Uprawa współrzędna: Czym jest i jak ją stosować?
Wiosna to ważny czas dla każdego działkowicza, ponieważ to właśnie wtedy przeprowadza się najintensywniejsze prace. Nie tylko trzeba ziemię dokładnie przekopać, zasilić nawozami, ale także zaplanować, co i gdzie posadzić. Dlatego warto zastanowić się nad uprawą współrzędną. Choć może się wydawać, że to zadanie karkołomne – nic bardziej mylnego! To dobry sposób na obfite plony, a także ograniczenie ilości szkodników na działce lub w ogrodzie. Zatem, na czym polega uprawa współrzędna? Jak ją zastosować w praktyce?
Jak sadzić warzywa i owoce na działce?
Wiele osób przyzwyczajonych jest do tego, że uprawa poszczególnych warzyw i owoców, przebiega według od dawna ustalonego schematu. Na konkretnych grządkach umieszcza się te same gatunki - a co gorsza - przez wiele lat w tym samym miejscu. Czy jest to dobre rozwiązanie? Okazuje się, że nie zawsze. Jeśli nie stosujemy roszad w obrębie sadzonych roślin, poszczególne grządki mogą mieć mniej żyzną glebę. To także "zaproszenie" dla szkodników, gdyż wtedy szybko pojawiają się w miejscu, gdzie mają pod dostatkiem ulubionego pożywienia. Dlatego warto stosować płodozmian, który ograniczy ilość żerujących na roślinach owadów, a także nie dokona zubożenia gleby. Jednak niektórzy polecają stosowanie uprawy współrzędnej, która nie jest skomplikowana, ale warto wiedzieć dokładnie, na czym polega.
Czym jest uprawa współrzędna?
Uprawa współrzędna to nic innego, jak sadzenie dwóch lub więcej gatunków roślin w bliskim sąsiedztwie. Podobny mechanizm występuje w środowisku naturalnym, gdzie wiele okazów rośnie w swoim pobliżu na małej przestrzeni. Stosowanie uprawy współrzędnej na działce lub ogrodzie ma wiele korzyści. Nie tylko poszczególne gatunki mogą na siebie pozytywnie oddziaływać zwiększając plony i wzmacniać części roślin, ale także wzajemnie uzupełniać się o cenne składniki mineralne oraz ograniczyć ilość szkodników w ogrodzie, czy zminimalizować ich ataki.
Korzyści z uprawy współrzędnej jest więcej
Wymienione korzyści, to tylko część, jakie daje uprawa współrzędna w ogrodzie. Jej stosowanie może także zapobiec erozji gleby, poprzez gęstszą sieć korzeni, która utrzymuje podłoże. To także doskonały sposób na ograniczenie oprysków, które mają za zadanie wyeliminować z ogrodu szkodniki, co czyni uprawy jeszcze bardziej ekologiczne i przyjazne środowisku. Wreszcie stosowanie uprawy współrzędnej powoduje, że nie doprowadzimy do szybkiego wyjałowienia się gleby zawartej na działce, co często następuje w przypadku monokultury uprawowej. Co więcej, uprawa współrzędna nie ogranicza się wyłącznie do warzyw i owoców znajdujących się na grządkach. Można ją również zastosować w przypadku roślin ozdobnych - niskich rabat kwiatowych, krzewów i np. drzew owocowych.
Jakie zasady obowiązują podczas uprawy współrzędnej?
Stosowanie uprawy współrzędnej nie jest skomplikowane. Kluczy sadzenia roślin na grządkach jest co najmniej kilka. Najczęstszą regułą jest łączenie gatunków rosnących szybko z tymi, które wolniej się rozwijają. Inna zakłada, aby mieszać ze sobą rośliny o różnych głębokościach korzeni (tak, aby nie "podbierały" sobie substancji odżywczych z tej samej partii gleby). Jednak coraz częściej stosowane są takie sąsiedztwa, gdzie jedna z roślin odstrasza popularne szkodniki występujące na drugiej. Niektórzy zaś kierują się właściwościami fizycznymi jednego gatunku, który ułatwi prawidłowy wzrost drugiego.
Najlepsze sąsiedztwa w uprawie współrzędnej
Zatem, jak wygląda uprawa współrzędna w praktyce? Wystarczy zacząć od najpopularniejszych warzyw obecnych w naszym ogrodzie. Dobraną parę będą stanowiły marchew i cebula: obie z nich wzajemnie odstraszają najpopularniejsze w ogrodzie szkodniki, w tym mszyce. Natomiast czosnek dobrze rośnie wśród większości warzyw, chroniąc je przed owadami i wieloma chorobami (to zasługa związków siarki). Dobrze, aby był umieszczony wokół pomidorów, marchwi, ogórków, buraków czy truskawek (te ostatnie ochroni przed szarą pleśnią). Niestety, nie każde towarzystwo będzie odpowiednie dla czosnku, ponieważ ogranicza ich wzrost: przede wszystkim strączków i roślin z rodziny kapustnych.
Dobrze jest też odpowiednio zaplanować wsiewanie kopru. Dlaczego? Przede wszystkim z powodu pozytywnego wpływu na prawidłowy rozwój i błyskawiczny wzrost niektórych warzyw. Najlepiej, aby w obrębie uprawy współrzędnej obok kopru umieścić marchew, ogórki, cebulę oraz groch. Warto także przemyśleć uprawę bazylii, która doskonale sprawdzi się w pobliżu pomidorów i ogórków. Co da tym warzywom takie towarzystwo? Przede wszystkim skuteczną ochronę przed owadami, a szczególnie komarami i muchami, a także zapobiegnie rozwojowi groźnej choroby grzybiczej, czyli mączniakiem.
Jeśli nasze uprawy rokrocznie niszczą szkodniki warzyw kapustnych (w tym ślimaki), warto zastanowić się nad zasadzeniem w ich pobliżu cennych roślin. Co przede wszystkim? Najlepiej, aby była to szałwia, mięta, tymianek lub hyzop lekarski, które ograniczają ilość np. bielinka kapustnika lub przyciągają go sprawiając, że nie jest zainteresowany kapustą. Zastosowanie tej ostatniej rośliny korzystnej jest także w przypadku winorośli. Takie towarzystwo sprawi, że plony winogron będą liczniejsze i bardziej dorodne.
