Choroba bostońska – choroba stóp, dłoni i ust

Właściwa nazwa choroby bostońskiej brzmi: choroba stóp, dłoni i ust. Popularnie nazywana jest bostonką, gdyż jej pierwsza epidemia wybuchła w Bostonie. Wywołują ją wirusy z grupy Coxsackie, zwane wirusami bostońskimi, które przedostają się z chorego na zdrowy organizm drogą kropelkową. Te same wirusy odpowiedzialne są również za przeziębienia, zapalenia gardła, anginę, a także letnią biegunkę u niemowląt. Mogą być również przyczyną poważniejszych chorób, np. zapalenia trzustki i mięśnia sercowego.

Bostonka dotyka głównie dzieci, które nie ukończyły zazwyczaj 10 roku życia. Rozprzestrzenia się z niebywałą prędkością. Wystarczy nieznaczny kontakt z chorym rówieśnikiem – np. uścisk dłoni lub pocałunek w policzek, by objawy wirusa ujawniły się w zdrowym organizmie. Cechą charakterystyczną i zarazem głównym symptomem choroby jest wysypka, która zazwyczaj występuje tylko w trzech częściach ciała: dłoniach, stopach i jamie ustnej wraz ustami. Pęcherze przypominają te, które charakteryzują ospę.

Lekarze uznają bostonkę za mało groźną chorobę, która rzadko kiedy wywołuje powikłania. Wirus bostoński najczęściej rozprzestrzenia się na jesień, stąd tak wiele dzieci w okresie jesieni choruje. Liczba chorych na bostonkę z roku na rok zdecydowanie wzrasta.

Jak można zarazić się chorobą?

Bostonka niezwykle szybko i łatwo się rozprzestrzenia. Trudno się dziwić, że uznaje się ją za jedną z najbardziej zakaźnych chorób. Bostonką można zarazić się nawet poprzez uścisk dłoni, na której były niewielkie ilości śliny chorego. Wirus bostoński najszybciej rozprzestrzenia się w dużych skupiskach ludzi – w przedszkolach, szkole, na basenach. Przyjmuje się, że najskuteczniejszą formą ochrony przed zachorowaniem jest higiena.

Głównym objawem choroby jest wspomniana wysypka, przypominająca tę, która charakteryzuje ospę wietrzną. Pęcherzyki z płynem surowiczym pojawiają się zazwyczaj na stopach, w wewnątrz dłoni i między palcami, na ustach i w jamie ustnej (na języku, policzkach i migdałkach). W niektórych przypadkach krostki pojawiają się również na brzuchu i mostku. Pęcherzyki z reguły są niewielki – nie przekraczają średnicy siedmiu milimetrów. Wraz z postępem choroby mogą jednak przekształcać się we wrzodziejące rany, które łatwo ulegają zakażeniom bakteryjnym. Wysypka jest wyjątkowo swędząca, boląca i dokuczliwa. Często utrudnia dziecku normalne funkcjonowanie, w tym jedzenie. Dlatego dzieci zarażone wirusem Coxsackie bywają rozdrażnione, zdenerwowane i płaczliwe.

Prócz wyjątkowo doskwierającej wysypki, bostonka objawia się również wysoką gorączką, która dochodzi nawet do 39 stopni Celsjusza i utrzymuje się zazwyczaj przez trzy dni. Choremu towarzyszą również złe ogólne samopoczucie, ból gardła, bolące węzły chłonne, a także wymioty i biegunka.

Rozpoznanie bostonki polega głównie na umiejętnym odróżnieniu jej od innych chorób przez lekarza, które objawiają się podobną wysypką, na przykład ospy. Charakterystyczną cechą choroby bostońskiej są miejsca, w których występuje wysypka oraz jej silny świąd.

Leczenie

Leczenie bostonki opiera się na eliminacji dokuczliwych objawów. Niemożliwe jest natomiast usunięcie źródła choroby. W celu złagodzenia objawów choremu podaje się leki przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. W niektórych przypadkach objawy mijają samoistnie.

Wysypka bostońska, w przeciwieństwie do tej, która pojawia się przy ospie wietrznej, z reguły nie wymaga pielęgnacji leczniczymi maściami i łagodzącymi preparatami. Chyba, że zacznie przekształcać się we wrzodziejące rany, które mogłyby zostać zaatakowane przez bakterie. Wówczas lekarz uzupełnia leczenia odpowiednim preparatem.

Bostonka trwa zazwyczaj około dwóch tygodni, czasami krócej. Dotychczasowe przypadki chorych dowodzą, że u dzieci bardzo rzadko dochodzi do powikłań.

Ważne

Chory powinien dużo pić oraz wyjątkowo dbać o higienę miejsc, które zaatakowała wysypka. Jeśli występuje silny ból gardła, utrudniający przełykanie normalnych pokarmów, chory powinien spożywać je w płynnej postaci, by nie podrażnić pęcherzyków i wywołać infekcji bakteryjnej.

Choć bostonka atakuje głównie dzieci, dorosłe osoby również mogą zachorować. W przypadku dorosłych przebieg choroby jest dużo cięższy, bardziej uciążliwy i przede wszystkim dłuższy. Objawy są nasilone i często wywołują powikłania kardiologiczne lub neurologiczne. Zachorowanie na bostonkę w dorosłym wieku może skończyć się nawet zapaleniem opon mózgowych lub ostrym zapaleniem płuc.

Jak się bronić?

Przede wszystkim dbać o odporność swoją i swoich dzieci. Ważne, by wzmocnić ją szczególnie na jesień, kiedy wirus bostoński „szaleje”. Poza tym ważna jest również higiena. Zarówno dzieci, jak i dorośli powinni myć regularnie ręce i usta, by nie zarazić się chorobą. Jeśli u dziecka pojawiły się pierwsze, objawy bostonki, nie może mieć ono kontaktu z innymi dziećmi, gdyż z pewnością szybko je zarazi.