10 kluczowych lat, kiedy musisz zadbać o zdrowie. Korzyści aż do starości
Wiele mówi się na temat zdrowego trybu życia, jaki powinni prowadzić seniorzy, by dłużej cieszyć się sprawnością fizyczną i psychiczną. Okazuje się jednak, że znacznie wcześniej powinniśmy zadbać o wdrożenie zdrowych nawyków, a młody wiek wcale nie chroni przed zagrożeniami wynikającymi z palenia papierosów, spożywania alkoholu czy przetworzonej żywności. Fińscy naukowcy odkryli też konkretną dekadę, w której styl życia odgrywa kluczową rolę dla przyszłego życia.
Spis treści:
Styl życia a epidemia chorób przewlekłych
Lekarze alarmują, że w krajach rozwiniętych mamy już do czynienia z epidemią chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2., nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, otyłość czy nowotwory. To efekt niezdrowego stylu życia - przede wszystkim nieprawidłowej diety, braku regularnej aktywności fizycznej czy stosowania używek. Fińscy naukowcy przeanalizowali dane 369 osób zebrane w latach 1968-2021 i ustalili konkretną dekadę w ludzkim życiu, kiedy w szczególności należy dbać o zdrowie.
Młodość wszystko wybaczy? Niekoniecznie
Zdaniem fińskich naukowców styl życia odgrywa kluczową rolę w profilaktyce wielu schorzeń, także psychicznych. Na podstawie badań udało się zaobserwować kilka prawidłowości. Jedną z nich jest wiek, kiedy rozpoczynamy ryzykowne działania, np. nadużywanie alkoholu czy spożywanie niezdrowej żywności. Mimo że młody 20-letni organizm świetnie radzi sobie ze złym stylem życia, to jego skutki mogą dać o sobie znać w późniejszych latach życia. Zdaniem naukowców następstwa złych nawyków kumulują się przez wszystkie lata i znacznie zwiększają ryzyko wielu schorzeń przewlekłych w średnim i starszym wieku. Im dłużej organizm jest narażony na niezdrowe nawyki, tym gorzej.
W tej dekadzie życia należy wyeliminować złe nawyki
Badania naukowców z Finlandii wykazały, że największy wpływ na stan swojego zdrowia mamy między 36. a 46. rokiem życia. To czas, kiedy tempo metabolizmu stopniowo spowalnia, a organizm wkracza w etap szybszego starzenia się. Jednocześnie jesteśmy już ukształtowanymi osobami, które są świadome podejmowania określonych decyzji i ich konsekwencji. Na podstawie przeprowadzonych ankiet okazało się, że to kluczowa dekada, kiedy nasze nawyki stają się trwałe. To więc najlepszy moment, by rzucić palenie papierosów, lepiej się odżywiać i zacząć regularnie ćwiczyć. Utrzymanie prawidłowej masy ciała w tym czasie daje większe szanse na właściwe BMI w dalszym życiu. A to najskuteczniejsza profilaktyka wielu chorób cywilizacyjnych.
Nawyki zdrowotne a ryzyko depresji i zaburzeń psychicznych
Niestety im dłużej prowadzimy niezdrowy tryb życia, tym trudniej zmienić nawyki. Złe odżywianie się i brak ruchu negatywnie wpływają też na układ nerwowy i psychikę. Badane osoby, które nie stosowały zbilansowanej diety i unikały aktywności fizycznej, znacznie częściej skarżyły się na obniżenie nastroju, a nawet depresję czy zaburzenia lękowe. Było to szczególnie widoczne u osób, które prowadziły taki tryb życia od wczesnych lat dorosłości - już od około 20. roku życia. Ryzyko depresji zwiększało się jeszcze bardziej, jeśli szkodliwych nawyków było kilka - np. palenie papierosów, spożywanie alkoholu i żywności wysokoprzetworzonej oraz brak ruchu.
