Ości: mały wielki kłopot. Jak się z nimi uporać (i być gotowym na wszystko)?

Smażony karp, a może dorsz zapiekany w sosie koperkowym? Na wigilijnym stole zdecydowanie nie może zabraknąć ryby! Jednak miłe doznania smakowe może zepsuć jeden drobny problem. Czy wiesz jak się z nim uporać?

Dodatek cytryny pomoże usunąć mulisty posmak karpia123RF/PICSEL

Jedzenie ryby podawanej całości może nastręczyć pewnych problemów. Niewprawne porcjowanie oznacza bałagan na talerzu i stole, a przede wszystkim niebezpieczeństwo. Ości bywają bowiem zdradliwe. Te skostnienia ścięgien szkieletowych u niektórych gatunków są wyjątkowo drobne, cienkie i gęsto rozmieszczone, a to sprawia, że trudno ich się pozbyć. Jak się z nimi uporać? Czy da się ich uniknąć? Co zrobić, gdy zadławimy się ością? Odpowiedzi na takie pytania warto poznać przed zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia.

Jak z gracją zjeść rybę? To nie takie trudne123RF/PICSEL

Jak zjeść rybę i uniknąć ości?

Na świąteczny stół wjeżdża smażony karp, a ty zamiast cieszyć się na ulubiony smak, pocisz się ze stresu. Ryba podawana w całości wymaga bowiem zgrabnego pozbycia się ości. Filetowanie na własnym talerzu wymaga nie tylko elegancji (w końcu patrzy na ciebie cała rodzina), ale i zręczności. Zjedzenie ostrego fragmentu może się przykro skończyć, warto więc być uważnym.

Pierwszym etapem konsumpcji powinno być usunięcie płetw, a następnie rozcięcie wzdłuż linii grzbietu i zdjęcie skóry. Tę, w zależności od preferencji, zjadamy lub odkładamy na bok do osobnego talerza. Podobnie czynimy z płetwami oraz głową. Mięso z górnej partii należy delikatnie odsuwać widelcem, nie naruszając twardych części. Aby zjeść spodnią część mięsa, możesz wyciągnąć szkielet przy pomocy noża - podważając go delikatnie poczynając od ogona. Dla tych, którzy nie czują się pewnie, prostszym rozwiązaniem będzie odwrócenie ryby na drugą stronę, zdjęcie skóry i zjedzenie mięsa po delikatnym zsunięciu go ze szkieletu.

Jaką rybę wybrać na święta?

Trudno wyobrazić sobie wigilijny stół bez ryby. W polskich domach coraz częściej, oprócz tradycyjnego karpia czy śledzia, serwuje się też inne gatunki. Jakie ryby wybrać i na co zwrócić uwagę, by w wigilijny wieczór wszystkim smakowały?

Zdrowy karp powinien mieć krągły brzuch i naturalny kolor. Nie może być poobijany ani posiadać plam czy uszkodzeń na skórze, natomiast kolor skrzeli powinien być ciemnoczerwony, nie blady. Najlepiej wybierać okazy z wypukłymi, szklistymi oczami, o lśniących skrzelach i łuskach, dobrze przylegających do tuszy. Te oznaki świadczą o tym, że ryba jest najwyższej jakości i była przechowywana w dobrych warunkach.

Aby mieć pewność, że kupiliśmy dobrej jakości, świeżą i soczystą rybę, należy zwrócić uwagę na kilka szczegółów. Powinna mieć one gładkie łuski i jędrne mięso – jeśli jest pozbawiona wody, zapewne leży na stoisku już dłuższy czas. Warto wybierać okazy średniej wielkości – wówczas istnieje najmniejsze prawdopodobieństwo, że ryby, które kupujemy są stare lub zostały przekarmione. W razie jakichkolwiek wątpliwości co do świeżości i pochodzenia gatunku, masz prawo zapytać o to sprzedawcę.

