Czym grozi nadmiar homocysteiny?

Homocysteina to aminokwas siarkowy, który wytwarza się w naszych komórkach w procesach trawienia niektórych białek (np. mleka, jaj czy mięsa). W niewielkich ilościach jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednak jej zbyt wysoki poziom w znacznym stopniu zwiększa ryzyko zakrzepicy, zawału serca, udaru mózgu, a nawet groźnych chorób neurodegeneracyjnych, takich jak parkinson czy alzheimer. Wszystko dlatego, że ten niepozorny aminokwas stosunkowo szybko uszkadza nabłonek naczyń krwionośnych, wywołuje stany zapalne i zmniejsza krzepliwość krwi. Przyczynia się też do stresu oksydacyjnego (zwiększa przewagę wolnych rodników, a obniża poziom przeciwutleniaczy), a jednocześnie stymuluje produkcję kolagenu, który w nadmiarze osadza się na ścianach naczyń krwionośnych niczym cholesterol. Pogrubia też ich ścianki i sprawia, że stają się o wiele mniej elastyczne, a co za tym idzie bardziej narażone na uszkodzenia.

Poziom homocysteiny określa się na podstawie badania krwi żylnej pobranej na czczo. Prawidłowy wynik to 4-12 mol/l. Stężenie tego aminokwasu powinno się określać u osób zmagających się z chorobą wieńcową, cukrzycą, zakrzepicą żylną czy miażdżycą, a także u pacjentów po zawale serca.

Najczęstszą przyczyną nadmiaru homocysteiny jest nieprawidłowa dieta uboga w witaminy B6, B9 i B12 (odpowiadają one za regulowanie stężenia tego aminokwasu). To również częsty efekt nadużywania alkoholu, palenia papierosów (spowalniają metabolizm homocysteiny w wątrobie) czy stosowania niektórych leków. Znacznie podwyższony poziom tego aminokwasu może jednak sugerować choroby narządów wewnętrznych, np. niewydolność nerek lub wątroby czy niedoczynność tarczycy. Inną przyczyną zbyt wysokiego poziomu homocysteiny jest dość powszechna mutacja genu MTHFR, co zaburza metabolizm kwasu foliowego (witaminy B9).

Nadmiar homocysteiny nie daje praktycznie żadnych objawów. Pojawiają się one dopiero na skutek powikłań i zaburzeń pracy układu krążenia. Zazwyczaj na tym etapie diagnozuje się już uszkodzenia naczyń krwionośnych, miażdżycę czy nadciśnienie. Objawy towarzyszące to częste bóle głowy, szybsza męczliwość czy opuchlizna kończyn dolnych.

Warto wiedzieć, że długotrwały nadmiar homocysteiny w organizmie powoduje nie tylko poważne choroby układu krążenia (zakrzepica, miażdżyca, nadciśnienie, choroba wieńcowa czy zawał serca), ale też przyczynia się do groźnych schorzeń neurologicznych. Okazuje się, że zaburzenia krążenia mają również destrukcyjny wpływ na neurony (komórki nerwowe) i naczynia krwionośne w mózgu. Może to w znacznym stopniu przyczyniać się do depresji, choroby Alzheimera czy choroby Parkinsona.