Szkliwiak płodowy: Przyczyny, objawy i leczenie

Szkliwiak płodowy (ameloblastoma) to nowotwór żuchwy o miejscowej złośliwości. Rozwija się nawet przez kilkanaście-kilkadziesiąt lat z ameloblastów listewki zębowej (komórek szkliwotwórczych lub nabłonkowych). Szkliwiaki formują się najczęściej u osób między 20. a 50. rokiem życia. Zazwyczaj są to zmiany łagodne, chociaż długo nieleczone mogą się zezłośliwić, a w niektórych przypadkach dzieje się tak dość szybko. Złośliwe zmiany naciekają na głębsze tkanki, a następnie dają odległe przerzuty, na przykład do płuc.

Szkliwiak może mieć postać wielokomorową (przenika do korzeni zębów, z którymi się styka), jednokomorową (najłagodniejsza i najlepiej rokująca odmiana) oraz obwodową (występuje poza kością, w tkankach miękkich, np. w dziąśle). Najczęściej szkliwiak pojawia się w okolicy zębów trzonowych (aż 80% przypadków). Lekarzom wciąż nie udało się ustalić przyczyn powstawania szkliwiaka ani czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwa zachorowania.

Szkliwiak w początkowym stadium praktycznie nie daje żadnych zauważalnych objawów lub są one tak niewielkie, że bagatelizowane przez większość osób. Jednym z symptomów rozrostu nowotworu jest powstanie niewielkiego zgrubienia w obrębie żuchwy, które dopiero z czasem może powodować niewielki ból. Wraz z rozrastaniem się nowotworu można zaobserwować nasilający się ból żuchwy, a także rozchwianie zębów. U niektórych osób uwidaczniają się asymetryczne rysy twarzy, opuchlizna na policzku lub dziąsłach oraz zmiany w zgryzie. Pacjenci skarżą się również na utrudnione gojenie się ran po zabiegach stomatologicznych, niedrożność nosa i zaburzenia czucia w okolicy dolnej wargi. Charakterystycznym objawem jest przede wszystkim tzw. chrzęst pergaminowy – specyficzny dźwięk przy dotykaniu kości żuchwy.

Warto wiedzieć, że wcześnie zdiagnozowany szkliwiak daje bardzo duże szanse na wyleczenie. Jeśli jednak nowotwór zdąży się zezłośliwić, ma tendencję do szybkiego dawania przerzutów, a także nawrotów choroby.

Szkliwiak to nowotwór, który może zostać zdiagnozowany przez dentystę nawet w trakcie standardowego przeglądu zębów. Wątpliwości pomoże rozwiać badanie rentgenowskie, tomografia lub rezonans magnetyczny. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu guza – w zależności od jego rozmiaru konieczne jest częściowe lub segmentowe usunięcie żuchwy. W przypadku zaawansowanej choroby operację musi poprzedzić radioterapia lub chemioterapia, która pozwoli na zmniejszenie guza.

U niektórych pacjentów konieczna jest rekonstrukcja żuchwy za pomocą płyt tytanowych i tkanki kostnej pobranej z biodra. Kluczowe są również regularne kontrole i badania diagnostyczne, dzięki którym można szybko wykryć ewentualny nawrót choroby.