Łosoś to kolejna ryba bogata w cenne kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Wspierają one pracę mózgu, natomiast witaminy z grupy B chronią wzrok i serce. Mówi się też, że łosoś jest naturalną „bronią” przed przedwczesnym starzeniem się skóry. Ponadto wpływa korzystnie na regulację poziomu cukru we krwi, więc jest idealnym posiłkiem dla diabetyka. Mimo licznych zalet, podczas kupowania tego gatunku należy zachować ostrożność i nabywać wyłącznie ze sprawdzonych źródeł. Łososie mogą bowiem zawierać w sobie dużo zanieczyszczeń. O jakości łososia świadczy jego kolor – zdrowy okaz ma mięso barwy bladoróżowej, a nie jaskrawej. Ze względu na ryzyko płynące z jedzenia łososia, ten rodzaj ryby nie jest polecany dzieciom i kobietom w ciąży.

Karp jest jedną z najzdrowszych ryb – nie jest tłusty, za to posiada sporo nienasyconych kwasów tłuszczowych – omega-3 i 6, łatwo przyswajalne białko, witaminy, kwas foliowy i minerały. Nie wszyscy jednak przepadają na jego dość specyficznym, „mulistym” smakiem – istnieją za to sposoby, aby go zniwelować. Pomoże w tym obłożenie filetów cebulą i pozostawienie na całą noc. Na drugi dzień mięso można upiec lub usmażyć w towarzystwie ulubionych dodatków.

Śledź to nieodzowny element świątecznego menu, lecz w przeciwieństwie do karpia, jest częściej jedzony w inne dni roku. Ryba ta jest bogactwem kwasów omega-3 i 6, szczególnie cennych i zalecanych dla osób zmagających się z wysokim poziomem cholesterolu. Mimo że jest tłusty, nie tuczy – potas w nim zawarty wspomaga usuwanie nadmiaru wody z organizmu. Śledź jest także cennym źródłem witamin: A, D, E, które zapobiegają łuszczycy, starzeniu się skóry i chronią oczy. Pomysłów na przyrządzenie śledzi jest mnóstwo, a najpopularniejszymi sposobami serwowania jest ryba w tradycyjnej śmietanie, zalewie winnej lub pomidorowej, a także w oleju. Mało kto wie, jak świetnie smakuje po usmażeniu! Warto więc wypróbować śledzia również w tej postaci.

Sandacz należy do gatunku ryb chudych i również bardzo zdrowych. Zawiera kwasy tłuszczowe, które sprzyjają szybszej przemianie materii. Jest chętnie kupowany i lubiany ze względu na małą ilość ości. Regularnie spożywany sandacz może zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów, korzystnie wpływa na układ odpornościowy oraz redukuje ryzyko arytmii serca. Selen, którego jest bogactwem spowalnia procesy starzenia i zapewnia prawidłowe funkcjonowanie narządów rozrodczych. Obfituje również w wapń i magnez. Podczas wigilii najlepiej smakował będzie sandacz pieczony, w galarecie, w warzywach lub w sosie śmietanowym.

Dla osób, które nie przepadają za tradycyjnym wigilijnym karpiem, świetnym wyborem będzie również pstrąg. Dziki żyje w rzekach i strumieniach górskich, a w sklepach kupić możemy przede wszystkim okazy hodowane w gospodarstwach rybackich. Pstrąg ma smaczne, chude mięso i zawiera najwięcej spośród ryb słodkowodnych kwasów omega-3. Jest rybą wymagającą czystej, napowietrzonej i płynącej wody, więc hodowla wymaga ciągłej kontroli. Dzięki temu mamy pewność, że spożywamy dobrej jakości rybę. Najlepiej jednak wybierać okazy średniej wielkości. Pstrąg świetnie smakuje zarówno pieczony w całości, jak i w formie smażonych filetów.

