Dieta zapobiegająca udarowi mózgu
Udaru dostaje w Polsce aż 70 tysięcy osób rocznie, a niemal połowa umiera na jego skutek. Spośród pozostałych osób tylko połowa powraca do pełnej sprawności. Często zależy to od szybkiej reakcji i wdrożenia właściwego leczenia, a także od ogólnej kondycji pacjenta. Powrót do zdrowia jest powolny i wymaga przede wszystkim specjalistycznej rehabilitacji. Dlatego tak ważna jest profilaktyka – odpowiednia dieta zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru nawet o 30%.
Udar to uszkodzenie mózgu spowodowane brakiem dopływu krwi do tkanki mózgowej. Przyczyną jest zaburzenie pracy układu krążenia. Większość przypadków (75%) to udar niedokrwienny – polega na tym, że tętnica doprowadzająca krew do mózgu staje się niedrożna. Odpowiada za to najczęściej miażdżyca – cholesterol odkłada się w naczyniach krwionośnych, zmniejszając ich przepustowość, a w końcu całkowicie je blokuje, tworząc zator lub skrzeplinę.
Rzadszym przypadkiem jest udar krwotoczny i częściej dotyka on młodsze osoby, nawet poniżej 50. roku życia. Przyczyną jest pęknięcie tętnicy mózgowej, co powoduje wylanie krwi do mózgu, zwiększenie ciśnienia wewnątrz czaszki i zniszczenie tkanek nerwowych. Do tego typu udaru dochodzi przeważnie na skutek długotrwałego nadciśnienia tętniczego lub pęknięcia tętniaka czy naczyniaka. Udar krwotoczny jest o wiele groźniejszy i często kończy się śmiercią.
Objawy udaru są uzależnione od tego, który fragment mózgu został uszkodzony. Najbardziej charakterystyczne symptomy to niedowład mięśni twarzy, drętwienie i osłabienie kończyn po jednej stronie ciała, trudności w mówieniu i połykaniu, zaburzenia widzenia, nieprawidłowa koordynacja ruchów, silny ból głowy i utrata przytomności.
Czynniki ryzyka
Częściej chorują mężczyźni; ryzyko udaru zwiększa się też znacznie po 65. roku życia. Szczególnie narażone są osoby zmagające się z nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą, cukrzycą i schorzeniami serca. Ryzyko udaru zwiększa również nadwaga, palenie tytoniu i spożywanie alkoholu.
Warto wiedzieć, że jednym z najlepszych sposobów ochrony przed udarem jest właściwa dieta. Witaminy i minerały zawarte w pożywieniu są o wiele bardziej skuteczne, niż suplementy diety mające zagwarantować prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia. Niektóre produkty są pod tym względem szczególnie wartościowe – obniżają ciśnienie i poziom cholesterolu, a także cukru we krwi. Chronią przed nadwagą i cukrzycą.
Niezwykle cenne dla serca są więc ryby morskie (w szczególności łosoś, makrela, tuńczyk, dorsz i sardynki), ponieważ zawierają duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Skutecznie obniżają poziom cholesterolu, a w dodatku wzmacniają naczynia krwionośne. Dieta chroniąca przed udarem powinna być też bogata w błonnik, który chroni przed miażdżycą oraz cukrzycą. Z tego względu warto jeść pełnoziarniste pieczywo, płatki owsiane i otręby. Wartościowe jest też chude mięso (np. kurczak lub indyk), które stanowi bogate źródło białka, żelaza oraz witamin z grupy B. Z kolei czerwone mięso (wieprzowina, wołowina) bardzo niekorzystnie wpływa na układ krążenia i przyczynia się do powstawania miażdżycy. Najlepiej zastąpić je białym mięsem lub rybami morskimi. Zbawienny wpływ ma także chudy nabiał – naukowcy udowodnili, że osoby spożywające duże ilości mleka i produktów mlecznych znacznie rzadziej doznawały udaru. Sekret tkwi w tym, że zawierają duże ilości potasu, wapnia i magnezu.
W diecie nie powinno również zabraknąć warzyw i owoców bogatych w potas, który obniża ciśnienie krwi. Regularnie należy spożywać więc brokuły, buraki, czarną fasolę i ziemniaki, a także granaty, banany i jagody (te ostatnie zawierają duże ilości antocyjanów, które rozszerzają naczynia krwionośne i je uelastyczniają).
Warto pamiętać, że ograniczać należy tłuste i smażone jedzenie, produkty, które zawierają cukry proste, słone przekąski i wysokoprzetworzoną żywność.
