Antykoncepcja dla młodej mamy
Jeżeli niedawno urodziłaś dziecko i w najbliższej przyszłości nie planujesz kolejnego, pomyśl o odpowiednim zabezpieczeniu.
Laktacyjna ochrona
Większość kobiet jest przekonana, że karmienie piersią chroni je przed ciążą. Tak, ale pod jednym warunkiem: że podaje się pierś na każde żądanie dziecka przez całą dobę, również w nocy. W dodatku nie rzadziej, niż co 3-4 godziny (przerwa nocna pomiędzy karmieniami nie może być dłuższa niż 6 godzin). Wtedy przysadka mózgowa produkuje ogromne ilości prolaktyny, stymulującej wytwarzanie mleka. Hormon ten ma jednocześnie działanie antykoncepcyjne, ponieważ hamuje dojrzewanie komórki jajowej.
Ze statystyk wynika, że na 1000 kobiet regularnie karmiących piersią, jedynie 7 zachodzi w ciążę. Antykoncepcja laktacyjna u kobiet karmiących piersią, trwa zwykle przez pierwsze 3-6 miesięcy po porodzie. Trzeba jednak pamiętać, że ta metoda antykoncepcji bywa czasami bardzo zawodna. Nawet najmniejsze odstępstwo w regularności karmienia, np. godzinę dłuższa przerwa pomiędzy poszczególnymi karmieniami, dokarmianie sztucznym mlekiem, zmiana diety, stres, choroby mamy i dziecka sprawiają, że płodność kobiety może powrócić już po 6. tygodniach od porodu. A wówczas szybkie zajście w kolejną ciążę staje się możliwe.
Gdy dni płodne wracają
W pierwszym okresie po porodzie, zanim organizm kobiety powróci do hormonalnej codzienności, miesiączki bywają nieregularne. Ale uwaga: nawet jeśli nie miałaś jeszcze pierwszej miesiączki po porodzie, możesz zajść w ciążę! Owulacja występuje bowiem przed krwawieniem, więc dochodzi do niej nawet u kobiet, u których nie nastąpiło "wznowienie" okresu.
Trudno będzie ci stwierdzić, czy twoja płodność po porodzie już powróciła. Możesz obserwować swój organizm i szukać sygnałów (pojawienie się przeźroczystego śluzu, wyższa temperatura ciała, ból w podbrzuszu), jednak miej świadomość, że poleganie na takich naturalnych objawach bywa zawodne. O wiele bardziej wiarygodne są testy owulacyjne (w aptece bez recepty, koszt ok. 20-30 zł). Zanim jednak zdecydujesz się na wznowienie współżycia, wybierz metodę antykoncepcji.
Na dobry początek
W pierwszych miesiącach po porodzie najlepsze będą prezerwatywy oraz kremy i globulki plemnikobójcze - stosuje się je miejscowo, więc są nieszkodliwe dla dziecka. Poza tym, środki te zapewniają dodatkową ochronę. Prezerwatywy chronią przed zakażeniem chorobami przenoszonymi drogą płciową, a kremy i globulki mają działanie bakteriobójcze. Sprawdzą się więc w okresie poporodowym, bo wtedy drogi rodne kobiety stają się szczególnie podatne na rozmaite infekcje.
Pigułki? Tak, ale nie wszystkie
Gdy karmisz piersią, nie powinnaś stosować tabletek zawierających estrogen. Hormon ten przenika bowiem do pokarmu matki, a tym samym do organizmu dziecka. Poza tym hamuje produkcję mleka. Jako mama karmiąca możesz brać tylko te tabletki antykoncepcyjne, które zawierają progestagen. Najbardziej zalecana dla ciebie jest jednoskładnikowa tabletka antykoncepcyjna, tzw. minipigułka (Cerazette lub Azalia). Zawiera 0,75 mg progestagenu. Głównym zadaniem minipigułki jest zwiększenie gęstości śluzu szyjkowego, co osłabia ruchliwość plemników. Chroni ona przed ciążą prawie w 100 proc., pod warunkiem jednak, że będziesz ją brała codziennie dokładnie o tej samej porze. Tylko w taki sposób można utrzymać odpowiednie stężenie hormonów we krwi. Jeśli spóźnisz się choćby o dwie godziny, musisz się dodatkowo zabezpieczyć przed możliwością zajścia w ciążę. Minipigułka to dobre rozwiązanie także dla kobiet, które planują kolejne dziecko - po jej odstawieniu płodność wraca w czasie jednego cyklu. Cena ok. 30 zł na miesiąc.
Zastrzyk Depo Provera
Ta metoda antykoncepcji polega na wstrzykiwaniu domięśniowo zastrzyku z progestagenem. Hormon ten blokuje owulację oraz zagęszcza śluz w szyjce macicy, co sprawia, że plemniki nie są w stanie przez niego przeniknąć. Taki sposób zabezpieczenia jest bezpieczny dla mam karmiących (hormon nie przenika do pokarmu). Jeżeli nie karmisz piersią, pierwszy zastrzyk możesz dostać już w kilka dni po porodzie. Jeśli karmisz - dopiero w 6.-8. tygodniu, czyli po zakończeniu okresu połogu. Zastrzyk Depo Provera należy robić raz na trzy miesiące u ginekologa. Za jedną iniekcję zapłacisz około 100-200 zł. Wybierz tę metodę antykoncepcji, jeśli nie planujesz szybko kolejnego dziecka. Po odstawieniu zastrzyków, płodność może wrócić po roku.
Hanna Mądra, konsultacja: dr n. med. Medard Lech, ginekolog-położnik z Warszawskiego Pogotowia Antykoncepcyjnego,
