12 sposobów na uniknięcie raka
Połowy zachorowań na nowotwory można uniknąć, wystarczy tylko stosować się do wskazówek zawartych w Europejskim Kodeksie Walki z Rakiem. Z okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem, który obchodzimy 4 lutego, warto przypomnieć sobie te cenne wskazówki i zastosować je w praktyce.
Pierwszy z tych 12 punktów przeciwdziałania nowotworom dotyczy tytoniu. Nie powinniśmy go ani palić, ani używać w żadnej postaci. W Europie ponad dwie trzecie przypadków raka płuc to właśnie skutek palenia. A rak płuc jest jednym z najgorzej rokujących nowotworów złośliwych.
Punkt drugi przypomina o tym, że zagrożenie niesie ze sobą też wdychanie dymu tytoniowego przez osoby, które nie są palaczami. Bierne palenie też jest przyczyną przedwczesnych zgonów oraz raka płuca, choroby wieńcowej serca, chorób układu oddechowego. Eksperci apelują, by stworzyć w domu środowisko wolne od dymu tytoniowego. Należy też zadbać o to, by miejsce pracy było wolne od tytoniu.
Kolejne zalecenie dotyczy utrzymywania prawidłowej masy ciała. Okazuje się bowiem, że otyłość to po paleniu najważniejszy czynnik, który zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe. Najprościej ocenić masę ciała za pomocą współczynnika BMI, który oblicza się dzieląc masę ciała przez wzrost podniesiony do kwadratu.
Punkt czwarty to zachęta do ruchu. Bądźmy aktywni fizycznie w codziennym życiu, ograniczmy czas spędzany na siedząco.
- Niech każdy uprawia taki sport, jak lubi, byle robić to codziennie. Rower, pływanie, siłownia, półgodzinny spacer szybkim krokiem, cokolwiek - mówi Prezes Polskiej Unii Onkologii, dr n. med. Janusz Meder.
Kolejna wskazówka - przestrzegajmy zaleceń prawidłowego sposobu żywienia. Jedzmy dużo produktów pełnoziarnistych, roślin strączkowych, warzyw i owoców, a ograniczmy spożycie wysokokalorycznych produktów spożywczych (o wysokiej zawartości cukru lub tłuszczu) i unikajmy napojów słodzonych. Wystrzegajmy się przetworzonego mięsa. Ograniczmy spożycie mięsa czerwonego i żywności z dużą ilością soli.
W kodeksie jest też zapis o ograniczeniu spożycia alkoholu. Warto wiedzieć, że picie alkoholu może być przyczyną nowotworów jamy ustnej, gardła, przełyku, krtani, wątroby, jelita grubego i piersi. Bardzo niebezpieczne jest łączenie picia z paleniem. Alkohol sprawia bowiem, że rakotwórcze substancje zawarte w dymie tytoniowym łatwiej wnikają do tkanek jamy ustnej i gardła.
Siódme zalecenie dotyczy opalania się i nakazuje unikania nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. Używajmy produktów przeznaczonych do ochrony przeciwsłonecznej i nie korzystajmy z solariów. Intensywne opalanie się bez właściwej ochrony jest częstą przyczyną czerniaka i innych nowotworów skóry.
Ósma wskazówka: Chrońmy się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy, postępujmy zgodnie z zaleceniami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy. Takie substancje znajdują się w zanieczyszczonym powietrzu (na przykład azbest i benzen, spaliny z silników Diesla), zanieczyszczonej wodzie i żywności (arsen).
Co więcej, sprawdźmy, czy jesteśmy narażeni na naturalne promieniowanie, a jeśli tak, to podejmijmy działania na rzecz zmniejszenia jego poziomu. Zagrożeniem dla nas jest radon, naturalny gaz promieniotwórczy. Przedostaje się do wnętrza budynków i domów mieszkalnych bezpośrednio z gruntu.
W punkcie dziesiątym Kodeksu eksperci zwracają uwagę na to, że karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na nowotwory. Im dłużej kobieta karmi piersią, tym większą ma ochronę przed rakiem piersi, zarówno przed menopauzą, jak i po niej. Lekarze zalecają też, by unikać lub ograniczać stosowanie hormonalnej terapii zastępczej, którą wykorzystuje się przede wszystkim w celu złagodzenia objawów związanych z menopauzą.
- Wieloletnia antykoncepcja hormonalna też może być niebezpieczna - zaznacza dr Meder.
Jedenaste zalecenie koncentruje się na szczepieniach dzieci. Warto zaszczepić swoją pociechę przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (dotyczy noworodków), która to choroba ma duży wpływ na wystąpienie raka wątroby. Szczepienie zapobiega też wirusowi brodawczaka ludzkiego - HPV (dotyczy dziewcząt), który może wywołać raka szyjki macicy, odbytu, jamy ustnej, gardła i prącia.
Ostatni punkt to zachęta do tego, by brać udział w zorganizowanych programach badań przesiewowych w celu wczesnego wykrywania raka jelita grubego (zalecenie dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet); raka piersi (u kobiet); raka szyjki macicy (u kobiet). Są to nowotwory, które mogą być wykryte zanim pojawią się symptomy choroby. Wczesne ich rozpoznanie znacząco zwiększa szansę wyleczenia.
