Zęby mądrości: Co trzeba o nich wiedzieć?

Zęby mądrości, znane także jako ósemki, to potoczne określenie tzw. trzecich zębów trzonowych u człowieka. Są symetrycznie umiejscowione zarówno na żuchwie, jak i szczęce. Zęby mądrości pojawiają się jako ostanie, po tym, kiedy wszystkie inne są już w pełni wykształcone. Proces ich wyrzynania przypada na ok. 17. – 21. rok życia, choć czasem proces ten jest rozciągnięty w czasie i rozpoczyna się przed ukończeniem 30. Zęby mądrości nie są niezbędne dla funkcjonowania, ponieważ udział ich w rozdrabnianiu pokarmu jest znikomy. Niestety, mogą one przysporzyć więcej problemów, gdyż ich pojawianiu się często towarzyszy silny ból i inne problemy.

Konsekwencje wyrzynania ósemek

Niekiedy wyrzynanie się ósemek nie sprawia człowiekowi trudności i dyskomfortu. Ale często zdarza się tak, że sprawiają bardzo silny ból. Przede wszystkim dlatego, że nie mają wystarczająco dużo miejsca, aby prawidłowo pojawić się w szczęce czy żuchwie. Zęby mądrości mogą rozpychać pozostałe tak, że powoduje to pogłębiającą się wadę zgryzu. Do tego mało miejsca sprzyja rozwojowi próchnicy i innych stanów zapalnych jamy ustnej. Czasami rozciągnięcie się procesu wyrzynania prowadzi do tego, że ujawniają się tylko szczątkowo i nie do końca przebijają strukturę dziąseł.

Pierwszym symptomem wyrzynających się ósemek jest wyraźnie odczuwalny ból zlokalizowany w tylnej części żuchwy i szczęki. Ale problem ten jest bagatelizowany na tyle, że często jesteśmy nieświadomi pojawiających się ósemek i zrzucamy dolegliwości (często nieoczywiste) na karb innych schorzeń. Wyrzynaniu się zębów mądrości może towarzyszyć obrzęk, krwawienie dziąseł, a także nieprzyjemny posmak w ustach, bardzo nieświeży oddech, ból zatok oraz powiększone węzły chłonne szyi.

Czy trzeba usuwać zęby mądrości?

Jeszcze kilkanaście lat temu pokutowało wśród stomatologów przekonanie, że zęby mądrości muszą być usunięte. Dziś jednak, jeśli nie ma ku temu przesłanek, można je pozostawić. Niestety, nawet jeśli wyrznęły się prawidłowo, często mogą powodować problemy w jamie ustnej. Umiejscowione na końcu gromadzą resztki pokarmu, które trudno jest usunąć szczoteczką, a to sprzyja próchnicy oraz np. zapaleniu dziąseł. Natomiast bagatelizowanie sprawy i unikanie ich usunięcia, może mieć poważne konsekwencje. Oprócz wad zgryzu i sprzyjaniu psuciu się innych zębów, w jamie ustnej mogą pojawiać się niebezpieczne torbiele oraz guzy.

Decyzję o usunięciu zęba lub zębów mądrości podejmuje stomatolog. Może on to wykonać samodzielnie lub skierować do specjalisty – chirurga szczękowego. Zabieg może być wykonywany jednorazowo, ale w niektórych przypadkach, używa się bardziej skomplikowanych metod. Rekonwalescencja może okazać się bardzo bolesna, dlatego trzeba trzymać się ściśle zaleceń lekarza. Zazwyczaj konieczne jest zaciskanie jałowych gazików, aby powstrzymywać krwawienie, a także stosowanie lodowych okładów, które mają zniwelować ból, a także zmniejszyć opuchliznę. Warto również zwrócić uwagę na pielęgnację jamy ustnej: niekiedy należy szczotkować zęby delikatniej niż zwykle albo zrezygnować z niego, na rzecz wyłącznego płukania ust.

Co jeść po wyrwaniu zęba mądrości?

Powikłaniem po wyrwaniu zębów mądrości może być ból, dlatego nie zaleca się przyjmowania, a tym bardziej gryzienia twardych pokarmów. Pomocne mogą być posiłki miękkie oraz płynne, które nie podrażnią rany, a także nie narażą na niepotrzebne, a tym samym bolesne, ruchy szczęką. Niestety, nie wolno wtedy pić napojów przez słomkę, gdyż ssanie może spowodować wypłukanie skrzepu i narazić na krwotok. Szkodliwe okazują się także ciepłe napoje, palenie papierosów oraz picie alkoholu.