Suche plamy na ciele: Co oznaczają?

Skóra człowieka tworzy ochronną powłokę przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi, m.in. przed niską temperaturą, promieniami słonecznymi czy chorobotwórczymi drobnoustrojami. Każdego dnia musi znosić wiele niedogodności, więc gdy nie jest odpowiednio zadbana, może stać się osłabiona oraz podatna na wysuszenie i podrażnienia. Mogą pojawić się zaburzenia w budowie i funkcjonowaniu płaszcza hydrolipidowego (warstwie ochronnej skóry), który składa się z wolnych kwasów tłuszczowych diglicerydów, triglicerydów, cholesterolu, wosków, oraz ceramidów. Składniki te odpowiadają za spoistość i szczelność naskórka, a także utrzymują odpowiedni poziom nawilżenia skóry.

Różne czynniki mogą również doprowadzić do zaburzeń w procesie keratynizacji, czyli rogowacenia naskórka. Komórki jego warstwy podstawowej cyklicznie obumierają i trafiają do zewnętrznej warstwy rogowej, gdzie zostają złuszczone i usunięte. Podczas tego procesu w organizmie powstaje naturalny czynnik nawilżający (NMF), składający się z aminokwasów, mocznika, kreatyniny, amoniaku, kwasu mlekowego i innych substancji. W mechanizmach tych uczestniczy filagryna, która spaja włókna keratyny i jest prekursorem aminokwasów wchodzących w skład NMF. Gdy dojdzie do mutacji w genie kodującym to białko, rośnie ryzyko zachorowania na atopowe zapalenie skóry. Niedobór naturalnego czynnika nawilżającego to jedna z głównych przyczyn nieodpowiedniego nawilżenia skóry, w wyniku czego na ciele powstają suche plamy.

Suche plamy na skórze mogą pojawić się w wyniku działania różnych czynników zewnętrznych, jak i być objawem poważnych chorób i schorzeń. Do zniszczenia bariery hydrolipidowej i wysuszenia naskórka mogą przyczynić się m.in. detergenty, proszek do prania czy kosmetyki zawierające substancje konserwujące i zapachowe. Wpływ na przesuszenie skóry, a więc i powstawanie suchych, swędzących plam z tendencją do pękania, mają też czynniki pogodowe: niskie i wysokie temperatury, promienie słoneczne czy silny wiatr. Powodem przesuszonej skóry może być też jej nieodpowiednia pielęgnacja – zbyt mocne szorowanie ciała, niestosowanie kremów, balsamów czy innych preparatów nawilżających. Suche plamy powstające z takich przyczyn łatwo wyleczyć, używając dobrych kosmetyków i filtrów przeciwsłonecznych oraz ukrywając ciało przed słońcem i wiatrem.

Suche plamy na skórze a łuszczyca

Przesuszona skóra może jednak stanowić poważniejszy problem, jeśli jest objawem groźnych schorzeń, często uwarunkowanych genetycznie. Suche i szorstkie plamy mogą być objawem łuszczycy, choroby zapalnej skóry rozwijającej się wskutek mutacji określonych genów. Prowadzi ona do zaburzeń w procesie keratynizacji naskórka – skraca cykl z 28 dni do czterech. Przyczynia się to do zbyt gwałtownego i wzmożonego rogowacenia i złuszczania się skóry. Łuszczyca objawia się suchymi, wypukłymi plamami pokrytymi srebrnobiałą łuską. Pojawiają się one głównie na łokciach, kolanach, tułowiu, okolicy krzyżowej i owłosionej skórze głowy. Z czasem zmiany mogą się powiększać i zlewać w większe skupiska. Skóra staje się twarda, szorstka i nieprzyjemna w dotyku. Zmianom towarzyszy zwykle silny świąd.

Kolejnym poważnym schorzeniem, które objawia się suchymi plamami na ciele, jest atopowe zapalenie skóry (AZS). Mogą na nie chorować zarówno dorośli, jak i dzieci. Jest to genetycznie uwarunkowana skłonność do nieprawidłowej reakcji układu immunologicznego na styczność z alergenami wziewnymi (pyłki, roztocza), pokarmowymi (np. białko mleka) lub kontaktowymi (mydło, środki do prania). Typowe objawy dla AZS to sucha skóra, uporczywy świąd, grudki i wysypka na ciele. Suche plamy pojawiają się najczęściej na zgięciach łokci i kolan, na twarzy, szyi i karku. U dzieci choroba rozwija się zazwyczaj około 3-6 miesiąca życia, nasila się pod koniec okresu niemowlęcego (ok. 1 roku życia), a z pełną siłą uderza w wieku 2-3 lat.

Suche plamy na ciele a łupież pstry

Plamy na ciele mogą także świadczyć o grzybicy skóry, chorobie wywołanej grzybami bytującymi naturalnie na skórze człowieka lub pochodzącymi ze środowiska zewnętrznego. Do najczęściej występujących typów grzybicy należy łupież pstry. Na ciele pojawiają się plamy w kolorze różowym lub beżowym, które mogą swędzieć, łuszczyć się i odbarwiać na biało pod wpływem słońca. Rozwojowi choroby sprzyjają nieodpowiednia higiena i nadmierne pocenie się.

Suche plamy a rybia łuska

U niemowlaków może pojawić się również inne schorzenie, które objawia się zmianami skórnymi – rybia łuska. To choroba o podłożu genetycznym, pojawiająca się czasami już od urodzenia i utrzymująca się zwykle przez całe życie. Podobnie jak w przypadku łuszczycy dochodzi do zaburzenia procesu rogowacenia naskórka i jego wzmożonego łuszczenia się. Na ciele powstają zmiany przypominające rybią łuskę. Są to żółte lub brązowe płaty martwego naskórka, które ściśle do siebie przylegają i pokrywają większą część ciała: klatkę piersiową, plecy, kończyny dolne i górne.