Uprawa i pielęgnacja berberysów
Berberysy to piękne krzewy liściaste, które doskonale nadają się do dekoracji ogrodu. Ozdobę stanowią zarówno ich kwiaty, jak i owoce oraz wielobarwne liście przyciągające wzrok nie tylko latem, ale też jesienią i zimą. Berberysy są niezwykle proste w uprawie, nie mają dużych wymagań, a przy odpowiedniej, niewymagającej dużego nakładu pracy pielęgnacji będą bujnie rosnąć i pięknie się rozkrzewiać. Są też odporne na niekorzystne warunki, np. mróz czy suszę. Jak uprawiać i pielęgnować berberysy? Oto kilka wskazówek.
Co warto wiedzieć o berberysach?
Berberysy to rodzaj krzewów ozdobnych, do którego należy ok. 450-500 gatunków. Naturalnie rośliny te występują w Himalajach, Wschodniej Azji, północnej Afryce i Europie, a oprócz tego w Ameryce Północnej. W Polsce w stanie dzikim rośnie jedynie berberys zwyczajny.
Berberysy to krzewy, które osiągają zazwyczaj do 5 m wysokości, ale są i odmiany osiągające 9 m. Rośliny te mają cierniste łodygi z drobnymi listkami wybarwiającymi się jesienią na odcienie ciemnoczerwone. W maju berberys zakwita, wydając drobne kwiaty w kolorze żółtym lub pomarańczowym. Natomiast pod koniec lata na pędach pojawiają się owoce o postaci podłużnych jagód, które przybierają zwykle kolor czerwony. Dzięki tak ciekawemu pokrojowi berberys jest jednym z najpopularniejszych krzewów uprawianych w ogrodach. Może być sadzony pojedynczo, jako element ogrodu skalnego czy też tworzyć gęsty żywopłot będący nie tylko piękną dekoracją ogrodu, ale też ochronną barierą, trudną do sforsowania dla ludzi i zwierząt.
Wymagania berberysów
Krzewy te nie mają dużych wymagań, są mrozoodporne i doskonale radzą sobie w ciężkich warunkach. Niestraszna im również susza, ale niestety gorzej znoszą zalanie. Dobrze rosną w każdym rodzaju gleby, oprócz tych zbyt nasączonych wodą. Najlepiej gdy podłoże jest żyzne, piaszczyste i przepuszczalne oraz ma obojętny odczyn.
Jakie stanowiska preferują berberysy?
Berberysy najlepiej posadzić na stanowisku słonecznym lub półcienistym (wtedy jednak liście są mniej kolorowe). W całkowitym cieniu krzewy te zmarnieją i stracą swój urok. Gatunki zimozielone są zwykle bardziej delikatne i wrażliwe na mróz oraz lepiej rosną w miejscach osłoniętych od wiatru. Najbardziej wytrzymałe są berberysy, które zrzucają liście na zimę.
Jak sadzić i rozmnażać berberysy?
Zanim posadzimy berberysy, powinniśmy się zastanowić nad ich przeznaczeniem. Na żywopłot najlepiej nadają się gatunki zimozielone. Sadzi się je jesienią (w październiku) lub wczesną wiosną (w marcu), gdy pogoda jest w miarę łagodna, a podłoże nieprzesiąknięte wodą. Okazy zrzucające liście można sadzić jesienią nieco wcześniej, a wiosną później, aby wykorzystać dogodne warunki pogodowe. Sadzonki ukorzenione w pojemnikach można natomiast sadzić przez cały rok.
Berberysy można rozmnożyć na różne sposoby. Jednym z nich jest pobieranie nasion, co należy zrobić od września do listopada. Nasiona oddziela się od miąższu, używając do tego np. sitka o dużych oczkach. Następnie nasiona moczy się przez jedną dobę i poddaje procesowi stratyfikacji, czyli miesza się je z wilgotnym piaskiem lub torfem i przechowuje w temperaturze nie wyższej nic 6 stopni. Na wiosnę nasiona można posadzić do pojemników. Ten sposób rozmnażania berberysów trwa dość długo i nie zawsze kończy się sukcesem, dlatego warto postawić na inną metodę. Berberysy można również rozmnożyć poprzez sadzonki. W czerwcu należy odłączyć pędy razem ze zdrewniałym fragmentem rośliny. Trzeba je posadzić w podłożu z torfem i piaskiem (nie za głęboko i nie za płytko) oraz przykryć folią. Jednak należy pamiętać, by regularnie je wietrzyć i podlewać. Gdy sadzonki się przyjmą, można je przesadzić do większych doniczek. Do gruntu mogą być przesadzone dopiero wtedy, gdy będą dwuletnie.
Jak pielęgnować berberysy?
Uprawa i pielęgnacja berberysów jest bardzo prosta. To krzewy o małych wymaganiach, które nie lubią jedynie zalania. Podlewanie i nawożenie berberysów jest konieczne tylko wtedy, gdy gleby są bardzo ubogie, a stanowiska zaczynają przesychać. Na jesień powinno się mocniej nawadniać odmiany zimozielone. Berberysy można nawozić kompostem lub obornikiem albo też długodziałającym nawozem mineralnym. Rośliny będą wtedy zdrowsze, bujniejsze i mniej podatne na choroby.
Jak i kiedy przycinać berberysy?
Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest przycinanie berberysów. Ten zabieg zapewnia krzewom zdrowszy wzrost. Po pierwszym roku od posadzenia berberysu przycina się pędy do 2/3 długości pędów. To pozwoli pobudzić młode rośliny do rozkrzewienia i zagęszczenia się. Następnie co roku należy regularnie przycinać stare, uschnięte pędy, by roślina miała miejsce na wypuszczenie nowych. Berberysy zimozielone najlepiej przycinać wczesnym latem, natomiast gatunki zrzucające liście powinno się przycinać późna wiosną lub wczesnym latem, zaraz po kwitnieniu. Przycinanie żywopłotu powinno się odbywać po kwitnieniu krzewu i powtórnie w lipcu lub sierpniu. Żywopłot należy odpowiednio uformować, przycinając za długie pędy.
Choroby berberysów
Berberysy są dość odporne na choroby. Może jednak dojść do zamierania pędów wywołanego przez grzyb Coniothyrium Fuckelii. Atakuje on pędy świeżo przycięte lub uszkodzone przez niskie temperatury. Na roślinie pojawiają się brązowe plamy, a liście zamierają. Chore berberysy należy spryskać preparatem grzybobójczym.
Zobacz także:
