Dieta orkiszowa

Słynący z waleczności Germanie, zamieszkujący w dawnych czasach Europę, cenili sobie szczególnie jedno zboże - orkisz. Uważali, że jest to pokarm dodający sił. Również rzymscy żołnierze docenili jego walory i wiedzę o nim przekazali swoim gladiatorom. Orkisz znany był już w starożytnej Mezopotamii oraz Izraelu, a Egipcjanie wypiekali z niego pieczywo.

Ze względu na szerokie działanie zdrowotne, orkisz zachwalała niemiecka mistyczka Hildegarda z Bingen, żyjąca w dwunastym wieku. Przypisywała mu właściwości rozgrzewające, krwiotwórcze i budujące mięśnie. Zalecała, aby spożywać go w każdym posiłku. Orkisz wzmacnia ciało, jest pomocny między innymi w zmęczeniu, wyczerpaniu, zmniejszeniu wydolności organizmu, nawracających zakażeniach, alergiach, osłabieniu apetytu, niedożywieniu, zaburzeniach przemiany wapnia, dusznicy bolesnej, chorobach serca i układu krążenia, chorobach wątroby, chorobach nerek i innych poważnych schorzeniach. Poprawia trawienie oraz funkcje układu nerwowego.

Bezcenne zboże

Dieta orkiszowa, lub sam kleik, obniża poziom cholesterolu we krwi. Ponadto kleik jest dobry dla chorych na cukrzycę. Ziarno zapobiega kamicy żółciowej, zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę oraz zwiększa tempo przemiany materii, które z kolei zmniejsza mąka. Kawa ziarnista poprawia trawienie, działa łagodnie przeczyszczająco. Zupa jest wskazana dla chorych na biegunkę i po niedawno przebytej operacji. Orkisz poprawia krążenie krwi, przez co usuwa uczucie zimna w rękach i nogach. Daje na długo uczucie sytości, jak również wywołuje dobre samopoczucie!

Już Hildegarda doradzała osłabionym chorobom gotowane na wodzie ziarno niepolerowane z dodatkiem masła i szczypty soli. Tak podany orkisz nie tylko korzystnie wpływa na apetyt, ale też poprawia stan zdrowia! Kurację tę z powodzeniem wypróbowano w niemieckich szpitalach w dwudziestym wieku.

Z naturalnym antybiotykiem

Orkisz to wysokowartościowy gatunek zboża, niezwykle odpornego na niesprzyjające warunki klimatyczne i choroby. Nie wymaga stosowania nawozów ani środków ochrony roślin. Dlatego po ochłodzeniu klimatu w dawnej Europie stał się najważniejszym zbożem. Mocna łuska, która otacza ziarno, skutecznie zabezpiecza przed skażeniem zanieczyszczeniami z atmosfery, a nawet promieniowaniem radioaktywnym! Orkisz zawiera duże ilości niezbędnych składników odżywczych: białek, błonnika, nienasyconych kwasów tłuszczowych, węglowodanów, witamin, biopierwiastków. Co ciekawe, najbardziej wartościowe składniki znajdują się w wewnętrznym ziarnie. Naukowcy wykryli w nim obecność rodanidu - substancji biologicznie czynnej, będącej naturalnym antybiotykiem, która występuje w ślinie, krwi i mleku kobiecym. Chroni ona dzieci karmione piersią przed zakażeniami, wspomaga układ odpornościowy, jak również procesy krwiotworzenia, przyrostu masy ciała oraz korzystnie wpływa na seksualność. Zapobiega nieprawidłowemu przebiegowi ciąży oraz stabilizuje skłonność do chorób dziedzicznych.

