Cytryna – owoc uniwersalny
Cytryna zrobiła karierę po 1720 roku, kiedy stwierdzono, że jest skutecznym antidotum na siejący spustoszenie wśród marynarzy szkorbut. Dziś trudno wyobrazić sobie jadłospis pozbawiony cytryn. Sok z cytryny potrafi nas uratować z niejednej kulinarnej opresji. Jakie atuty ma cytryna?
Wartości odżywcze
Żółty owoc kojarzy się głównie z witaminą C, a faktem jest, że są rośliny, które biją cytrynę na głowę zawartością królowej witamin. Dostarcza jej jednak na tyle dużo, że pomaga wzmacniać odporność, łagodzi objawy infekcji i przyspiesza dojście do zdrowia.
Atutem cytryny jest obecna w niej rutyna, która uszczelnia naczynia krwionośne i zapobiega utracie niezwykle ulotnej witaminy C. Obok królowej witamin, z cytryny pozyskamy również witaminy: B1, B2, B6, niacynę, kwas foliowy i dwa silne przeciwutleniacze w postaci witamin A i E. Cytryna jest też skarbnicą cennych dla zdrowia składników mineralnych na czele z potasem, wapniem, fosforem, magnezem, sodem i żelazem. Owoc jest źródłem węglowodanów oraz błonnika.
Korzyści dla zdrowia
Wbrew kwaśnemu smakowi cytryna ma dla organizmu działanie alkaliczne i jest pomocna w przywróceniu równowagi kwasowo-zasadowej, która jest kluczem do zdrowia w każdym aspekcie. Z uwagi na obecność silnych przeciwutleniaczy (witamina C, witamina A, witamina E, limonen) cytryna ma działanie antynowotworowe.
Badania naukowe podkreślają jej zasługi zwłaszcza w profilaktyce nowotworów jamy ustnej, żołądka, okrężnicy, skóry, piersi i płuc. Zawarte w cytrynie terpeny pobudzają wytwarzanie śliny i produkcję enzymów trawiennych, stąd tak powszechnie rekomendowane jest wypijanie na czczo wody z sokiem z cytryny. Nie ma lepszego "dzień dobry" dla naszego przewodu pokarmowego. Budząc procesy metaboliczne cytryna przyspiesza też oczyszczanie organizmu ze zbędnych produktów przemiany materii i sprzyja odchudzaniu.
Warto wiedzieć:
1. Chcesz serwować dzieciom ryby, a one marudzą, że ryba nieprzyjemnie pachnie? Wykorzystaj sok z cytryny jako tajną broń. Jony H+ z kwasu cytrynowego łączą się z odpowiedzialną za specyficzny rybny zapach trimrtyloaniną, neutralizując go i czyniąc danie atrakcyjnym dla najwrażliwszych nawet nozdrzy.
2. Największa wyhodowana cytryna ważyła 5,26 kg!
3. Cytryna jest najbardziej, wśród wszystkich gatunków rodzaju cytrusów, wytrzymała na niskie temperatury, stąd może być hodowana również w klimacie umiarkowanym. Pochodzi z Chin, lecz obecnie nie jest tam uprawiana. Największe plantacje cytryn znajdują się dziś w USA, we Włoszech, Meksyku, Grecji i Hiszpanii.
4. Przy uprawie doniczkowej w mieszkaniu najlepiej wybrać jej słoneczne miejsce. Jeśli na najcieplejsze miesiące zechcemy wynieść ją na balkon, taras czy do ogródka - warto wybrać półcień.
5. Możemy rozmnażać cytrynę z nasion owoców kupionych w sklepie. Trzeba jednak wiedzieć, że wyhodowana z nasion roślina nie zachowuje cech osobnika matecznego. Doskonale sprawdzi się natomiast do celów ozdobnych.
Cytryna w kuchni
W jakiej formie cytryna funkcjonuje w naszym jadłospisie? Trudno zliczyć wszystkie jej zastosowania. Począwszy od lemoniady na upalne dni, lodów cytrynowych, cytrynowych tart i wymyślnych deserów, przez dodatek do owoców morza, mięs, deepy sałatkowe, ratunek dla mało soczystych surówek, konieczny składnik świeżo wyciskanych soków warzywno-owocowych, dodatek do zimowej herbaty, aż po kiszone cytryny. Coś pominęłam? Jak jeszcze korzystasz z odżywczych wartości tego cennego owocu?
Ewa Koza, mamsmak.com