Fitosterole: Czym są i dlaczego są niezbędne dla zdrowia?
Choć dietetycy biją na alarm, że nasza codzienna dieta jest uboga w składniki odżywcze, to jednak wielu z nas stara się jeść zdrowe i zbilansowane posiłki, które dostarczają dla organizmu cenne wartości odżywcze. Poza tym część przekonała się do świeżych warzyw, owoców oraz produktów pełnoziarnistych, które powoli wypierają całkowicie artykuły przetworzone oraz mięso. Prócz witamin i minerałów są źródłem cennych fitosteroli, które m.in. mają zdolność do ograniczania poziomu cholesterolu we krwi. Ale to tylko część ich właściwości. O tym, dlaczego są niezbędne dla naszego zdrowia, dowiesz się z artykułu.
Fitosterole są substancjami, które wytwarzają rośliny. Pełnią one w organizmie różnorodne funkcje: przede wszystkim odpowiedzialne są za procesy wewnątrzkomórkowe, a także spełniają funkcję obronną przed szkodnikami. Zalicza się do niech sterole, które posiadają wiązania nienasycone oraz stanole (z połączeniami nasyconymi). Fitosterole mają podobną budowę do cholesterolu, który produkowany jest w organizmie ludzi i zwierząt.
Jaką funkcję pełnią fitosterole w organizmie człowieka?
Fitosterole muszą być dostarczane do ludzkiego organizmu w diecie, ponieważ nie potrafimy ich samodzielnie wytworzyć. Znaleźć je można w wielu produktach: przede wszystkim w owocach i warzywach oraz produktach pełnoziarnistych. Poza tym często sterole roślinne dodawane są do nabiału, np. serów, masła czy margaryn, a także soków owocowych (często na opakowaniach znajduje się stosowna informacja). Dzięki swojej budowie podobnej do cholesterolu mogą zredukować jego poziom, a także usprawnić procesy usuwania go z organizmu.
Jak wygląda proces usuwania cholesterolu w organizmie? Fitosterol obecny w krwiobiegu zastępuje jego miejsce w micelach, czyli komórkach, które odpowiadają za jego wchłanianie przez jelita i pomagają go usunąć z organizmu. Warto zauważyć, że redukcja cholesterolu z organizmu powoduje, że wątroba wytwarza go w większej ilości, ale w ostatecznym rozrachunku jego poziom jest zdecydowanie niższy niż bez dostarczania fitosteroli wraz z pokarmem.
Zalety diety z udziałem fitosteroli
Jak wiadomo, fitosterole pomagają usunąć nadmiar cholesterolu z organizmu. Jego wysoki poziom, który utrzymuje się dłuższy czas, może poważnie zaszkodzić. Przede wszystkim jest odpowiedzialny za powstawanie miażdżycy, która zmniejsza światło żył i tętnic oraz może powodować zawał serca albo udar. Poza tym fitosterole zaliczane są do naturalnych antyoksydantów. Ich obecność w organizmie może zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych, a także usprawnić procesy usuwania toksyn z organizmu, czy spowolnić starzenie się komórek organizmu. Mają również zdolność łagodzenia stanów zapalnych, pobudzania trzustki do sprawniejszej produkcji insuliny oraz wpływania na prawidłową pracę prostaty.
Fitosterole znajdują się w wielu produktach pochodzenia roślinnego. Gdzie można znaleźć ich najwięcej? Ich bogatym źródłem jest pełnoziarnisty ryż, a także oleje: kukurydziany, rzepakowy, sezamowy, słonecznikowy, a także oliwa. Znaleźć je można również w orzechach: najwięcej mają je migdały. Nie sposób zapomnieć o kukurydzy, sałacie oraz pomidorach, które są przedstawicielami warzyw zawierających fitosterole. Stawkę zamykają banany jako grupa owoców.
Uważaj na nadmiar
Tak jak wszystko: nadmiar fitosteroli może być groźny dla zdrowia. Dlaczego? Ponieważ tak jak cholesterol, mogą utrudniać wchłanianie cennych substancji rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak np. witamina A czy beta-karoten. Poza tym produktów wzbogacanych fitosterolami powinny się wystrzegać kobiety w ciąży oraz dzieci do piątego roku życia, ponieważ cholesterol potrzebny im jest do prawidłowego rozwoju.
