Aspartam: Zdrowy zamiennik cukru czy rakotwórcza substancja?

Aspartam to organiczny związek chemiczny, który w produkcji żywności stosowany jest jako zamiennik cukru. Na etykietach figuruje jako E951. Już jego minimalna ilość gwarantuje słodki smak napojów czy słodyczy (jest 200 razy słodszy od sacharozy), a w dodatku nie dostarcza żadnych kalorii. Nie podnosi też poziomu cukru we krwi i nie stymuluje trzustki do produkcji insuliny. Z tego powodu jest popularnym składnikiem produktów spożywczych dla diabetyków. Aspartam jest wykorzystywany na masową skalę od lat 80. XX wieku w przemyśle spożywczym i farmakologicznym. Z tego względu od lat prowadzone są badania dotyczące jego szkodliwości.

W procesie trawienia aspartam rozkłada się na naturalne aminokwasy: fenyloalaninę i kwas asparaginowy, a także szkodliwy metanol (uważa się jednak, że jego niewielkie ilości nie wpływają na funkcjonowanie organizmu). Z tego względu aspartamu nie powinny spożywać osoby chore na fenyloketonurię (nie są w stanie przyswoić fenyloalaniny).

Na przestrzeni lat lekarze i naukowcy postawili wiele tez dotyczących tego słodzika. Najważniejsze to związek spożywania aspartamu z powstawaniem nowotworów oraz jego negatywny wpływ na kobiety w ciąży (sugerowano, że substancja może przyczyniać się do uszkodzeń płodu). Oficjalne badania nie potwierdziły tych tez, a słodzik został dopuszczony do użytku przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i jest sprzedawany na terenie Unii Europejskiej. Na całym świecie wciąż jednak toczą się żywe dyskusje na temat szkodliwości tego słodzika.

Skutki uboczne spożywania aspartamu

Specjaliści zalecają, by stosować aspartam w jak najmniejszych ilościach i ograniczyć spożywanie zawierających go produktów. Przyjęta dopuszczalna dawka dzienna słodzika wynosi 40 mg na każdy kilogram ciała. Osoby, które w dużych ilościach spożywają produkty zawierające aspartam, skarżą się na bóle głowy, rozdrażnienie, bezsenność, problemy z pamięcią, a także bóle stawów. Specjaliści zwracają także uwagę na to, że substancja jest uzależniająca i może przyczyniać się do wahań nastroju oraz depresji.

Aspartam występuje w wielu napojach, szczególnie tych gazowanych (także w wodach smakowych). Zawiera go większość produktów typu light, które nie dostarczają żadnych kalorii. Znajdziemy go również w gumach do żucia, ciastkach, galaretkach czy słodkich deserach, a nawet niektórych jogurtach i rozpuszczalnych kawach. Aspartam może być ponadto składnikiem sosów, ketchupów i marynat. Zawierają go też środki farmakologiczne: syropy, tabletki musujące, pastylki do ssania, leki na przeziębienie i grypę.