklanego, żywicę, utwardzacz, szpachelkę i instrukcję użycia). Większe gotowe zbiorniki mają dość duże rozmiary w stosunku do ciężaru i zwykle nie da się ich samemu przewieźć. Niektóre modele można składać z elementów jak z klocków; skręca się je i skleja na miejscu.

Odpowiednie miejsce

Miejsce na staw znajdziemy wszędzie. Nawet na najmniejszej powierzchni możemy urzeczywistnić marzenie o posiadaniu zbiornika wodnego. Nowoczesne techniki budowy stawów sprawiają, że dziś da się zrealizować każdą fantazję. Ideałem jest miejsce nasłonecznione w okresie wegetacji pięć do sześciu godzin dziennie i niezasłonięte wysokimi drzewami. Krawędź koron wyrośniętych już drzew liściastych powinna się znajdować dalej niż 5 m od brzegu. Igły sosen i świerków trudno usunąć ze stawu, jeśli już opadną na dno. Rozkładając się, uwalniają one kwasy, które niekorzystnie wpływają na jakość wody. W celu optymalnego wykorzystania terenu, jakim dysponujemy, pomocne jest długotrwałe obserwowanie przebiegu światła i cienia na przewidzianym stanowisku, a następnie wykorzystanie tych obserwacji przy wyborze miejsca.

W razie potrzeby możemy wykorzystać również miejsca w półcieniu lub całkowitym cieniu - pozornie zupełnie nieodpowiednie. Musimy tylko uwzględnić zacienienie przy wyborze roślin. Jeśli miejsce jest dobrze widoczne z okna pokoju dziennego lub z tarasu, również przy złej pogodzie można dokonywać interesujących obserwacji. Ciekawie wygląda też woda, jeśli tylko jej część połyskuje wśród roślin lub za nimi. Zwierzęta natomiast najlepiej się czują w miejscach częściowo ukrytych. Rośliny chroniące przed wiatrem i użyczające cienia stają się coraz ważniejsze w obecnych warunkach klimatycznych. Stąd też w głównym kierunku wiatru (wschód-północ-zachód) lub głównym kierunku słońca (południe-południowyzachód) powinno być dość miejsca, żeby w razie potrzeby można było ustawić obsadzone roślinami pojemniki lub podobne elementy, niezakłócające ogółu aranżacji.

Ścieżki do wody

Możliwie wijąca się ścieżka, raz węższa, raz szersza, ciągnąca się wśród wysokich roślin lub pod pergolą obsadzoną różami (bądź powojnikiem) nada terenowi optyczną głębię i będzie wyglądać naprawdę tajemniczo. W zasadzie ścieżki ogrodowe powinny się wić wokół rabat, stawu lub miejsca do siedzenia; proste jak drut sprawiają wrażenie nudnych. Nie zapominajmy o roślinach towarzyszących im po obu stronach. Zmiana wysokości roślin i barwy ich liści lub kształtów sprawia, że ścieżka prowadząca do wody staje się bardziej urozmaicona.

Pasujące do tego elementy (figurki, lampy) nadają całości odpowiedni charakter. Płytki do wyłożenia ścieżki i miejsca do siedzenia powinny być wykonane z tego samego materiału, żeby nie zakłócały harmonii. Warto rozejrzeć się w sklepach specjalistycznych i znaleźć idealny materiał - musi być on antypoślizgowy i mrozoodporny, a po ułożeniu nie powinien się przechylać ani przesuwać. ścieżki i miejsce do siedzenia muszą być wykonane bardzo solidnie. Nic nie może wystawać, inaczej wciąż będziemy się o tę zawalidrogę potykać. Zbyt gładka powierzchnia pod wpływem wilgoci lub pokrycia glonami staje się śliska. Drzewa i krzewy przycinamy na wysokość oczu.

Miejsce do siedzenia z perspektywą

Jeśli chcemy przebywać możliwie najbliżej stawu ogrodowego, relaksując się wśród żywej zieleni lub prowadząc ciekawe obserwacje tuż nad wodą, zaplanujmy miejsce do siedzenia w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

Przed wiatrem i słońcem możemy się osłonić naturalnymi metodami, sadząc rośliny będące źródłem cienia (bambus, miskant chiński lub powojnik w szpalerze) w odpowiednich pojemnikach na rolkach.

Niezależnie od tego, czy miejsce do siedzenia jest wybrukowane, czy stanowi gotowy drewniany element: od strony wody musi je zabezpieczać stabilna balustrada lub poręcz.

Fragment poradnika "Ogród wodny" wydawnictwa Klubu Dla Ciebie!

Książkę "Ogród wodny" kupisz tutaj.