Najpopularniejszą rybą i królem na wigilijnym stole jest karp. Mówi się, że w inne dni roku nie smakuje tak dobrze, jak właśnie 24 grudnia. W Polsce zwyczaj jedzenia karpia podczas wigilii pojawił się prawdopodobnie po II wojnie światowej. Ponieważ jest to gatunek bardzo łatwy w hodowli, zaczęto zajmować się tym na szeroką skalę.

A co, gdy mimo naszych zabiegów, poczujemy w ustach twardą część? Zgodnie z savoir-vivre, zamiast wkładać palce do ust, postaraj się językiem przesunąć ość na widelec i delikatnie położyć ją na talerzu. W przypadku, gdy utkwi między zębami, należy odejść od stołu i usunąć ją w samotności.

Kotlety rybne to świetna, świąteczna alternatywa dla mielonych123RF/PICSEL

Kotlety rybne: duża szansa na uniknięcie ości

Serwowanie ryby w całości może przysporzyć wielu problemów. Aby uniknąć ości, możesz kupić gotowe już filety, najczęściej są już pozbawione większości ości. Przed samym panierowaniem, warto jednak dokładnie sprawdzić, czy nie ma jakichkolwiek niebezpiecznych pozostałości, a w razie potrzeby usunąć je przy pomocy pęsety.

Zamiast filetów masz całe ryby? Przygotuj kotleciki, a dla najmłodszych członków rodziny - domowe paluszki. Jeżeli nie umiesz samodzielnie pozbyć się łusek i wyluzować mięsa, warto poprosić o pomoc sprzedawcę w sklepie. Tak przygotowaną rybę możesz rozdrobnić widelcem, dodać pieprz cytrynowy, odrobinę czosnku, jajko i mąkę, a następnie formować kotlety lub paluszki. Obtoczone w roztrzepanym jajku i bułce tartej smaż na patelni.

Gdy ość utknie w gardle, pod żadnym pozorem nie "popychaj" jej chlebem123RF/PICSEL

Co zrobić, gdy ość utkwi w gardle?

Mimo ostrożnego postępowania może zdarzyć się, że w spożywanym posiłku znajdzie się ość. Co zrobić, gdy wbije się jednemu ze współbiesiadników w gardło? Po pierwsze - nie panikować. Po drugie - absolutnie nie korzystać z rady wujka, który każe jeść chleb. Dlaczego? Podczas połykania mięśnie gardła zaciskają się, więc twardy fragment może wbić się jeszcze głębiej. Może także przedostać się do przełyku, a to już dużo poważniejsze niebezpieczeństwo. Co zrobić, gdy ość utkwi w gardle?

Pierwszym krokiem powinna być próba wyjęcia ostrej części przy pomocy bliskich. Wystarczy latarka i pęseta, aby znaleźć winowajcę zamieszania i wyjąć ją zażegnując niebezpieczeństwo. Jeżeli rodzina nie podoła temu zadaniu lub ość wbiła się zbyt głęboko, trzeba udać się na szpitalny oddział ratunkowy z oddziałem laryngologicznym lub bezpośrednio do laryngologa. Wykwalifikowany personel medyczny z pewnością udzieli fachowej pomocy. Warto jednak pamiętać, że samo wbicie ości nie jest kwalifikowane jako bezpośrednie zagrożenie życia, wizyta na SOR może więc trwać kilka godzin.

Anna Dymna apeluje w słusznej sprawieINTERIA.PL

***Samochód 20-lecia na 20-lecie Interii!

ZAGŁOSUJ i wygraj ponad 20 000 złotych - kliknij.

Zapraszamy do udziału w 5. edycji plebiscytu MotoAs. Wyjątkowej, bo związanej z 20-leciem Interii. Z tej okazji przedstawiamy 20 modeli samochodów, które budzą emocje, zachwycają swoim wyglądem oraz osiągami. Imponujący rozwój technologii nierzadko wprawia w zdumienie, a legendarne modele wzbudzają sentyment. Bądź z nami! Oddaj głos i zdecyduj, który model jest prawdziwym MotoAsem!

Jaką rybę wybrać na święta?

Najnowsze