Bolesne miesiączki - nie musisz cierpieć

Tylko co czwarta, młoda kobieta nie odczuwa żadnych dolegliwości spowodowanych miesiączką. Pozostałe panie skarżą się w tym okresie na mniej lub bardziej uciążliwe dolegliwości. Krwawieniu towarzyszą najczęściej bolesne skurcze w dole brzucha. Ból promieniuje również na okolicę lędźwiową. Najsilniejsze objawy pojawiają się zwykle pierwszego dnia miesiączki, trwają dzień albo dwa, po czym ustępują. Jeśli jesteś zdrowa, mogą być wywołane zmianami hormonalnymi zachodzącymi u każdej, miesiączkującej kobiety. Wypróbuj proste sposoby łagodzące ból.

Ból jest skutkiem kurczenia się mięśni macicy, która - jeżeli nie nastąpiło zapłodnienie - oczyszcza się ze złuszczającej się błony śluzowej. Dolegliwości bólowe zmniejszają się z wiekiem i stają się dużo słabsze już po urodzeniu pierwszego dziecka. Dopóki jednak to nie nastąpi, możesz je osłabić, wykonując masaż brzucha olejkami. Rozluźnisz napięte mięśnie.

• Olejki aromatyczne: Do masażu użyj olejków o działaniu przeciwskurczowym np. cyprysowego, rumiankowego, jaśminowego, lawendowego, a także majerankowego lub eukaliptusowego. Jeśli miesiączki masz nie tylko bolesne ale także obfite wybierz olejek różany lub cynamonowy. 5-6 kropli olejku rozpuść najpierw w łyżce stołowej oleju z pestek winogron.

Wylej odrobinę na dłoń i masuj nią podbrzusze. Wykonuj okrężne ruchy, zataczaj je zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

Jeśli bolesne i obfite menstruacje występują dopiero od pewnego czasu, ale powtarzają się, konieczna jest wizyta u ginekologa. Powodów bólu może być wiele. Najczęstsze z nich to zaburzenia hormonalne, stany zapalne przydatków, ale mogą to być też wady budowy narządu rodnego np. tyłozgięcie macicy. Jeśli jednak w twoim organizmie nie dzieje się nic złego, a lekarz zaleci łagodzenie bólu niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, zanim zaczniesz je przyjmować, wypróbuj zioła. Pamiętaj jednak, że aby przyniosły pożądany efekt przeciwbólowy zacznij je pić już kilka dni przed miesiączką.

Przyrządzając sobie samodzielnie lecznicze herbatki, przestrzegaj dawek zaleconych przez producenta lub lekarza. Zbyt mocny wyciąg ziołowy nie będzie bardziej skuteczny. Może wywołać skutki uboczne.

• Napar z krwawnika: Skuteczną ziołową mieszankę przeciwbólową możesz przygotować np. na bazie krwawnika, który ma działanie rozkurczowe. Dwie łyżeczki ziela krwawnika zalej szklanką wrzątku, odstaw na 10 minut, przecedź. Pij napar dwa dni przed miesiączką, dwa razy dziennie.

• Mieszanka ziół: Przeciwbólowo działa też mieszanka z 50 g kwiatów nagietka lekarskiego, 5 g ziela szałwii, 5 g ziela dziurawca. Zalej zioła szklanką wrzącej wody, odstaw na 25 minut. Przecedzony napar pij 2 razy dziennie przed jedzeniem.

• Ciepły kompres: Dobre efekty przeciwbólowe przynosi terapia ciepłem. Gdy pojawią się bóle skurczowe, połóż się przykładając termofor z ciepłą wodą. Temperatura okładu powinna być umiarkowana. Zbyt gorący może nasilić krwawienie, a nawet spowodować krwotok.

Gdy zdrowa kobieta odczuwa silne bóle menstruacyjne oznacza to, że macica produkuje duże ilości hormonów tkankowych tzw. prostaglandyn. Część wywołuje skurcz macicy, a inne powodują, że się rozkurcza. Również samemu krwawieniu miesiączkowemu towarzyszy obfite wytwarzanie się prostaglandyn. Uśmierzyć ból pomogą w tym wypadku leki obniżające ich poziom w organizmie.

• Leki bez recepty: Jeśli ból miesiączkowy jest dokuczliwy a ty, nie masz czasu, aby zastosować naturalne sposoby łagodzenia dolegliwości, pozostaje ci sięgnąć po niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne dostępne bez recepty np. ibuprofen lub paracetamol. Skuteczne będą również preparaty zawierające naproksen lub diklofenak oraz leki rozkurczowe. Jeszcze silniej działają preparaty złożone, które zawierają połączenie kilku składników, np. paracetamolu z kofeiną czy kodeiną, ale te są wydawane na receptę. Jednym ze wskazań do stosowania ich są właśnie silne bóle miesiączkowe. Jednak nie wszystkie środki przeciwbólowe mogą być zalecane każdej kobiecie.

Jeśli cierpisz np. na chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, skazę krwotoczną czy nadciśnienie, bezpieczny dla ciebie jest tylko paracetamol. W czasie miesiączki unikaj przyjmowania preparatów zawierających kwas acetylosalicylowy (aspiryna), ponieważ lek ten może przyczynić się do nasilenia krwawienia. Pamiętaj również, by żadnych leków przeciwbólowych nie przyjmować na czczo.

Powodem bolesnych i obfitych comiesięcznych krwawień bywają najczęściej mięśniaki, czyli łagodne zmiany nowotworowe. Ginekolodzy wykrywają je u co piątej kobiety po 35. roku życia, a jeszcze częściej u pań po 40. roku życia.

• Pigułka jednofazowa: Jedną z metod leczenia mięśniaków jest przyjmowanie przez kilka miesięcy jednofazowej pigułki antykoncepcyjnej. Lek wyrównuje zachwiany poziom hormonów w organizmie i zmniejsza uciążliwe objawy bólowe.

• Zatrzymanie miesiączki: Chorobą, która jest odpowiedzialna za bolesne miesiączki jest też endometrioza. Polega na tym, że maleńkie, oderwane od całości fragmenty śluzówki macicy (endometrium), wrastają w jajniki, jajowody, macicę, a nawet blizny pooperacyjne.

Z miesiąca na miesiąc ogniska endometriozy powiększają się pod wpływem hormonów i powodują m.in. bolesne miesiączki. To charakterystyczny objaw choroby. Pojawia się nawet u 78 proc. cierpiących na nią kobiet.

Leczenie endometriozy polega na ograniczeniu lekami produkcji hormonów przez jajniki. Może wystarczyć dwuskładnikowa tabletka antykoncepcyjna niskodawkowa, którą przyjmuje się bez robienia przerw. Ponieważ nie ma krwawienia, ogniska endometriozy stopniowo zmniejszają się i znikają, a wraz z nimi ustępuje ból.

Anna Gumowska

kons. Dr n. med Grzegorz Południewski, ginekolog