Prawa pacjenta w aptece: Pomagamy rozwiązać problemy
Apteka to nie jest zwykły sklep, a farmaceuta to nie jest po prostu sprzedawca. Tu obowiązują przepisy prawa farmaceutycznego i zarządzenia NFZ. Aptekarz i kierownik placówki mają szczególne obowiązki wobec klienta-pacjenta. Chodzi przecież o nasze zdrowie!
Zacznijmy od cen lekarstw w aptekach i tego, jak są one regulowane, bo o to często pytają czytelnicy. Ceny leków refundowanych są urzędowo określone i muszą być identyczne w każdej aptece. Takie same ceny we wszystkich aptekach muszą mieć też leki przepisywane "na 100%", które figurują na liście leków refundowanych. Natomiast nie ma cen urzędowych ani ograniczeń cenowych na leki nierefundowane. To oznacza, że cena tego samego leku lub preparatu (np. witaminowego) w kilku aptekach może się różnić, i to znacznie! Nim przejdziemy do dalszych pytań czytelników, warto wyjaśnić, kto nadzoruje apteki i komu się poskarżyć w razie kłopotów.
DO RZECZNIKA PRAW PACJENTA - gdy problem dotyczy wydawania leków na recepty i ich tańszych odpowiedników. W każdej aptece powinien być formularz skargi do Rzecznika Praw Pacjenta. Aptekarz ma obowiązek przekazać skargę klienta do biura rzecznika. Skargę można też wysłać mailem, korzystając z elektronicznej skrzynki podawczej na str.: www.bpp.gov.pl
DO INSPEKCJI FARMACEUTYCZNEJ - jeśli skarga dotyczy np. jakości sprzedawanych preparatów lub gdyby apteka stosowała zakazaną reklamę.
Tańsze zamienniki: Skąd mogę się dowiedzieć o możliwości zakupu tańszego zamiennika przepisanego leku?
A. Sidorko: O tańsze zamienniki można zapytać na przykład na specjalnej infolinii Ministerstwa Zdrowia: 22 123 98 00. Jest też strona internetowa, gdzie możemy to sprawdzić. Ta strona to: www.leku.pl Zawsze też należy pytać o tańsze zamienniki farmaceutę, a on ma obowiązek nas poinformować o nich. Poza tym informacja o tym prawie powinna wisieć w aptece. Zamienniki także są objęte refundacją!
Opłata w porze nocnej: Czy dyżurna apteka może doliczyć dopłatę za wykupienie lekarstwa w porze nocnej?
M. Nagórek: Tak, ale jest ustalona maksymalna wysokość takiej dopłaty - nie może być wyższa niż 3,20 zł, niezależnie od liczby wydanych produktów leczniczych albo realizowanych recept. Ale uwaga! Dopłata nie może być pobierana za wydanie antybiotyków lub jeśli na recepcie zamieszczono adnotację "cito".
Recepta przeterminowana: Co robić, gdy lek jest potrzebny, a minął termin ważności recepty?
A. Sidorko: Jeżeli chcemy wykupić przepisany lek ze zniżką, to - niestety - trzeba udać się do lekarza po nową receptę lub poprosić go o aktualizację starej recepty. Przypominam, że ważność recepty na większość leków wynosi 30 dni od daty jej wystawienia. Ale na antybiotyki - tylko 7 dni od daty jej wystawienia.
Zwrot lekarstwa: Czy można zwrócić do apteki wykupione lekarstwo?
M. Nagórek: Generalnie nie, bo przepisy prawa farmeceutycznego mówią, że produkty lecznicze i wyroby medyczne wydane z apteki nie podlegają zwrotowi. Jest jednak wyjątek - zwrot jest możliwy, jeśli preparat ma wadę jakościową (np. za mało tabletek w opakowaniu) lub gdy niewłaściwie wydano lek (np. w nieprawidłowej dawce).
Zakup bez recepty: Czy aptekarz może sprzedać bez recepty lek, który jest na receptę?
A. Sidorko: W nagłych wypadkach - tak! Farmaceuta ma takie prawo, a nawet obowiązek, jeśli jest to lek ratujący życie lub zdrowie, a pacjent nie może czekać. W takich sytuacjach farmaceuta sam wystawia receptę, tak zwaną farmaceutyczną. Trzeba jednak wtedy zapłacić za lek 100 proc. ceny.
Kosmetyki w aptece: Czy to dozwolone, by apteka prowadziła obrót kosmetykami?
M. Nagórek: Tak, ale tylko takimi, które służą do pielęgnacji i utrzymania w czystości ciała, włosów oraz zębów. Kosmetyki muszą być wystawione na wydzielonych stoiskach, nie mogą być przechowywane razem z lekami ani przeszkadzać w pracy apteki.
Natomiast nie wolno w aptece sprzedawać takich kosmetyków, które są przeznaczone do perfumowania lub upiększania (np. wód toaletowych, cieni do powiek, farb do włosów itp.). Także niektóre usługi są dozwolone w aptece, np. mierzenie ciśnienia, zważenie pacjenta, zmierzenie mu wzrostu. Ale taka działalność będzie legalna, jeśli apteka nie oferuje tego w postaci reklamy (np. mierzenie ciśnienia gratis za zakup konkretnego preparatu).
Andrzej Sidorko, radca prawny, ekspert od ubezpieczeń zdrowotnych
Marcin Nagórek, radca prawny
