Czy ksylitol jest zdrowy?
Ksylitol jest powszechnie stosowany w produkcji gum do żucia, produktach do higieny jamy ustnej, a także jako zastępnik cukru w produktach dla osób z cukrzycą. Zalecany jest do spożycia jako środek należący do zdrowej żywności. Czy jednak rzeczywiście ksylitol jest zdrowy i bezpieczny?
Ksylitol jest polialkoholem i można go znaleźć w wielu owocach i warzywach. Pozyskuje się go z kukurydzy lub brzozy i wykorzystuje w produkcji słodzika, który w smaku przypomina cukier, jednak zawiera od niego o 40% mniej kalorii. Chociaż pochodzi z naturalnych źródeł, zanim trafi na półki sklepowe przechodzi proces zwany uwodornianiem cukru, dzięki któremu uzyskujemy biały proszek z długim terminem ważności. Ksylitol jest słabo przyswajalnym węglowodanem, jednak w przeciwieństwie do cukru nie wpływa na poziom glukozy we krwi (z tego też powodu jest groźny dla psów). U ludzi, spożywany w większej ilości, może mieć działanie przeczyszczające, jednak uważa się go za substancję bezpieczną. Powinny go unikać jedynie osoby z zespołem jelita wrażliwego.
Ksylitol jest słodzikiem wzbudzającym kontrowersje. Z jednej strony reklamowany jest jako bezpieczny środek spożywczy i jako zdrowsza alternatywa dla cukru. Z drugiej jednak strony można mieć pewne wątpliwości co do jego wpływu na zdrowie. Substancja ta ma właściwości pozwalające na niszczenie wielu szczepów bakterii. Nie jest metabolizowana w żołądku, jak inne słodziki i cukier, a więc dociera do jelit. Tu niszczy nie tylko bakterie chorobotwórcze, ale także ważne dla naszego zdrowia bakterie jelitowe.
Korzystne działanie ksylitolu
Ksylitol może wpływać korzystnie na syntezę kolagenu, wzmacniać i wygładzać skórę, a nawet – przy długotrwałym spożywaniu – zwiększać gęstość kości. Badania wykazują, że żucie gumy pomaga zminimalizować ryzyko wystąpienia infekcji ucha o 30 – 40% u dzieci cierpiących na nawracające zakażenia. Spowodowane jest to faktem, iż ksylitol niszczy bakterie wywołujące wspomniane infekcje.
Spożywając pokarmy bogate w cukier dostarczamy bakteriom paliwa do dalszego rozwoju, natomiast ksylitol hamuje rozwój bakterii wywołujących próchnicę i wspomaga proces remineralizacji zębów. Systematyczne stosowanie ksylitolu może zniszczyć nawet 73% bakterii. Substancja ta powoduje również zwiększony przepływ śliny, co pozwala na zachowanie odpowiedniego pH w jamie ustnej. Nieleczone, niewielkie ubytki na zębach, dzięki spożywaniu ksylitolu są mniej podatne na dalszy rozwój próchnicy.
Ważne: ksylitol a psy
Chociaż ksylitol jest bezpieczny dla ludzi, dla psów i innych zwierząt może być toksyczny. Zarówno u ludzi, jak i u zwierząt, poziom cukru w organizmie kontrolowany jest poprzez wyrzut insuliny z trzustki. U ludzi ksylitol nie wywołuje takiego efektu. Natomiast u zwierząt z rzędu naczelnych (na przykład u psa) spożycie ksylitolu powoduje jego szybkie wchłonięcie do krwiobiegu i wyrzut insuliny z trzustki. Taki szybki wyrzut insuliny może spowodować znaczne obniżenie się poziomu cukru we krwi (hipoglikemia) w ciągu 10 – 60 minut od spożycia ksylitolu. Hipoglikemia może stanowić zagrożenie dla życia zwierzęcia.