Rewelacje Hildegardy zainteresowały doktora medycyny Gottfrieda Hertzka oraz naturoterapeutę Wigharda Strehlowa. Przez trzydzieści pięć lat prowadzili oni badania, które wykazały zasadniczość stosowania orkiszu z upraw ekologicznych w celach terapeutycznych. Potwierdzili, że orkisz jest wskazany dla chorych po zawale serca. Stanowi znakomite pożywienie dla pacjentów poddawanych intensywnej opiece medycznej, wcześniaków i chorowitych niemowląt. Można go używać jako pokarmu mlekozastępczego w alergii na białka mleka. Ponadto wzmacnia narządy zmysłów, a także spowalnia procesy ich starzenia się. Dodaje sił i buduje mięśnie.

Odmiany orkiszu

Niestety, nie każdy orkisz jest taki sam. Z upływem czasu powstały krzyżówki tego zboża z pszenicą, które nie mają już opisanych właściwości. Chociaż na rynku dostępnych jest wiele odmian orkiszu, dr Hertzka uznał za czyste, czyli bez domieszki, tylko pięć z nich. W celach terapeutycznych należy stosować wyłącznie wysokowartościowy orkisz selekcjonowany według niżej wymienionych odmian (w nawiasach podano nazewnictwo normatywne w języku niemieckim):

- biała (Neuegg-Weisskorn);
- czerwona "Oberkulm" (Oberkulmer Rotkorn) - wybór dawnych odmian szwajcarskich, pochodzi z Oberkulmu;
- czerwona tyrolska (Roter Tiroler);
- "Ostro" - krzyżówka odmian czerwonej "Oberkulm" i czerwonej tyrolskiej;
- złocisto czerwona (Altgold-Rotkorn).

Współcześnie odmiany czerwona "Oberkulm" i "Ostro" występują w Szwajcarii również pod wspólną nazwą praorkiszu (UrDinkel).

Orkisz szwabski (Schwabenkorn), który jest krzyżówką wsteczną odmian czerwonej tyrolskiej, został przebadany w ramach uznanej w Indiach tradycji jogi i określony jako czysty.

Odmianę zieloną (Bauländer Spelz) stanowi wybór niedojrzałych nasion. Według Hildegardy ciężko strawna i nie nadająca się do celów spożywczych.

Orkisz frankoński (Frankenkorn) będący krzyżówką wsteczną odmian złocisto czerwonej i rudej (Rouquin) zawiera domieszkę pszenicy i jest pozbawiony właściwości terapeutycznych.

Świeże orkiszowe bułeczki

Zboże to ma łagodny, przyjemny, orzechowy smak. Jest łatwostrawne. Spożywa się je w postaci ziarna, kaszy, mąki, pieczywa przekąskowego, makaronu, płatków, otrąb, kawy, słodu. Można przyrządzać musli, kluski, naleśniki, pizze, chrupki, mleko, masło, pasty, zasmażki, sosy, sałatki, słodycze. Produkty orkiszowe stosowane w celach terapeutycznych nie powinny zawierać w swoim składzie innych zbóż lub nasion strączkowych. Pieczywo wypiekane według tradycyjnej receptury należy jeść świeże - okres trwałości wynosi dwa dni.

Ziarna wszystkich zbóż oraz nasion strączkowych powinny być sezonowane - przechowywane przez jeden rok przed dopuszczeniem do obrotu w celu uzyskania właściwej wilgotności produktów. Podnosi to ich wartość odżywczą. Już w dawnej Polsce istniał obowiązek leżakowania mąki. Oznaczenie orkiszu niepolerowanego i polerowanego selekcjonowanego sezonowanego z upraw organicznych powinno znajdować się na opakowaniu.

Ponieważ zrównoważone odżywianie jest istotnym czynnikiem warunkujących zdrowie, duże znaczenie ma przestrzeganie właściwej diety, zwłaszcza wegetariańskiej. Pokarmy dobierane są indywidualnie w zależności pory roku i dolegliwości. Potraw gotowanych nie wolno odcedzać, aby zachować cenne składniki odżywcze. Należy unikać naczyń aluminiowych, z tworzyw sztucznych i z uszkodzoną emalią.

Tekst: Miłosz Woźniak, naturoterapeuta