Umowa zlecenie? A co to jest?
Dowiedz się, jakie uprawnienia daje taka umowa, czym różni się od umowy o pracę i na co zwrócić uwagę, gdy ją podpisujesz.
Pani Krystyna opowiedziała mi, że zaproponowano jej ostatnio pracę na umowę zlecenie. Ma jednak obawy, czy ją przyjąć.
- Czym się różni ta umowa od umowy o pracę? - zapytała.
- Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną. Oznacza to, że zleceniobiorca nie ma uprawnień pracowniczych, wynikających z Kodeksu pracy.
- O jakie uprawnienia chodzi?
- Między innymi o prawo do urlopu wypoczynkowego czy nadgodzin. Dlatego pracodawcy tak chętnie zawierają umowy zlecenia. Nie obowiązuje też minimalna pensja, którą pracodawca musi zaoferować. Dodatkowe uprawnienia może pani najwyżej wynegocjować.
- I co wtedy?
- Powinny zostać zapisane w umowie, którą pani zawrze. Warto też pamiętać, że pracując na umowę zlecenie powinna pani mieć więcej swobody w wykonywaniu pracy. Zwłaszcza jeśli chodzi o dyspozycyjność i podporządkowanie zlecającemu pracę. W przeciwnym razie umowa ta może zostać uznana za umowę o pracę.
- A co z ubezpieczeniem?
- Osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. Ale wtedy, gdy nie jest już ubezpieczona z innych tytułów (bo np. pracuje gdzieś na etat). Natomiast ubezpieczenie wypadkowe powinno być opłacane, jeśli zlecenie jest wykonywane w siedzibie zleceniodawcy.
- A gdybym pracowała dodatkowo na zlecenie u swojego obecnego pracodawcy?
- Od tego wynagrodzenia byłyby również opłacane składki.
- A jeśli zachoruję?
- Przy umowie zlecenia obowiązkowo opłacana jest składka zdrowotna. Może więc pani korzystać z powszechnej służby zdrowia. Może też pani dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Składki będą potrącane od wynagrodzenia.
- Co to daje?
- Tylko pod takim warunkiem za okres zwolnienia dostanie pani zasiłek chorobowy. Warto pamiętać, że na zasiłek chorobowy z ZUS może pani liczyć dopiero po 90 dniach płacenia składek. Nic więc nie da, jeśli zacznie pani je opłacać już w czasie choroby.
- Czy przy umowie zlecenia obowiązują również okresy wypowiedzenia?
- Nie obowiązują tu sztywne okresy wypowiedzenia, jak przy umowie o pracę. Dający zlecenie może więc wypowiedzieć umowę w każdym czasie. Jeśli jednak w związku z wykonywanym zleceniem poczyniłaby już pani jakieś wydatki, to powinny one zostać pani zwrócone. Zleceniodawca zobowiązany jest również zapłacić pani część wynagrodzenia odpowiadającą pani dotychczasowym czynnościom. Jeśli wypowiedzenie nastąpiłoby bez ważnego powodu, powinien także naprawić ewentualną szkodę.
l art. 745-746 ustawy z 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny; art. 22 ustawy z 26.06.1974 r.- Kodeks pracy; art. 8-9 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
Warto wiedzieć: Umowa cywilnoprawna (zlecenia, o dzieło) może zostać uznana za umowę o pracę. Nawet gdy nazwano ją inaczej. Będzie tak, jeśli zleceniobiorca musi pracować w godzinach i miejscu ściśle wyznaczonym przez szefa i podlega mu tak, jak inni pracownicy. A więc pracę wykonuje pod jego ścisłym nadzorem. Zawieranie umów cywilnoprawnych wtedy, gdy powinna być zawarta umowa o pracę jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.
Porad udziela Izabela Rogowska: mgr ekonomii, absolwentka Studium Prawa Handlowego
