Energetyki: dodają energii czy szkodzą zdrowiu?
Energetyki w Polsce stały się popularne kilkanaście lat temu i łatwo zyskały sympatię wielu osób. Ich zadanie jest proste - szybko dostarczyć energii i poprawić samopoczucie. Wielu z nas zaczęło pić napoje energetyczne regularnie, często nie mając pojęcia o ich szkodliwym wpływie na zdrowie. Trudno się dziwić, że energetyki zaliczane są do grupy najbardziej niezdrowych napojów. Ilość kofeiny i cukru zawarta w jednej butelce przekracza kilkakrotnie dawkę dziennego spożycia tych substancji. Nietrudno sobie wyobrazić, jakie konsekwencje dla zdrowia może przynieść ich nadmierne picie. Co niebezpiecznego dla zdrowia znajdziemy w napojach energetycznych i dlaczego nie warto ich pić? Odpowiadamy poniżej.
Napoje energetyczne, zwane również potocznie energetykami lub energetyzerami, zyskały popularność w latach 2000. Szacuje się, że od kiedy energetyki są na polskim rynku ich spożycie wzrosło o kilka tysięcy procent! Co więcej, statystyki dowodzą, że ilość ich spożycia ciągle rośnie. Dlaczego? Prawdopodobnie daliśmy się uwieść reklamom, które zapewniały, że po wypiciu cudownego napoju będziemy tryskać energią i latać na skrzydłach.
Zadaniem napoju energetyzującego jest w krótkim czasie dostarczyć organizmowi energii, która dodatkowo będzie łatwo przyswajalna, a także poprawić nasze samopoczucie psychiczne i fizyczne. W jakiej postaci energetyk dostarcza organizmowi energii? Z pewnością nie w formie naturalnego białka, tłuszczów czy węglowodanów. Głównym składnikiem napojów energetycznych jest cukier, który pobudza nas, ale tylko na chwilę, zwiększając przy okazji łaknienie na kolejną dawkę glukozy.
Co znajdziemy w napoju energetycznym?
Większość energetyków dostępnych na rynku ma bardzo podobny skład. W napojach energetycznych można wyróżnić pięć podstawowych składników:
• kofeinę;
• taurynę (aminokwas odpowiedzialny za regenerację i rozrost mięśni);
• guaranę (zioło, które zmniejsza wyczerpanie fizyczne i psychiczne oraz poprawia pamięć i koncentrację);
• witaminę B (bierze czynny udział w wielu procesach zachodzących w organizmie);
• cukier.
Ponadto, w zależności od producenta, do napojów energetycznych dodawane są sztuczne ekstrakty z różnego rodzaju ziół, które wykazują działanie pobudzające organizm, a także tzw. regulatory kwasowości oraz woda. Żaden z tych składników (oprócz wody) nie wykazuje pozytywnych właściwości dla naszego zdrowia.
Na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że składniki zawarte w napojach energetycznych wcale nie są szkodliwe dla zdrowia. Przecież wielu z nas codziennie pije kawę, zioła zalecane są przez lekarzy, a witamina B jest niezbędna dla prawidłowej pracy organizmu. Oczywiście to wszystko prawda, ale nie w przypadku, gdy składniki te dostarczane są do organizmu w nadmiernej ilości. Niestety zawartość tych składników w napoju energetycznym często kilkakrotnie przekracza dzienną dawkę ich spożycia.
Większość dietetyków zalicza energetyki do najbardziej szkodliwych napojów słodzonych, które mogą wywołać szereg niepożądanych reakcji w naszym organizmie. Negatywne skutki picia energetyzerów pojawiają się, gdy spożywamy je regularnie i w dużych dawkach. Jakie mogą być skutki częstego picia energetyków? Przedstawiamy te najpopularniejsze:
Mogą wywołać stres i napady lęku
Zbyt duża dawka glukozy i kofeiny szybko dostarczona do organizmu może wywołać nawet napad lęku. Udowodniono również, że częste spożywanie napojów energetyzujących zwiększa podatność na stres i zaburzenia psychiczne, a także sprzyja zawałom.
Nagły wzrost poziomu cukru we krwi
Trudno się dziwić, że systematyczne picie energetyków powoduje znaczący wzrost cukru w organizmie, a stąd już prosta droga do cukrzycy. Jeden napój energetyczny może zawierać nawet 15 łyżeczek cukru! Warto pamiętać, że gwałtowny wzrost glukozy we krwi może powodować tzw. szok glikemiczny, odwodnienie, a także próchnicę zębów. Co więcej, nadmierna ilość cukru we krwi zmniejsza odporność organizmu i wywołuje stany zapalne.
Bezsenność
Warto wiedzieć, że napoje energetyczne nie działają w organizmie wyłącznie przez kilka godzin. Ilość cukru, które zawierają, daje znać o sobie jeszcze długo potem. Dlatego osoby, które regularnie piją energetyki, miewają problemy z zaśnięciem.
Wahania nastrojów
Naukowcy twierdzą, że nadmierne spożywanie kofeiny i cukru obniża poziom serotoniny w mózgu, co może sprzyjać zaburzeniom nastroju, a nawet wywołać depresję. To jeden z ważnych powodów, dla których warto zrezygnować z picia napojów energetyzujących.
Zaburzają pracę narządów wewnętrznych
Cukier obecny w energetykach działa negatywnie na układ trawienny, a także na pracę większości narządów wewnętrznych. Po pierwsze spowalnia ją, a po drugie małymi krokami niszczy narządy. Udowodniono również, że narządy wewnętrzne w kontakcie z dużą ilością cukru szybciej się starzeją i mają słabszą odporność. Tym samym są bardziej narażone na choroby.
Napojów energetycznych nie należy mylić z napojami izotonicznymi, które bardzo często piją sportowcy. Napoje izotoniczne nie dostarczają do organizmu aż tak potężnej dawki glukozy, jak energetyki. Ich zadaniem jest uzupełnienie niedoboru elektrolitów i wody w organizmie. Izotoniki mogą być spożywane znacznie częściej niż napoje energetyczne, gdyż nie udowodniono im szkodliwego działania na nasze zdrowie. Napojów energetycznych najlepiej unikać, a zastępować je naturalną kawą, owocami lub gorzką czekoladą. Oczywiście w umiarkowanych ilościach.
